Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Atavizm (yun. atavus) – müəyyən növə məxsus bəzi orqanizmlərdə keçmişdə onların uzaq əcdadında olmuş, lakin təkamül prosesində itmiş əlamətlərin meydana çıxması. Atavizmin əmələ gəlməsi bu əlamət üçün cavabdeh olan genlərin növün genomunda qalması sayəsində baş verir, lakin orqanizmin normal inkişafında onların fəaliyyəti təcrid olunur. Ayrı-ayrı fərdlərdə genetik dəyişikliklər səbəbindən və ya embrional inkişaf proseslərinə xarici təsir nəticəsində təcridedilmə aradan qalxa bilər və bu zaman qədim əlamət yenidən atavizm kimi meydana çıxar. Müasir atlarda üçbarmaqlılıq, insanda quyruğun, bədənin hər yerində sıx tük örtüyünün (hipertrixoz) və əlavə bir cüt süd vəzisinin inkişaf etməsi atavizmə misaldır.
Atavizm orqanizmin hər hansı strukturunun ilkin mərhələlərdə inkişafının ləngiməsi zamanı da baş verə bilər. Nəticədə yetkin orqanizmdə əcdadın vəziyyəti ilə eyni olan müvafiq oxşar əlamətlərin embrional vəziyyəti mühafizə edilir. Quruda yaşayan onurğalıların boyun fistulasının yaşlı insanda nadir hallarda müşahidə edilməsi belə atavizmə misaldır. Atavizm bəzən or qanizmin itirdiyi strukturların bərpası zamanı baş verir. Misal olaraq bəzi kərtənkələlərin avtotomiyadan sonra regenerasiya olunmuş quyruğunda pulcuqların sadələşmiş quruluşunu göstərmək olar.
Mənbə
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). 1-ci cild: A – Argelander (25 000 nüs.). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. 2009. səh. 215. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Atavizm yun atavus mueyyen nove mexsus bezi orqanizmlerde kecmisde onlarin uzaq ecdadinda olmus lakin tekamul prosesinde itmis elametlerin meydana cixmasi Atavizmin emele gelmesi bu elamet ucun cavabdeh olan genlerin novun genomunda qalmasi sayesinde bas verir lakin orqanizmin normal inkisafinda onlarin fealiyyeti tecrid olunur Ayri ayri ferdlerde genetik deyisiklikler sebebinden ve ya embrional inkisaf proseslerine xarici tesir neticesinde tecridedilme aradan qalxa biler ve bu zaman qedim elamet yeniden atavizm kimi meydana cixar Muasir atlarda ucbarmaqliliq insanda quyrugun bedenin her yerinde six tuk ortuyunun hipertrixoz ve elave bir cut sud vezisinin inkisaf etmesi atavizme misaldir Sekilde inkisaf eden enbrionun sonunda quyrug gosterilmisdir sonraki dovurde embrionun duzgun inkisafi neticesinde hemin quyrug tedricen yoxa cixir Atavizm orqanizmin her hansi strukturunun ilkin merhelelerde inkisafinin lengimesi zamani da bas vere biler Neticede yetkin orqanizmde ecdadin veziyyeti ile eyni olan muvafiq oxsar elametlerin embrional veziyyeti muhafize edilir Quruda yasayan onurgalilarin boyun fistulasinin yasli insanda nadir hallarda musahide edilmesi bele atavizme misaldir Atavizm bezen or qanizmin itirdiyi strukturlarin berpasi zamani bas verir Misal olaraq bezi kertenkelelerin avtotomiyadan sonra regenerasiya olunmus quyrugunda pulcuqlarin sadelesmis qurulusunu gostermek olar MenbeAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi 25 cildde 1 ci cild A Argelander 25 000 nus Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2009 seh 215 ISBN 978 9952 441 02 4