Kiməklər və ya Yeməklər, (Çincə: 基马克 veya 基馬克, jīmǎkè) — İrtış çayı sahilləri və Altay dağları arasında VIII əsrdə müxtəlif boylarla birlikdə ittifaq dövləti içində yaşamış türk boyu. VIII əsrdə müstəqil olmuş, X əsrdə kitanların hücumundan sonra Ural dağlarının cənubuna köç etmişlər. XI əsrdə Asiyanın şərqindən qərbinə davamlı köç etdiklərinə görə boy birliyinə əsaslanan quruluşları dağılmışdır. Birlikləri dağılandan sonra qıpçaqlara tabe olmuşlar.
Bu zamana qədər, Kiməklərin monqol əsilli olduğu əsas götürülürdü. Aparılan araşdırmalar sonucu Kiməklərin də Türk kökenli olduğu sonucuna gəlindi. Qıpçaqların Kiməklərin davamı olduğu bilinir.
Kiməklər , , , eymur, bayandur, tatar, qıpçaq tayfalarına ayrılırdılar..
Orta çağa bağlı Çin coğrafyacılardan Yemək (Kimək), ayrıca Chumuhun və Üeban (Yūēban) kimi etnik grupların kim olduqları bilinmirdi, Ərəb və Fars coğrafyacıları; bütün bu adların Yemək (Kimək) boyu olduğunu yazmışdılar.. Uyğur dönəmində, Çu boylarının içində əsas boyu olan Yeməkləri (Kimək) Ərəb və Fars qaynaqlarından tanınmışdılar. Yemək boy adından erken İslâm qaynaqları da bəhs etmekdədir. Yemək əsilli kimsəler Abbasi xəlifəsinin gulâmları (memlük) arasında vardılar.
Mahmud Qaşqarlı , ;
"Rûm ölkəsinə ən yaxın olan boy Beçenekdir; sonra Kıpçak, Oğuz, Yemek, Başgırt, Basmıl, Kay(Kayı), Yabaku, Tatar, Kırkız (Kırgız) gelir. Kırgızlar Çin ülkesine yakındırlar.". tüm Türk boy ve oymakların yaşam alanları tanımlanır.
Ayrıca;
"Çomul boyunun kendilerinden bulunduğu çöl halkı ayrı bir dile sahiptir, Türkçeyi iyi bilirler. Kay, Yabaku, Tatar, Basmıl boyları da böyledir. Her boyun ayrı bir ağzı vardır; bununla beraber Türkçeyi de iyi konuşurlar. Kırgız, Kıpçak, Oğuz, Toxsı (Tukhs), Yağma, Çiğil, Uğrak, Çaruk boylarının öztürkçe olarak yalnız bir dilleri vardır. Yemeklerle Başgırtların dilleri bunlara yakındır. .... Dillerin en yeğnisi Oğuzların, en doğrusu da Toxsi ile Yağmaların dilidir."
"آرتِس " "Yemek" kırlarında bulunan bir ırmağın adı........" ve ".... Bunun gibi Çiğiller ve başqa Türklerce ﺫ (Dhāl) olarak söylenen bu harfi "Rus" ve "Rum" ülkelerine kadar uzanan Bulgar, Suvar, Yemek, Kıfçak boyları, hep birden (ز z ) olarak söylerler. Öbür Türkler "ayak"a "اَذَق adhak ", bunlar "اَزَق azak " derler." gibi Türk boy ve oymakların dilleri hakkında bilgi verilir.
İstinadlar
- Статья Кимаки — народ Ураанхай-Саха? 2012-03-28 at the Wayback Machine на сайте kyrgyz.ru
- "Qumilev, L.N. "Ancient Turks", Moscow, Science, 1967, Ch.27". 2008-05-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-01-12.
- S.A. Pletneva, "Kipchaks", sayfa 26.
- P. Golden, "Kıpçak Kabileleri Üzerine Notlar: Kimek ve Yemekler", Türkler, Cilt II, səhifə 762.
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't – Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 28.
- http://www.kroraina.com/hudud/index.html 2008-12-07 at the Wayback Machine Hudud al-'Alam, The Regions of the World.
