Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yunan əlifbası – qədim və çağdaş Yunanıstanda istifadə olunan əlifba. E.ə IX əsrdə, bəzi məlumatlara görə isə XI əsrdə əsasında yaranmışdır. Yunan hərflərindən çox zaman riyazi simvollar kimi istifadə olunur. Hazırda yunan əlifbasından bir çox sahələrdə istifadə olunur.
Yunanlar finikiyalıların əlifbalarının Avropada yayılmasında əsas vasitəçi olmuşlar. Dövrümüzə gəlib çatmış yunan yazısının erkən nümunələri Finikiya əlifbasının əksər xüsusiyyətlərini özündə saxlamaqdadır. Arxaik yunan yazısında Finikiya yazısında olduğu kimi saitlər, eləcə də "xi" və "psi" samit hərfləri yox idi. Finikiya yazısında yazı sağdan sola yazılırdı. Yunanlar finikiyalılardan alınmış yazını tədricən təkmilləşdirmiş və ona əlavələr etmişlər. Sait səsləri ifadə edən hərflərin meydana gəlməsi yunan yazısında böyük nailiyyət idi. Saitləri ifadə edən hərfləri əlifbaya gətirməklə yanaşı yunanlar samitlərin tərkibində də dəyişiklikər etmişlər. Yunanlar yazının istiqamətini bir müddət "Bustrofedon" üslubunda, yəni sağdan sola, sətir aşırı isə soldan sağa yazırdılar. Yalnız e.ə IV əsrdə yazı soldan sağa istiqamətləndi və klassik yunan əlifbası formalaşdı.
Klassik hərflər
| Yunan əlifbası | |||
|---|---|---|---|
| Hərf | Hərfin adı | Oxunuşu | Nömrə |
| Αα | αλφα alfa | [a] | 1 |
| Ββ | βῆτα beta | [b] | 2 |
| Γγ | γάμμα qamma | [ɣ] | 3 |
| Δδ | δέλτα delta | [ð] | 4 |
| Εε | εψιλόν epsilon | [e] | 5 |
| Ζζ | ζῆτα zeta | [z] | 6 |
| Ηη | ητα eta | [e] | 7 |
| Θθ | ῆτα teta | [θ] | 8 |
| Ιι | ιῶτα yota | [i/j] | 9 |
| Κκ | κάππα kappa | [k/c] | 10 |
| Λλ | λάμδα lamda | [l] | 11 |
| Μμ | μῦ mü | [m] | 12 |
| Νν | νῦ nü | [n] | 13 |
| Ξξ | ξῖ ksi | [ks] | 14 |
| Οο | ομικρόν omikron | [o] | 15 |
| Ππ | πῖ pi | [p] | 16 |
| Ρρ | ρῶ ro | [r] | 17 |
| Σσ | σῖγμα siqma | [s] | 18 |
| Ττ | ταῦ tau | [t] | 19 |
| Υυ | υψιλόν upsilon | [u] | 20 |
| Φφ | φῖ fi | [f] | 21 |
| Χχ | χῖ xi | [x] | 22 |
| Ψψ | ψῖ psi | [ps] | 23 |
| Ωω | ωμέγα omeqa | [o] | 24 |
Arxaik hərflər
| Yunan əlifbası | ||
|---|---|---|
| Hərf | Hərfin adı | Oxunuşu |
| Ϝϝ | δίγαμμα diqamma* | [w] |
| Ϛϛ | στίγμα stiqma* | [s] |
| Ͱͱ | ἦτα heta* | [h] |
| Ϻϻ | ϻάν san* | [s] |
| Ϙϙ | ϙόππα koppa* | [k] |
| Ͳͳ | σαμπῖ sampi* | [s] |
Xarici hərflər
| Yunan əlifbası | ||
|---|---|---|
| Hərf | Hərfin adı | Oxunuşu |
| Ϸϸ | ϸο şo | [ʃ] |
Ədəbiyyat
- İsmayıl Calallı (Sadıqov). İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: 2017, Bakı nəşriyyatı, 996 s.
Xarici keçidlər
- U0370.pdf (ing.)
- Digamma (ing.)
- Stigma (ing.)
- Heta (ing.)
- San (ing.)
- Koppa (ing.)
- Sampi (ing.)
- Sho (ing.)
 | Dil ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yunan elifbasi qedim ve cagdas Yunanistanda istifade olunan elifba E e IX esrde bezi melumatlara gore ise XI esrde esasinda yaranmisdir Yunan herflerinden cox zaman riyazi simvollar kimi istifade olunur Hazirda yunan elifbasindan bir cox sahelerde istifade olunur Yunanlar finikiyalilarin elifbalarinin Avropada yayilmasinda esas vasiteci olmuslar Dovrumuze gelib catmis yunan yazisinin erken numuneleri Finikiya elifbasinin ekser xususiyyetlerini ozunde saxlamaqdadir Arxaik yunan yazisinda Finikiya yazisinda oldugu kimi saitler elece de xi ve psi samit herfleri yox idi Finikiya yazisinda yazi sagdan sola yazilirdi Yunanlar finikiyalilardan alinmis yazini tedricen tekmillesdirmis ve ona elaveler etmisler Sait sesleri ifade eden herflerin meydana gelmesi yunan yazisinda boyuk nailiyyet idi Saitleri ifade eden herfleri elifbaya getirmekle yanasi yunanlar samitlerin terkibinde de deyisikliker etmisler Yunanlar yazinin istiqametini bir muddet Bustrofedon uslubunda yeni sagdan sola setir asiri ise soldan saga yazirdilar Yalniz e e IV esrde yazi soldan saga istiqametlendi ve klassik yunan elifbasi formalasdi Klassik herflerYunan elifbasiHerf Herfin adi Oxunusu NomreAa alfa alfa a 1Bb bῆta beta b 2Gg gamma qamma ɣ 3Dd delta delta d 4Ee epsilon epsilon e 5Zz zῆta zeta z 6Hh hta eta e 788 ῆta teta 8 8Ii iῶta yota i j 9Kk kappa kappa k c 10Ll lamda lamda l 11Mm mῦ mu m 12Nn nῦ nu n 1333 3ῖ ksi ks 14Oo omikron omikron o 15Pp pῖ pi p 16Rr rῶ ro r 17Ss sῖgma siqma s 18Tt taῦ tau t 19Yy ypsilon upsilon u 20Ff fῖ fi f 21Xx xῖ xi x 22PSps psῖ psi ps 23Ww wmega omeqa o 24Arxaik herflerYunan elifbasiHerf Herfin adi OxunusuϜϝ digamma diqamma w Ϛϛ stigma stiqma s Ͱͱ ἦta heta h Ϻϻ ϻan san s Ϙϙ ϙoppa koppa k Ͳͳ sampῖ sampi s Xarici herflerYunan elifbasiHerf Herfin adi OxunusuϷϸ ϸo so ʃ EdebiyyatIsmayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti Baki 2017 Baki nesriyyati 996 s Xarici kecidlerU0370 pdf ing Digamma ing Stigma ing Heta ing San ing Koppa ing Sampi ing Sho ing Dil ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin