Bu məqalə "Şah İsmayıl" operası haqqındadır. Digər mənalar üçün Şah İsmayıl (dəqiqləşdirmə) səhifəsinə baxın. |
Şah İsmayıl — Bəstəkar Müslüm Maqomayevin eyniadlı Azərbaycan dastanı əsasında yazdığı opera.
Şah İsmayıl | |
---|---|
Bəstəkar | Müslüm Maqomayev |
Librettoçu | |
Dili | azərbaycanca |
Süjet | eyniadlı Azərbaycan dastanı əsasında |
Janr | Faciə |
Pərdə | 6 |
Yaradılma tarixi | 1916 |
İlk səhnələşdirmə | 1919 Bakı |
Premyera | 1919 Bakı |
Bəstəkar əsəri 1916-cı ildə eynadlı Azərbaycan dastanı əsasında yazıb, ilk dəfə tamaşaya 1919-cu ildə qoyub. Əsər 1925-ci ildə və sonrakı illərdə, müəllifin vəfatınadək (1937), ciddi libretto və musiqi dəyişikliklərinə məruz qalıb. Librettonun ilkin müəllifi Mirzə Qədir İsmayılzadədir ("Vüsaqi", Mikayıl Müşfiqin atası) olub, sonradan Məmməd Səid Ordubadi tərəfindən dəyişilib.
Operanın sujetinin əsasını Səfəvi Dövlətinin banisi Şah İsmayıl (XV–XVI) haqqında eyniadlı dastanın variantlarından biri təşkil edir. Birinci Şah İsmayıl, Xətai təxəllüsü ilə istedadlı sərkərdə və şair kimi şöhrət qazanmışdır. Onun şəxsiyyəti zaman ötdükcə xalqın təsəvvüründə ideallaşdırılmış və əfsanəyə çevrilmişdir. Operanın librettosunda Şah İsmayılın taxt-tac uğrunda mübarizəsi əks olunmuşdur. Müəllim mirzə Qədir İsmayılov tərəfindən yazılmış operanın librettosunu bəstəkar sonralar yenidən işləmişdir.
Şah İsmayıl dastanı
Bu məhəbbət dastanının 10-a yaxın variantı toplanmışdır. Bəzi mülahizələrə görə, dastan I Şah İsmayılın adı ilə bağlı yaranmışdır. Burada Şah İsmayılın Gülzara aşiq olması, bir sıra macəralardan sonra ona qovuşması, atasının taxtına keçməsi və ədalətli hökmdar olması təcəssüm olunur. Dastanda qəhrəmanlıq motivləri də öz əksini tapmış, Ərəbzəngi kimi cəngavər qadın obrazı verilmişdir.
Qaynaq
- Sarabski, Hüseynqulu. Köhnə Bakı (az.). Bakı: Qanun nəşriyyatı. 2019. 64.
- "Əfrasiyab Bədəlbəyli Müslüm Maqomayevin "Şah İsmayıl" operası haqqında". 2020-07-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-03-27.
- "Səfər Alışarlı Müslüm Maqomayevin "Şah İsmayıl" operası haqqında". 2020-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-03-27.
- "Muğam Ensiklopediyası – "Şah İsmayıl" dastanı". 2020-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-05-11.
Video
- "Şah İsmayıl" operasını izlə — Təyyar Bayramovun ifasında
- "Şah İsmayıl" operasını izlə — Canəli Əkbərovun ifasında
- Nəvə Müslüm Maqomayev — "Şah İsmayıl" operasından Aslan şahın ariyası
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale Sah Ismayil operasi haqqindadir Diger menalar ucun Sah Ismayil deqiqlesdirme sehifesine baxin Sah Ismayil Bestekar Muslum Maqomayevin eyniadli Azerbaycan dastani esasinda yazdigi opera Sah IsmayilOperadan bir sehne 1929Bestekar Muslum MaqomayevLibrettocuDili azerbaycancaSujet eyniadli Azerbaycan dastani esasindaJanr FaciePerde 6Yaradilma tarixi 1916Ilk sehnelesdirme 1919 BakiPremyera 1919 Baki Bestekar eseri 1916 ci ilde eynadli Azerbaycan dastani esasinda yazib ilk defe tamasaya 1919 cu ilde qoyub Eser 1925 ci ilde ve sonraki illerde muellifin vefatinadek 1937 ciddi libretto ve musiqi deyisikliklerine meruz qalib Librettonun ilkin muellifi Mirze Qedir Ismayilzadedir Vusaqi Mikayil Musfiqin atasi olub sonradan Memmed Seid Ordubadi terefinden deyisilib Operanin sujetinin esasini Sefevi Dovletinin banisi Sah Ismayil XV XVI haqqinda eyniadli dastanin variantlarindan biri teskil edir Birinci Sah Ismayil Xetai texellusu ile istedadli serkerde ve sair kimi sohret qazanmisdir Onun sexsiyyeti zaman otdukce xalqin tesevvurunde ideallasdirilmis ve efsaneye cevrilmisdir Operanin librettosunda Sah Ismayilin taxt tac ugrunda mubarizesi eks olunmusdur Muellim mirze Qedir Ismayilov terefinden yazilmis operanin librettosunu bestekar sonralar yeniden islemisdir Sah Ismayil dastaniBu mehebbet dastaninin 10 a yaxin varianti toplanmisdir Bezi mulahizelere gore dastan I Sah Ismayilin adi ile bagli yaranmisdir Burada Sah Ismayilin Gulzara asiq olmasi bir sira maceralardan sonra ona qovusmasi atasinin taxtina kecmesi ve edaletli hokmdar olmasi tecessum olunur Dastanda qehremanliq motivleri de oz eksini tapmis Erebzengi kimi cengaver qadin obrazi verilmisdir QaynaqSarabski Huseynqulu Kohne Baki az Baki Qanun nesriyyati 2019 64 Efrasiyab Bedelbeyli Muslum Maqomayevin Sah Ismayil operasi haqqinda 2020 07 29 tarixinde Istifade tarixi 2013 03 27 Sefer Alisarli Muslum Maqomayevin Sah Ismayil operasi haqqinda 2020 02 06 tarixinde Istifade tarixi 2013 03 27 Mugam Ensiklopediyasi Sah Ismayil dastani 2020 02 06 tarixinde Istifade tarixi 2013 05 11 Video Sah Ismayil operasini izle Teyyar Bayramovun ifasinda Sah Ismayil operasini izle Caneli Ekberovun ifasinda Neve Muslum Maqomayev Sah Ismayil operasindan Aslan sahin ariyasiHemcinin baxNergiz opera