Cephalanthera longifolia (lat. Cephalanthera longifolia) — bitkilər aləminin zanbaqçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin cephalanthera cinsinə aid bitki növü.
Cephalanthera longifolia | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Cephalanthera longifolia | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
|
Arealı
Arealı kiçilməkdə olan az rast gəlinən növdür. Ural, Qırğıstan, Qafqaz, Skandinaviya, Orta və Atlantik Avropa, Aralıq dənizi, Kiçik Asiya, İran, Himalayda yayılıb. Aşağı və orta dağlıq qurşaqlarının meşələri və kol pöhrəliklərində bitir. Ehtiyatı məhduddur, nadir halda və az miqdarda rast gəlinir.
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü 20–45 sm, düz gövdəli, çılpaq çoxillik bitkidir. Qaytanşəkilli çoxsaylı köklərə malik kökümsovu üfüqi yerləşmişdir. Yarpaqları xətvari-neştərşəkilli və ya neştərvaridir, yuxarı yarpaqları dar, çox vaxt sivriləşmiş olur. Çiçək qrupu 15–20 sm uzunluqdadır, düz, formalı, seyrək və 3–20 ədəd çiçəkdən ibarətdir. Çiçəkləri ağ rənglidir və çılpaqdır; çiçəkyanlığının xarici ləçəkləri neştərvari və ya uzunsovdur, daxili ləçəkləri isə əksinəyumurtaşəkilli-ellipsvari olub, hamısında damarın sayı 5 ədəddir. Çiçək dodağı çiçəkyanlığının yarpaqcıqlarından bir qədər qısadır, onun ön dilimləri ürəkşəkilli — böyrəkşəkillidir və 3–5 ədəd uzununa dişli daraqlıdır. Çiçəkləməsi may ayında, meyvə verməsi may-iyun aylarında baş verir. Toxumla və vegetativ yolla çoxalır.
Azərbaycanda yayılması
Zaqatala (Car kəndi), Şəki (Kiş kəndi), Xaşmaz (Qusarçay, Dədəli, Alekseyevka kəndləri), Göygöl ətrafında yayılmışdır.
Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri
Çiçəyinin yığılması, yayıldığı yerin əkilməsi.
Becərilməsi
Azərbaycanın Botanika İnstitutunun Botanika bağında becərilir.
Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri
Göygöl qoruğunda mühafizə edilir.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Cephalanthera grandiflora Gray
- Cephalanthera lonchophylla Rchb.f.
- Cephalanthera longifolia f. angustifolia Maire & Weiller
- Cephalanthera pallens Rich.
- Cephalanthera xiphophyllum Rchb.f.
- Cymbidium xiphophyllum (Ehrh. ex L.f.) Sw.
- Epipactis grandiflora (L.) Sm.
- Epipactis longifolia (L.) All.
- Epipactis pallens Sw.
- Epipactis xiphophylla (Ehrh. ex L.f.) Sw.
- Helleborine longifolia (L.) Moench
- Limodorum grandiflorum (L.) Kuntze
- Limodorum longifolium (L.) Kuntze
- Serapias alba Salisb.
- Serapias grandiflora L.
- Serapias helleborine var. longifolia L.
- Serapias lonchophyllum L.f.
- Serapias longifolia (L.) Huds.
- Serapias nivea Vill.
- Serapias pallida Wahlenb.
- Serapias xiphophyllum Ehrh. ex L.f.
Heterotipik sinonimləri
- Cephalanthera acuminata Wall. ex Lindl.
- Cephalanthera alpicola Fukuy.
- Cephalanthera alpicola var. shizuoi (F.Maek.) T.Hashim.
- Cephalanthera angustifolia Simonk.
- Cephalanthera conferta (B.Baumann & H.Baumann) Kreutz
- Cephalanthera elegans Schltr.
- Cephalanthera ensifolia Rich.
- Cephalanthera ensifolia var. acuminata (Wall. ex Lindl.) Tang & F.T.Wang
- Cephalanthera ensifolia var. cesari-gonzalezii Rivas Goday & Bellot
- Cephalanthera ensifolia var. maravignae (Tineo) Nyman
- Cephalanthera erecta var. shizuoi (F.Maek.) Ohwi ex K.Inoue
- Cephalanthera longifolia subsp. conferta B.Baumann & H.Baumann
- Cephalanthera longifolia f. conformis Suetsugu & H.Hayak.
- Cephalanthera longifolia var. gibbosa Boiss.
- Cephalanthera longifolia f. latifolia (Maire) Maire & Weiller
- Cephalanthera longifolia var. latifolia (Maire) D.Rivera & Lopez Velez
- Cephalanthera longifolia f. longibracteata (Harz) Asch. & Graebn.
- Cephalanthera longifolia var. pilosa Harz
- Cephalanthera longifolia f. pilosa (Harz) Soó
- Cephalanthera longifolia f. pumila Asch. & Graebn.
- Cephalanthera longifolia var. rosea Perko
- Cephalanthera mairei Schltr.
- Cephalanthera maravignae Tineo
- Cephalanthera shizuoi F.Maek.
- Cephalanthera taiwaniana S.S.Ying
- Cephalanthera thomsonii Rchb.f.
- Cephalanthera xiphophyllum var. latifolia Maire
- Epipactis ensifolia F.W.Schmidt
- Epipactis grandifolia All.
- Epipactis longifolia var. gibbosa (Boiss.) W.Zimm.
- Epipactis longifolia var. longibracteata Harz
- Epipactis longifolia var. pilosa Harz
- Epipactis pallida Sw.
- Limodorum acuminatum (Wall. ex Lindl.) Kuntze
- Serapias ensifolia (L.f.) Murray
- Serapias grandiflora var. ensifolia L.f.
- Serapias grandiflora subsp. ensifolia (L.f.) Ehrh.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cephalanthera longifolia lat Cephalanthera longifolia bitkiler aleminin zanbaqcicekliler destesinin sehlebkimiler fesilesinin cephalanthera cinsine aid bitki novu Cephalanthera longifoliaElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste QulancarciceklilerFesile SehlebkimilerYarimfesile Triba Cins CephalantheraNov Cephalanthera longifoliaBeynelxalq elmi adiCephalanthera longifolia FritschSekil axtarisiNCBI 210729EOL 1090746ArealiAreali kicilmekde olan az rast gelinen novdur Ural Qirgistan Qafqaz Skandinaviya Orta ve Atlantik Avropa Araliq denizi Kicik Asiya Iran Himalayda yayilib Asagi ve orta dagliq qursaqlarinin meseleri ve kol pohreliklerinde bitir Ehtiyati mehduddur nadir halda ve az miqdarda rast gelinir Botaniki xarakteristikasiHundurluyu 20 45 sm duz govdeli cilpaq coxillik bitkidir Qaytansekilli coxsayli koklere malik kokumsovu ufuqi yerlesmisdir Yarpaqlari xetvari nestersekilli ve ya nestervaridir yuxari yarpaqlari dar cox vaxt sivrilesmis olur Cicek qrupu 15 20 sm uzunluqdadir duz formali seyrek ve 3 20 eded cicekden ibaretdir Cicekleri ag renglidir ve cilpaqdir cicekyanliginin xarici lecekleri nestervari ve ya uzunsovdur daxili lecekleri ise eksineyumurtasekilli ellipsvari olub hamisinda damarin sayi 5 ededdir Cicek dodagi cicekyanliginin yarpaqciqlarindan bir qeder qisadir onun on dilimleri ureksekilli boyreksekillidir ve 3 5 eded uzununa disli daraqlidir Ciceklemesi may ayinda meyve vermesi may iyun aylarinda bas verir Toxumla ve vegetativ yolla coxalir Azerbaycanda yayilmasiZaqatala Car kendi Seki Kis kendi Xasmaz Qusarcay Dedeli Alekseyevka kendleri Goygol etrafinda yayilmisdir Ehtiyatinin deyisilme sebebleriCiceyinin yigilmasi yayildigi yerin ekilmesi BecerilmesiAzerbaycanin Botanika Institutunun Botanika baginda becerilir Qebul edilmis qorunma tedbirleriGoygol qorugunda muhafize edilir SinonimleriHomotipik sinonimleri Cephalanthera grandiflora Gray Cephalanthera lonchophylla Rchb f Cephalanthera longifolia f angustifolia Maire amp Weiller Cephalanthera pallens Rich Cephalanthera xiphophyllum Rchb f Cymbidium xiphophyllum Ehrh ex L f Sw Epipactis grandiflora L Sm Epipactis longifolia L All Epipactis pallens Sw Epipactis xiphophylla Ehrh ex L f Sw Helleborine longifolia L Moench Limodorum grandiflorum L Kuntze Limodorum longifolium L Kuntze Serapias alba Salisb Serapias grandiflora L Serapias helleborine var longifolia L Serapias lonchophyllum L f Serapias longifolia L Huds Serapias nivea Vill Serapias pallida Wahlenb Serapias xiphophyllum Ehrh ex L f Heterotipik sinonimleri Cephalanthera acuminata Wall ex Lindl Cephalanthera alpicola Fukuy Cephalanthera alpicola var shizuoi F Maek T Hashim Cephalanthera angustifolia Simonk Cephalanthera conferta B Baumann amp H Baumann Kreutz Cephalanthera elegans Schltr Cephalanthera ensifolia Rich Cephalanthera ensifolia var acuminata Wall ex Lindl Tang amp F T Wang Cephalanthera ensifolia var cesari gonzalezii Rivas Goday amp Bellot Cephalanthera ensifolia var maravignae Tineo Nyman Cephalanthera erecta var shizuoi F Maek Ohwi ex K Inoue Cephalanthera longifolia subsp conferta B Baumann amp H Baumann Cephalanthera longifolia f conformis Suetsugu amp H Hayak Cephalanthera longifolia var gibbosa Boiss Cephalanthera longifolia f latifolia Maire Maire amp Weiller Cephalanthera longifolia var latifolia Maire D Rivera amp Lopez Velez Cephalanthera longifolia f longibracteata Harz Asch amp Graebn Cephalanthera longifolia var pilosa Harz Cephalanthera longifolia f pilosa Harz Soo Cephalanthera longifolia f pumila Asch amp Graebn Cephalanthera longifolia var rosea Perko Cephalanthera mairei Schltr Cephalanthera maravignae Tineo Cephalanthera shizuoi F Maek Cephalanthera taiwaniana S S Ying Cephalanthera thomsonii Rchb f Cephalanthera xiphophyllum var latifolia Maire Epipactis ensifolia F W Schmidt Epipactis grandifolia All Epipactis longifolia var gibbosa Boiss W Zimm Epipactis longifolia var longibracteata Harz Epipactis longifolia var pilosa Harz Epipactis pallida Sw Limodorum acuminatum Wall ex Lindl Kuntze Serapias ensifolia L f Murray Serapias grandiflora var ensifolia L f Serapias grandiflora subsp ensifolia L f Ehrh IstinadlarHemcinin bax