Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
| Evqlenozoylar | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Ümumi xaraktersitikası
sərbəstyaşayan və ya canlılardır. Bu müxtəlif sərbəstyaşayan növlər, bir sıra parazitlər daxildir. Onların bəziləri insanlarda müxtəlif xəstəliklər yaradır. Orta ölçüləri 15 - 40 mkm, bəzi evqlenlərin uzunluğu 500 mkm-ə çatır. World Register of Marine Species məlumatına görə (2016) bu tip 6 sinifə bölünür: Diplonemea; Euglenoidea; Kinetoplastida; Symbiontida; Calkinicia; Postgaarea. Sinifin tipik nümayəndəsi – Yaşıl evqlena (Euglena viridis) yaşıl qamçılı olub qamçı aparatı vasitəsilə hərəkət edir. Bu zaman evqlen daim öz uzununa oxu ətrafında fırlanarır. Əksər növlər həmçinin metabolik hərəkət metoduna da malikdir. Onlar güçlü uzanıb və qısalaraq bədən formalarını dəyişməklə, peristaltik dalğalarla hərəkət edirlər. Hüceyrənin ön hissəsində qamçı cibləri yerləşir. Onun kənarlarında qırmızımtıl ləkələr vardır. Bunlarfotoresptor orqanoidləri – stiqmalardır. Hüceyrənin demək olar ki, bütün həcmi çoxlu sayda yaşıl rəngli xloroplastlardan ibarətdir.
Sayı və çoxalması
sinfi 1000 növdən çox sərbəstyaşayan və parazitar qamçılıları özündə birləşdirir. Onlar, əsasən, tək-tək nadir hallarda koloniya şəklində yaşayırlar. Hüceyrə 1 və ya 2 qamçıya malik olur. Qamçının daxilində aksonemlərə paralel olaraq xüsusi sitoskelet struktur (paraksial qoşqu) vardır. Heterotrof formalar çox mürəkkəb diferensiasiyaya uğramış hüceyrə ağzına və hüceyrə boğazına (sitosom-faringial kompleks) malik olub binar bölünmə və tumurcuqlama yolu ilə çoxalır.Kinetoplastida sinfinin nümayəndələri bir inkişaf mərhələsindən digərinə keçərkən onların hüceyrə quruluşunun xüsusiyyətləri dəyişir, müxtəlif morfoloji formalara malik olurlar. Ona görə də bir növün eyni fərdləri həyat siklinin müxtəlif mərhələlərində fərqli struktura malik olum müxtəlif morflara aid edilirlər (tripomastiqot, epimastiqot, promastiqot, sferomastiqot, amastiqot və s.). Hər bir konkret növün həyat sikli müəyyən morfotiplərin sabit toplusundan ibarət olur. Onlarda 2 ədəd qamçı olur.
Arealı və qidalanması
Şirin sularda yaşayan E. viridis qarışıq qidalanma tipinə (miksotrof) malikdir. Gündüz işıq vaxtı onun enerjiyə olan tələbatı fotosintez vasitəsilə təmin edilir. Günün qaranlıq vaxtı heterotrof qidalanmaya keçərək hazır üzvi maddələrlə qidalanır. Bu zaman xloroplastların rəngi tədricən solur. Kinetoplastida sinfinə aid olan Cryptobia cinsinin nümayəndələri, əsasən, balıq patogenləridir. Bu cinsə aid 52 növ təsvir edilmişdir. Onlardan 40-ı qanda, 7-si bağırsalarda, 5-i isə bədən səthində yaşayır. Xəzər dənizində Trypanosoma, Cryptobia cinslərinə aid 13 ədəd ixtioparazit evqlenozoy təyin edilmişdir
Xarici keçidlər
- Evqlenozoylar (Euglenozoa)[ölü keçid]
İstinadlar
- World Register of Marine Species (ing.). / S. T. Ahyong 2008.
- Cavalier-Smith T. Eukaryote Kingdoms: Seven or Nine?, Eukaryote kingdoms: Seven or nine? (ing.). // BioSystems / A. Igamberdiev Elsevier BV, 1981. Vol. 14, Iss. 3-4. P. 461–481. ISSN 0303-2647; 1872-8324 doi:10.1016/0303-2647(81)90050-2 PMID:7337818
- Evqlenozoylar (Euglenozoa)[ölü keçid]
- Evqlenozoylar (Euglenozoa)[ölü keçid]
Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, lakin mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
EvqlenozoylarElmi tesnifatDomen NuvelilerRanqsiz Ranqsiz Tipustu Tip EvqlenozoylarBeynelxalq elmi adiEuglenozoa Caval Sm 1981Sekil axtarisiNCBI 33682EOL 4841Umumi xaraktersitikasiserbestyasayan ve ya canlilardir Bu muxtelif serbestyasayan novler bir sira parazitler daxildir Onlarin bezileri insanlarda muxtelif xestelikler yaradir Orta olculeri 15 40 mkm bezi evqlenlerin uzunlugu 500 mkm e catir World Register of Marine Species melumatina gore 2016 bu tip 6 sinife bolunur Diplonemea Euglenoidea Kinetoplastida Symbiontida Calkinicia Postgaarea Sinifin tipik numayendesi Yasil evqlena Euglena viridis yasil qamcili olub qamci aparati vasitesile hereket edir Bu zaman evqlen daim oz uzununa oxu etrafinda firlanarir Ekser novler hemcinin metabolik hereket metoduna da malikdir Onlar guclu uzanib ve qisalaraq beden formalarini deyismekle peristaltik dalgalarla hereket edirler Huceyrenin on hissesinde qamci cibleri yerlesir Onun kenarlarinda qirmizimtil lekeler vardir Bunlarfotoresptor orqanoidleri stiqmalardir Huceyrenin demek olar ki butun hecmi coxlu sayda yasil rengli xloroplastlardan ibaretdir Sayi ve coxalmasisinfi 1000 novden cox serbestyasayan ve parazitar qamcililari ozunde birlesdirir Onlar esasen tek tek nadir hallarda koloniya seklinde yasayirlar Huceyre 1 ve ya 2 qamciya malik olur Qamcinin daxilinde aksonemlere paralel olaraq xususi sitoskelet struktur paraksial qosqu vardir Heterotrof formalar cox murekkeb diferensiasiyaya ugramis huceyre agzina ve huceyre bogazina sitosom faringial kompleks malik olub binar bolunme ve tumurcuqlama yolu ile coxalir Kinetoplastida sinfinin numayendeleri bir inkisaf merhelesinden digerine kecerken onlarin huceyre qurulusunun xususiyyetleri deyisir muxtelif morfoloji formalara malik olurlar Ona gore de bir novun eyni ferdleri heyat siklinin muxtelif merhelelerinde ferqli struktura malik olum muxtelif morflara aid edilirler tripomastiqot epimastiqot promastiqot sferomastiqot amastiqot ve s Her bir konkret novun heyat sikli mueyyen morfotiplerin sabit toplusundan ibaret olur Onlarda 2 eded qamci olur Areali ve qidalanmasiSirin sularda yasayan E viridis qarisiq qidalanma tipine miksotrof malikdir Gunduz isiq vaxti onun enerjiye olan telebati fotosintez vasitesile temin edilir Gunun qaranliq vaxti heterotrof qidalanmaya kecerek hazir uzvi maddelerle qidalanir Bu zaman xloroplastlarin rengi tedricen solur Kinetoplastida sinfine aid olan Cryptobia cinsinin numayendeleri esasen baliq patogenleridir Bu cinse aid 52 nov tesvir edilmisdir Onlardan 40 i qanda 7 si bagirsalarda 5 i ise beden sethinde yasayir Xezer denizinde Trypanosoma Cryptobia cinslerine aid 13 eded ixtioparazit evqlenozoy teyin edilmisdirXarici kecidlerEvqlenozoylar Euglenozoa olu kecid IstinadlarWorld Register of Marine Species ing S T Ahyong 2008 Cavalier Smith T Eukaryote Kingdoms Seven or Nine Eukaryote kingdoms Seven or nine ing BioSystems A Igamberdiev Elsevier BV 1981 Vol 14 Iss 3 4 P 461 481 ISSN 0303 2647 1872 8324 doi 10 1016 0303 2647 81 90050 2 PMID 7337818 Evqlenozoylar Euglenozoa olu kecid Evqlenozoylar Euglenozoa olu kecid Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var lakin metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin