Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Başınağacı (lat. Viburnum) — bitkilər aləminin fırçaotuçiçəklilər dəstəsinin adoksakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
| Başınağacı | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Başınağacı | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
Azərbaycanda yabanı halda 3 növü yayılıb, təbabətdə adi başınağacı (Viburnum opulus) istifadə edilir.
Adi başınağacı – yaşıltəhər, qonur – boz rəngdə qabıqlı gövdəyə malik koldur. Qarşı-qarşıya düzülmüş, yumurtaşəkilli, kənarı iri dişli yarpaqları vardır. Çiçəkləri ağdır, çətir formada yerləşir. Al qırmızı rəngli yumurtavari – girdə formada bir çəyirdəkli yeməli meyvələri var. Bitki may – iyun aylarında çiçəkləyir, meyvələri avqust – sentyabrda yetişir.
Başınağacı Azərbaycanda Böyük və Kiçik Qafaqzın meşəliklərində və Talışda – ovalıqdan başlayaraq orta dağ qurşağına kimi geniş yayılıb. Ona daha çox meşələrdə, çayların kənarında və kolluqlarda rast gəlinir. Bundan əlavə – bağlarda, parklarda bəzək bitkisi kimi də becərilir.
Başınağacının meyvələrindən daha çox istifadə edilir. Meyvələrini tamam yetişəndə toplayır, onlardan həm təzə-tər, həm də xüsusi quruducularda qurudub istifadə edirlər.
Meyvələrinin tərkibində çoxlu miqdarda şəkər – (32 %-ə qədər), aşı maddələri (3 %), ursol və xlorogen turşuları, üzvi turşular (3-4 %), C və K vitaminləri vardır.
Elmi təbabətdə başınağacının qabıqlarından sulu dəmləmə, bişirmə və duru ekstrakt formada preparatlar hazırlayıb, daxili qanaxmalarda, eləcə də uşaqlıq və mədə-bağırsaq qanaxmalarında qankəsici dərman kimi işlədilir.
Növləri
- Benth.
- Marshall
- Rehder
- Graebn.
- C.B. Clarke
- (Rehder) P.S. Hsu
- Kunth
- Batalin
- (Rehder) P.S. Hsu
- C.V.Morton
- Hemsl.
- Rehder
- (P.S. Hsu) P.S. Hsu
- C.H. Wright
- Regel & Herd.
- (Rehder) C.Y. Wu
- Greenm.
- Hook. & Arn.
- P.S. Hsu
- (W.W. Sm.) P.S. Hsu
- (P.S. Hsu) P.S. Hsu
- Graebn.
- P.S. Hsu
- Greenm.
- Rehder
- Rehder
- C.V. Morton
- P.S. Hsu & S.C. Hsu
- Viburnum costaricanum (Oerst.) Hemsl.
- D. Don
- Buch.-Ham. ex D. Don
- W.W. Sm.
- Rehder
- Franch.
- Thunb.
- (P.S. Hsu) P.S. Hsu
- Benth.
- Viburnum divaricatum Benth.
- Viburnum edule Raf.
- Viburnum elatum Benth.
- (Bartlett) C.V. Morton
- Thunb.
- (Hemsl.) P.S. Hsu
- (H. Lév.) Rehder
- Wall.
- (Graebn.) Rehder
- Stearn
- (Torr. & A. Gray) Small
- W.W. Sm.
- Wall.
- (C.H. Wright) Hand.-Mazz.
- (Graebn.) Rehder
- Hance
- Hayata
- (Oerst.) Hemsl.
- Kunth
- Maxim.
- (P.S. Hsu) P.S. Hsu
- (P.S. Hsu) P.S. Hsu
- Killip & A.C. Sm.
- Wall. ex DC.
- Merr. & Chun
- (Rehder) Chun & F.C. How
- (Oerst.) Killip & A.C. Sm.
- Maxim.
- Benth.
- Tsiang
- Hemsl.
- Rehder
- Graebn.
- Craib
- Hayata
- (Oerst.) Killip & A.C. Sm.
- Zahlbr.
- C.V.Morton
- (Standl. & Steyerm.) D.N. Gibson
- Batalin
- Nakai
- P.S. Hsu
- Benth.
- Rehder
- C.V.Morton
- P.S. Hsu
- Graebn.
- Graebn.
- (P.S. Hsu) P.S. Hsu
- P.S. Hsu & S.W. Fan
- Blume
- Rolfe
- Fortune
- (Oerst.) Killip & Smith
- Diels
- Hsu in Chen et al.
- (Oerst.) Hemsl.
- Schltdl. & Cham.
- (Oerst.) Hemsl.
- Michx.
- (Pall.) Rehder
- Hayata
- Buch.-Ham. ex D. Don
- (C.B. Clarke) Kitam.
- D. Don
- Ker Gawl.
- (K. Koch) Zabel ex Rumpler
- (Geddes) Fukuoka
- Batalin
- P.S. Hsu
- Adi başınağacı (Viburnum opulus L.)
- (Rehder) H. Hara
- (Marshall) R.T. Clausen
- Rehder
- Hayata
- Poepp.
- Benth.
- Viburnum plicatum Thunb.
- Miq.
- Hemsl.
- Viburnum prunifolium L.
- (Ashe) E.J. Palmer & Steyerm.
- (Aiton) Pursh
- (Rehder) S.F. Blake
- (Dippel) S.F. Blake
- Buch.-Ham. ex D. Don
- (Merr. & Chun) P.S. Hsu
- Rehder
- Schult.
- Ruiz & Pav.
- (Oerst.) Hemsl.
- Viburnum rhytidophyllum Hemsl.
- Koehne
- (Torr. & A. Gray) Chapm.
- Maxim.
- Graebn.
- (Michx.) Rehder
- K. Koch
- Hand.-Mazz.
- Viburnum setigerum Hance
- W.W. Sm.
- P.S. Hsu
- (Oerst.) Hemsl.
- (Oerst.) Hemsl.
- (Oerst.) Hemsl.
- Hand.-Mazz.
- (W.W. Sm.) P.S. Hsu
- (Oerst.) Hemsl.
- Graebn.
- Hayata
- (W.W. Sm.) P.S. Hsu
- (P.S. Hsu) P.S. Hsu
- Rehder
- W.W. Sm.
- (Oerst.) Hemsl.
- L.f.
- (Killip & A.C.Sm.) Steyerm.
- (Killip & A.C.Sm.) Steyerm.
- Killip & A.C. Sm.
- C.Y. Wu
- Viburnum tridentatum Killip & Smith
- Benth.
- (Oerst.) Killip & A.C. Sm.
- Hand.-Mazz.
- (Oerst.) Killip & A.C.Sm.
- Graebn.
- Siebold & Zucc.
- Hemsl.
- C.V. Morton
- R.H. Miao, W.B. Liao & Q.Y. Sun
- (Oerst.) Hemsl.
- Graebn.
- Miq.
- T.R. Dudley
- Rehder
İstinadlar
- Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 129. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 267.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Basinagaci lat Viburnum bitkiler aleminin fircaotucicekliler destesinin adoksakimiler fesilesine aid bitki cinsi BasinagaciElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste FircaotuciceklilerFesile AdoksakimilerCins BasinagaciBeynelxalq elmi adiViburnum L 1753Sekil axtarisiITIS 35249NCBI 4204EOL 37657FW 53304 Azerbaycanda yabani halda 3 novu yayilib tebabetde adi basinagaci Viburnum opulus istifade edilir Adi basinagaci yasilteher qonur boz rengde qabiqli govdeye malik koldur Qarsi qarsiya duzulmus yumurtasekilli kenari iri disli yarpaqlari vardir Cicekleri agdir cetir formada yerlesir Al qirmizi rengli yumurtavari girde formada bir ceyirdekli yemeli meyveleri var Bitki may iyun aylarinda cicekleyir meyveleri avqust sentyabrda yetisir Basinagaci Azerbaycanda Boyuk ve Kicik Qafaqzin meseliklerinde ve Talisda ovaliqdan baslayaraq orta dag qursagina kimi genis yayilib Ona daha cox meselerde caylarin kenarinda ve kolluqlarda rast gelinir Bundan elave baglarda parklarda bezek bitkisi kimi de becerilir Basinagacinin meyvelerinden daha cox istifade edilir Meyvelerini tamam yetisende toplayir onlardan hem teze ter hem de xususi quruducularda qurudub istifade edirler Meyvelerinin terkibinde coxlu miqdarda seker 32 e qeder asi maddeleri 3 ursol ve xlorogen tursulari uzvi tursular 3 4 C ve K vitaminleri vardir Elmi tebabetde basinagacinin qabiqlarindan sulu demleme bisirme ve duru ekstrakt formada preparatlar hazirlayib daxili qanaxmalarda elece de usaqliq ve mede bagirsaq qanaxmalarinda qankesici derman kimi isledilir NovleriBenth Marshall Rehder Graebn C B Clarke Rehder P S Hsu Kunth Batalin Rehder P S Hsu C V Morton Hemsl Rehder P S Hsu P S Hsu C H Wright Regel amp Herd Rehder C Y Wu Greenm Hook amp Arn P S Hsu W W Sm P S Hsu P S Hsu P S Hsu Graebn P S Hsu Greenm Rehder Rehder C V Morton P S Hsu amp S C Hsu Viburnum costaricanum Oerst Hemsl D Don Buch Ham ex D Don W W Sm Rehder Franch Thunb P S Hsu P S Hsu Benth Viburnum divaricatum Benth Viburnum edule Raf Viburnum elatum Benth Bartlett C V Morton Thunb Hemsl P S Hsu H Lev Rehder Wall Graebn Rehder Stearn Torr amp A Gray Small W W Sm Wall C H Wright Hand Mazz Graebn Rehder Hance Hayata Oerst Hemsl Kunth Maxim P S Hsu P S Hsu P S Hsu P S Hsu Killip amp A C Sm Wall ex DC Merr amp Chun Rehder Chun amp F C How Oerst Killip amp A C Sm Maxim Benth Tsiang Hemsl Rehder Graebn Craib Hayata Oerst Killip amp A C Sm Zahlbr C V Morton Standl amp Steyerm D N Gibson Batalin Nakai P S Hsu Benth Rehder C V Morton P S Hsu Graebn Graebn P S Hsu P S Hsu P S Hsu amp S W Fan Blume Rolfe Fortune Oerst Killip amp Smith Diels Hsu in Chen et al Oerst Hemsl Schltdl amp Cham Oerst Hemsl Michx Pall Rehder Hayata Buch Ham ex D Don C B Clarke Kitam D Don Ker Gawl K Koch Zabel ex Rumpler Geddes Fukuoka Batalin P S Hsu Adi basinagaci Viburnum opulus L Rehder H Hara Marshall R T Clausen Rehder Hayata Poepp Benth Viburnum plicatum Thunb Miq Hemsl Viburnum prunifolium L Ashe E J Palmer amp Steyerm Aiton Pursh Rehder S F Blake Dippel S F Blake Buch Ham ex D Don Merr amp Chun P S Hsu Rehder Schult Ruiz amp Pav Oerst Hemsl Viburnum rhytidophyllum Hemsl Koehne Torr amp A Gray Chapm Maxim Graebn Michx Rehder K Koch Hand Mazz Viburnum setigerum Hance W W Sm P S Hsu Oerst Hemsl Oerst Hemsl Oerst Hemsl Hand Mazz W W Sm P S Hsu Oerst Hemsl Graebn Hayata W W Sm P S Hsu P S Hsu P S Hsu Rehder W W Sm Oerst Hemsl L f Killip amp A C Sm Steyerm Killip amp A C Sm Steyerm Killip amp A C Sm C Y Wu Viburnum tridentatum Killip amp Smith Benth Oerst Killip amp A C Sm Hand Mazz Oerst Killip amp A C Sm Graebn Siebold amp Zucc Hemsl C V Morton R H Miao W B Liao amp Q Y Sun Oerst Hemsl Graebn Miq T R Dudley RehderIstinadlarLinney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 129 doi 10 5962 BHL TITLE 746 Linnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 267 Hemcinin bax