Şamxal hamamı — Maştağa kəndinin tarixi hissəsində Xunxar məhəlləsində yerləşən 1883-cü ildə inşa edilmiş aid hamam. Hamam Şamxal bəy adlı bir maştağalı tərəfindən tikildiyi üçün belə adlandırılıb. Sovet işğalından sonra hamamın daxili interyeri dəyişdirilib və əvvəlki tarixi görünüşü məhv edilib. Müstəqillikdən sonra hamam istifadəsiz qalıb.
Şamxal hamamı | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Bakı Maştağa |
Yerləşir | Axund Şeyx Hüseyn küçəsi, 21. |
Tikilmə tarixi | XIX əsr |
Tipi | Mədəni |
Dövlət | Azərbaycan |
İstinad nöm. | 3188 |
Kateqoriya | Hamam |
Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
Haqqında
Maştağa kəndinin tarixi hissəsində, Xunxar məhəlləsində yerləşən Şamxal hamamı Şamxal bəy adlı biri tərəfindən sifariş edilib. Hamam 1883-cü ildə usta Ağaqulu və Kərbəlayi Hacıqulu tərəfindən üzü meydana tərəf tikilib. Onun arxitetktur-planlaşma strukturu interyerdə əks olunmuş üfüqi və şaquli bölmələr, konstruktiv formalar sayəsində bu növ mülki tikililərin inkişafının klassik üsullarını qoruyub saxlayır. Ziyarətçinin vestibüldən xəznəyə doğru hərəkəti qrafiki binanın uzununa istiqamətində, vahid ox üzrə həyata keçirilir və yolunda çətin keçidlərlə üzləşmir. Vestibül bir qayda olaraq korpusun bütün eni boyu dar məkan təşkil edir. Bu hətta texnoloji dövrə üzrə hamamın inkişafının dinamik başlanğıcına özünəməxsus keçid rolunu oynayır. Burada interyerin aparıcı elementləri olan mərkəzi sütunlar bir az divarlara doğru yaxınlaşdırılmış və yastı pilyastrlarla vurğulanmışdır. Mərkəzdən sütunlar üzərində sferokonik günbəzin yerləşdiyi oxvari profilli ağır tağları saxlayırlar. Sütunlar və divarlar arasına eyni zamanda bədii elementlərin mahiyyətini azaltmayaraq aşırma qüvvəsini tarazlayan kiçik tağlar atılmışdır. Örtüklər konstruksiyanın perimetri üzrə diaqonal tağ-tavanlı qapalı sistemə çevrilirlər. İnteryerin bütün arxitektur-konstruktiv pozisiyası hamamın daxili məkanına aktiv xidmət edən bədii cəhətdən düşüncəli formada ifadə edilmişdir. Burada mövcud forma və üsullar yerli mümarlıq ənənələri ilə təsbit olunmuş və sözügedən mühitlə izhar edilmişdir. Yuyunma bölməsinə keçid kamerası ziyarətçinin yalnız diqqətini cəlb edir və onda əhvali-ruhiyyə yaradır, ziyarətçi artıq analoji arxitektur-planlaşma üsullarına malik zalın tanış atmosferinə daxil olur. Qaynar və soyuq su anbarı olan xəznə daha geniş və tutumlu sahəyə malikdir. Odluq yeri olan "külxana"nın da həmçinin, hamamın daxili məkanına aktiv xidmət edən müstəqil forması vardır.Hamamın əsas fasadı orjinal formalı portalla vurğulanmışdır, burada girişin oxvari tağı kiçik frontonlarla tamamlanır. Əsas həcmin uzadılmış paralelepipedi üzərində müsəlman hamamının obraz ifadəsi kimi iki günbəz ucalır.
Aprel işğalından sonra hamamın daxili interyeri dəyişdirilmiş əvvəlki tarixi görünüşü məhv edilmişdir. Bir müddət ictimai hamam kimi fəaliyyət göstərib. Müstəqillikdən sonra isə hamam istifadəsiz qalıb. Hazırda hamam acınacaqlı haldadır və təmirə ehtiyacı var.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Şamxal hamamı". kataloq.gomap.az. 16 sentyabr 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2020.
- 139 yaşlı Şamxal hamamı baxımsız vəziyyətdədir
- Şamil Fətullayev. Abşeron Memarlığı. Bakı: Şərq-Qərb nəşriyyatı. 2013. səh. 300-302. ISBN .
- "Maştağanın keçmişi və bu günü". hafta.az. 29 oktyabr 2011. 2020-09-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2020.
Xarici keçidlər
- Maştağadakı Şamxal hamamının indiki acınacaqlı halı / Maştağa Tv
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Samxal hamami Mastaga kendinin tarixi hissesinde Xunxar mehellesinde yerlesen 1883 cu ilde insa edilmis aid hamam Hamam Samxal bey adli bir mastagali terefinden tikildiyi ucun bele adlandirilib Sovet isgalindan sonra hamamin daxili interyeri deyisdirilib ve evvelki tarixi gorunusu mehv edilib Musteqillikden sonra hamam istifadesiz qalib Samxal hamamiOlke AzerbaycanSeher Baki MastagaYerlesir Axund Seyx Huseyn kucesi 21 Tikilme tarixi XIX esrTipiMedeniDovletAzerbaycanAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 3188KateqoriyaHamamEhemiyyetiOlke ehemiyyetliHaqqindaMastaga kendinin tarixi hissesinde Xunxar mehellesinde yerlesen Samxal hamami Samxal bey adli biri terefinden sifaris edilib Hamam 1883 cu ilde usta Agaqulu ve Kerbelayi Haciqulu terefinden uzu meydana teref tikilib Onun arxitetktur planlasma strukturu interyerde eks olunmus ufuqi ve saquli bolmeler konstruktiv formalar sayesinde bu nov mulki tikililerin inkisafinin klassik usullarini qoruyub saxlayir Ziyaretcinin vestibulden xezneye dogru hereketi qrafiki binanin uzununa istiqametinde vahid ox uzre heyata kecirilir ve yolunda cetin kecidlerle uzlesmir Vestibul bir qayda olaraq korpusun butun eni boyu dar mekan teskil edir Bu hetta texnoloji dovre uzre hamamin inkisafinin dinamik baslangicina ozunemexsus kecid rolunu oynayir Burada interyerin aparici elementleri olan merkezi sutunlar bir az divarlara dogru yaxinlasdirilmis ve yasti pilyastrlarla vurgulanmisdir Merkezden sutunlar uzerinde sferokonik gunbezin yerlesdiyi oxvari profilli agir taglari saxlayirlar Sutunlar ve divarlar arasina eyni zamanda bedii elementlerin mahiyyetini azaltmayaraq asirma quvvesini tarazlayan kicik taglar atilmisdir Ortukler konstruksiyanin perimetri uzre diaqonal tag tavanli qapali sisteme cevrilirler Interyerin butun arxitektur konstruktiv pozisiyasi hamamin daxili mekanina aktiv xidmet eden bedii cehetden dusunceli formada ifade edilmisdir Burada movcud forma ve usullar yerli mumarliq eneneleri ile tesbit olunmus ve sozugeden muhitle izhar edilmisdir Yuyunma bolmesine kecid kamerasi ziyaretcinin yalniz diqqetini celb edir ve onda ehvali ruhiyye yaradir ziyaretci artiq analoji arxitektur planlasma usullarina malik zalin tanis atmosferine daxil olur Qaynar ve soyuq su anbari olan xezne daha genis ve tutumlu saheye malikdir Odluq yeri olan kulxana nin da hemcinin hamamin daxili mekanina aktiv xidmet eden musteqil formasi vardir Hamamin esas fasadi orjinal formali portalla vurgulanmisdir burada girisin oxvari tagi kicik frontonlarla tamamlanir Esas hecmin uzadilmis paralelepipedi uzerinde muselman hamaminin obraz ifadesi kimi iki gunbez ucalir Aprel isgalindan sonra hamamin daxili interyeri deyisdirilmis evvelki tarixi gorunusu mehv edilmisdir Bir muddet ictimai hamam kimi fealiyyet gosterib Musteqillikden sonra ise hamam istifadesiz qalib Hazirda hamam acinacaqli haldadir ve temire ehtiyaci var Hemcinin baxEmiraslan ovdaniIstinadlar Samxal hamami kataloq gomap az 16 sentyabr 2020 tarixinde Istifade tarixi 16 sentyabr 2020 139 yasli Samxal hamami baximsiz veziyyetdedir Samil Fetullayev Abseron Memarligi Baki Serq Qerb nesriyyati 2013 seh 300 302 ISBN 9789952320206 Mastaganin kecmisi ve bu gunu hafta az 29 oktyabr 2011 2020 09 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 sentyabr 2020 Xarici kecidlerMastagadaki Samxal hamaminin indiki acinacaqli hali Mastaga Tv