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't – Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 30.
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't – Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 97.
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't – Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. , Cilt I, sayfa 32.
Mənbə
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't – Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kimekler ve ya Yemekler Cince 基马克 veya 基馬克 jimǎke Irtis cayi sahilleri ve Altay daglari arasinda VIII esrde muxtelif boylarla birlikde ittifaq dovleti icinde yasamis turk boyu VIII esrde musteqil olmus X esrde kitanlarin hucumundan sonra Ural daglarinin cenubuna koc etmisler XI esrde Asiyanin serqinden qerbine davamli koc etdiklerine gore boy birliyine esaslanan quruluslari dagilmisdir Birlikleri dagilandan sonra qipcaqlara tabe olmuslar Yemek collerinde olan Irtis cayi Bu zamana qeder Kimeklerin monqol esilli oldugu esas goturulurdu Aparilan arasdirmalar sonucu Kimeklerin de Turk kokenli oldugu sonucuna gelindi Qipcaqlarin Kimeklerin davami oldugu bilinir Kimekler eymur bayandur tatar qipcaq tayfalarina ayrilirdilar Orta caga bagli Cin cografyacilardan Yemek Kimek ayrica Chumuhun ve Ueban Yueban kimi etnik gruplarin kim olduqlari bilinmirdi Ereb ve Fars cografyacilari butun bu adlarin Yemek Kimek boyu oldugunu yazmisdilar Uygur doneminde Cu boylarinin icinde esas boyu olan Yemekleri Kimek Ereb ve Fars qaynaqlarindan taninmisdilar Yemek boy adindan erken Islam qaynaqlari da behs etmekdedir Yemek esilli kimseler Abbasi xelifesinin gulamlari memluk arasinda vardilar Mahmud Qasqarli Rum olkesine en yaxin olan boy Becenekdir sonra Kipcak Oguz Yemek Basgirt Basmil Kay Kayi Yabaku Tatar Kirkiz Kirgiz gelir Kirgizlar Cin ulkesine yakindirlar tum Turk boy ve oymaklarin yasam alanlari tanimlanir Ayrica Comul boyunun kendilerinden bulundugu col halki ayri bir dile sahiptir Turkceyi iyi bilirler Kay Yabaku Tatar Basmil boylari da boyledir Her boyun ayri bir agzi vardir bununla beraber Turkceyi de iyi konusurlar Kirgiz Kipcak Oguz Toxsi Tukhs Yagma Cigil Ugrak Caruk boylarinin ozturkce olarak yalniz bir dilleri vardir Yemeklerle Basgirtlarin dilleri bunlara yakindir Dillerin en yegnisi Oguzlarin en dogrusu da Toxsi ile Yagmalarin dilidir آرت س Yemek kirlarinda bulunan bir irmagin adi ve Bunun gibi Cigiller ve basqa Turklerce ﺫ Dhal olarak soylenen bu harfi Rus ve Rum ulkelerine kadar uzanan Bulgar Suvar Yemek Kifcak boylari hep birden ز z olarak soylerler Obur Turkler ayak a ا ذ ق adhak bunlar ا ز ق azak derler gibi Turk boy ve oymaklarin dilleri hakkinda bilgi verilir IstinadlarStatya Kimaki narod Uraanhaj Saha 2012 03 28 at the Wayback Machine na sajte kyrgyz ru Qumilev L N Ancient Turks Moscow Science 1967 Ch 27 2008 05 17 tarixinde Istifade tarixi 2011 01 12 S A Pletneva Kipchaks sayfa 26 P Golden Kipcak Kabileleri Uzerine Notlar Kimek ve Yemekler Turkler Cilt II sehife 762 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 28 http www kroraina com hudud index html 2008 12 07 at the Wayback Machine Hudud al Alam The Regions of the World Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 30 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 97 Atalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2 Cilt I sayfa 32 MenbeAtalay Besim 2006 Divanu Lugati t Turk Ankara Turk Tarih Kurumu Basimevi ISBN 975 16 0405 2Xarici kecidler Etnik qrup ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin