Batman – Şərq metrologiyasında geniş yer tutan qədim çəki vahidi.
Haqqında
Batman Girvənkədən böyük çəki vahididir. Kitabi Dədə Qorqud dastanlarında “Kafər altmış batman kür salardı”, “Hər atanda on iki batman taş atardı” və s. şəkildə adı çəkilir. Orta əsr mənbələrində “batman” “man” termini ilə yanaşı işlənmişdir. “Batman” ölçüsü müasir sorğu kitablarında bir qayda olaraq 20 girvənkəyə və ya 8 kiloqrama bərabər tutulur. Əslində isə batman (man) öz real ölçüsünə görə fərqlənir. Bu isə ölçü sisteminin vahid standartı olmadığından irəli gələn qüsur idi. Tədqiqatçılar hələ X əsrdə şərqdə müxtəlif man (batman) ölçüləri olduğunu və lap yaxın dövrlərə qədər geniş istifadə edildiyini qeyd edirlər. Lakin ticarət münasibətlərinin inkişafı ölçülərin islahatını tələb edirdi. Belə islahatlardan biri 1300-cü ildə Hülakü hökmdarı Qazan xan dövründə (1295-1304) aparılmış və Təbrizdə bir batman (man) 260 dirhəmə (832 qr) bərabər tutulmuşdur. Səfəvilər dövründə 832 qramlıq batman artıq işlək deyildi.
Batmandan da girvənkə kimi çox geniş istifadə olunmuşdur.
"Ağır otur, batman gəl" deyimi də bununla bağlı yaranmışdır.
Mənbə
- "Kitabi-Dədə Qorqud Ensiklopediyası", II cild. Bakı,2004.
- Хинц В. “Мусульманские меры веса с переводом в метрическую систему”. М., 1970.
- Azərbaycan etnoqrafiyası, Bakı-2007, “Şərq-Qərb” nəşriyyatı. Üç cilddə. III cild. səh. 460.
Xarici keçidlər
- Batman
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Batman Serq metrologiyasinda genis yer tutan qedim ceki vahidi HaqqindaBatman Girvenkeden boyuk ceki vahididir Kitabi Dede Qorqud dastanlarinda Kafer altmis batman kur salardi Her atanda on iki batman tas atardi ve s sekilde adi cekilir Orta esr menbelerinde batman man termini ile yanasi islenmisdir Batman olcusu muasir sorgu kitablarinda bir qayda olaraq 20 girvenkeye ve ya 8 kiloqrama beraber tutulur Eslinde ise batman man oz real olcusune gore ferqlenir Bu ise olcu sisteminin vahid standarti olmadigindan ireli gelen qusur idi Tedqiqatcilar hele X esrde serqde muxtelif man batman olculeri oldugunu ve lap yaxin dovrlere qeder genis istifade edildiyini qeyd edirler Lakin ticaret munasibetlerinin inkisafi olculerin islahatini teleb edirdi Bele islahatlardan biri 1300 cu ilde Hulaku hokmdari Qazan xan dovrunde 1295 1304 aparilmis ve Tebrizde bir batman man 260 dirheme 832 qr beraber tutulmusdur Sefeviler dovrunde 832 qramliq batman artiq islek deyildi Batmandan da girvenke kimi cox genis istifade olunmusdur Agir otur batman gel deyimi de bununla bagli yaranmisdir Menbe Kitabi Dede Qorqud Ensiklopediyasi II cild Baki 2004 Hinc V Musulmanskie mery vesa s perevodom v metricheskuyu sistemu M 1970 Azerbaycan etnoqrafiyasi Baki 2007 Serq Qerb nesriyyati Uc cildde III cild seh 460 ISBN 978 9952 34 152 2Xarici kecidlerBatmanHemcinin baxTebriz batmani