Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kisəli göbələklər (lat. Ascomycota) — fungi aləminə aid göbələk şöbəsi.
| Kisəli göbələklər | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Şöbə: Kisəli göbələklər | ||||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Bu şöbə 30000-dən artıq növü birləşdirir ki, bu da məlum göbələk növlərinin 30 %-ni təşkil edir. Kisəli göbələklərin əsas əlaməti cinsi proses nəticəsində kisələrin və ya askların, yəni sabit sayda, adətən 8 ask sporundan təşkil olunmuş təkhüceyrəli strukturun əmələ gəlməsidir. Kisələr ya birbaşa ziqotdan ya da bu ziqotdan meydana gələn askogen hiflər əsasında yaranır.
Ümumi xarakteristikası
- Bu göbələklərin vegetativ cismi şaxələnmiş haploid mitselilərdən təşkil olunmuşdur, onlarda septalaşaraq arakəsmələrə malikdir.
- Kisəli göbələklərin hüceyrə divarının tərkibi xitin və qulikan, o cümlədən, D-qlükozanın polimerlərindən ibarətdir.
- Kisəli göbələklərin vegetativ çoxalması ya mitselinin fraqmentləşməsi, ya da mayayabənzər hüceyrələrin bölünməsi yolu ilə həyata keçirilir.
- Bu göbələklər arasında qeyri-cinsi çoxalma da geniş yayılmışdır. Bu göbələklərin qeyri-cinsi çoxalması həmişə ekzogen sporlar və ya konidilər vasitəsilə həyata keçirilir.
- Kisəli göbələklərin cinsi çoxalması müxtəlif yollarla baş verir. Məsələn çoxnüvəli qametangilərin bir-biri ilə sıx əlaqəsini, qametlərdə differansiyasının getməməsini, nüvənin bir qametdən digərinə keçməsini və s. misal göstərək olar. Eyni zamanda bu göbələklərdə müşahidə olunan spermatogenez və somotoqamiya prosesləri də mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
- Kisəli göbələklər həyat tsiklində haplofazaya malik olurlar.
- Kisəli göbələklər həm homotallik ,həm də heterotallik ola bilirlər.Kisəli göbələklərin əksəriyyəti antibiotiklərin, vitaminlərin, fermentlərin və s. fizioloji aktiv maddələrin produsenti kimi, böyük iqtisadi əhəmiyyət kəsb edir.
Kisəli göbələklər şöbəsi 5 sinifə bölünür:
- Çılpaq kisəlilər sinfi —
- Pirenomisetlər sinfi —
- Discomisetlər sinfi —
- Lokuloaskomisetlər sinfi —
- Plektomisetlər sinfi —
İstinadlar
- Ruggiero M. A., Gordon D. P., Orrell T. M., Bailly N., Bourgoin T., Brusca R. C., Cavalier-Smith T., Guiry M. D., Kirk P. M. A Higher Level Classification of All Living Organisms (ing.). // PLOS ONE / PLOS ONE Editors PLoS, 2015. Vol. 10, Iss. 4. P. e0119248. ISSN 1932-6203 doi:10.1371/JOURNAL.PONE.0119248 PMID:25923521
- Cavalier-Smith T. A revised six-kingdom system of life (ing.). // Biological Reviews Wiley, 1998. Vol. 73, Iss. 3. P. 247. ISSN 1464-7931 doi:10.1111/J.1469-185X.1998.TB00030.X; doi:10.1017/S0006323198005167 PMID:9809012
- S.M.Cəbrayılzadə. Mikologiya. Bakı. 2011. səh. 133-135.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kiseli gobelekler lat Ascomycota fungi alemine aid gobelek sobesi Kiseli gobeleklerElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz Alem GobeleklerYarimalem Sobe Kiseli gobeleklerBeynelxalq elmi adiAscomycota Caval Sm 1998 Sekil axtarisiITIS 610624NCBI 4890EOL 5577 90031FW 212606 Bu sobe 30000 den artiq novu birlesdirir ki bu da melum gobelek novlerinin 30 ni teskil edir Kiseli gobeleklerin esas elameti cinsi proses neticesinde kiselerin ve ya asklarin yeni sabit sayda adeten 8 ask sporundan teskil olunmus tekhuceyreli strukturun emele gelmesidir Kiseler ya birbasa ziqotdan ya da bu ziqotdan meydana gelen askogen hifler esasinda yaranir Umumi xarakteristikasiBu gobeleklerin vegetativ cismi saxelenmis haploid mitselilerden teskil olunmusdur onlarda septalasaraq arakesmelere malikdir Kiseli gobeleklerin huceyre divarinin terkibi xitin ve qulikan o cumleden D qlukozanin polimerlerinden ibaretdir Kiseli gobeleklerin vegetativ coxalmasi ya mitselinin fraqmentlesmesi ya da mayayabenzer huceyrelerin bolunmesi yolu ile heyata kecirilir Bu gobelekler arasinda qeyri cinsi coxalma da genis yayilmisdir Bu gobeleklerin qeyri cinsi coxalmasi hemise ekzogen sporlar ve ya konidiler vasitesile heyata kecirilir Kiseli gobeleklerin cinsi coxalmasi muxtelif yollarla bas verir Meselen coxnuveli qametangilerin bir biri ile six elaqesini qametlerde differansiyasinin getmemesini nuvenin bir qametden digerine kecmesini ve s misal gosterek olar Eyni zamanda bu gobeleklerde musahide olunan spermatogenez ve somotoqamiya prosesleri de muhum ehemiyyet kesb edir Kiseli gobelekler heyat tsiklinde haplofazaya malik olurlar Kiseli gobelekler hem homotallik hem de heterotallik ola bilirler Kiseli gobeleklerin ekseriyyeti antibiotiklerin vitaminlerin fermentlerin ve s fizioloji aktiv maddelerin produsenti kimi boyuk iqtisadi ehemiyyet kesb edir Kiseli gobelekler sobesi 5 sinife bolunur Cilpaq kiseliler sinfi Pirenomisetler sinfi Discomisetler sinfi Lokuloaskomisetler sinfi Plektomisetler sinfi IstinadlarRuggiero M A Gordon D P Orrell T M Bailly N Bourgoin T Brusca R C Cavalier Smith T Guiry M D Kirk P M A Higher Level Classification of All Living Organisms ing PLOS ONE PLOS ONE Editors PLoS 2015 Vol 10 Iss 4 P e0119248 ISSN 1932 6203 doi 10 1371 JOURNAL PONE 0119248 PMID 25923521 Cavalier Smith T A revised six kingdom system of life ing Biological ReviewsWiley 1998 Vol 73 Iss 3 P 247 ISSN 1464 7931 doi 10 1111 J 1469 185X 1998 TB00030 X doi 10 1017 S0006323198005167 PMID 9809012 S M Cebrayilzade Mikologiya Baki 2011 seh 133 135 Hemcinin bax