Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İohann Mixael Moşeroş (Johann Michael Moscherosch, 7 mart 1601, — 4 aprel 1669, ) — alman şairi.
| İohann Mixael Moşeroş | |
|---|---|
 | |
| Təxəllüsü | Philander von Sittewald, Traumende |
| Doğum tarixi | 7 mart 1601 |
| Vəfat tarixi | 4 aprel 1669[…](68 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | tərcüməçi, şair-vəkil[d], yazıçı, dövlət xadimi, pedaqoq |
| Əsərlərinin dili | alman dili |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Alman ədəbiyyatında sati-rik nəsrin ilk görkəmli nümayəndələrindən biri Yoxan Mixael Moşeroşdur. Moşeroşun əcdadı qədim Araqon zadəganlarından olmuşdur. XVI əsrin başlanğıcından onlar köçmüş, oradan da Almaniyaya gələrək burada feodal bürokratiyasına qaynayıb qarışmışlar. Atası Vilştadt da alman idi. Moşeroş da burada anadan olmuş, latın məktəbini bitirəndən sonra Strasburq universitetində oxumuşdur. Otuzillik müharibə dövründə onun əmlakı dəfələrlə qarət olunmuş, özü isə Strasburqa qaçaraq orada məmur işləmişdir. 1656-cı ildən o, müxtəlif knyazların saraylarında yüksək vəzifələrdə çalışmışdır.
Moşeroşun çoxcəhətli ədəbi irsində "Finander fon Zittevaldın qəribə və həqiqi yuxuları" romanı xüsusi yer tutur. Ədib "yuxugörmələr" üsulundan istifadə etsə də, hadisələrin realist, canlı və obrazlı təqdimi ilə ondan seçilir. O, XVI əsr alman satirik yazıçılarından Fişart, Murner, S. Brant və başqalarının ədəbi priyomlarından bacarıqla istifadə edir. Moşeroş satirik bir yazıçı kimi kobud ifadə və obrazlardan çəkinmir, nəzakətli zərifliyi, söz oyunbazlığını rədd edir. Yazıçı fransız dəblərinin əsiri olan zadəganlara nifrətlə yanaşır, onların hərəkətini vətənə xəyanət kimi qiymətləndirir. "Finander fon Zittevaldın qəribə və həqiqi yuxuları" romanı eybəcərliklərin ifşasında, həyata münasibətində, yazı üslubunda barokko cərəyanına məxsus bir roman kimi diqqəti cəlb edir. Romanda həyat bütün təbii boyaları, axmaqlığı, ikiüzlülüyü, haqsızlığı, ziddiyyətləri ilə birlikdə qələmə alınmışdır. "Əsgər həyatı" adlanan yuxuda müharibənin dəhşətləri, əsgərlərin özbaşınalığı, cürbəcür işgəncələr nəzərdən keçirilir, "Cəhənnəm övladları" adlanan yuxuda cəhənnəm mənzərələrinin həyatda baş verən hadisələrin yanında bir uşaq oyunu olduğu nəzərə çatdırılır. Heç iblis də insanın törətdiyi şər qədər şər işlər törədə bilməz. Heç yerdə, xüsusən hökmdarların saraylarında haqq, ədalət yoxdur. Yazıçının "Ey lənətə gəlmiş həyat" "ədəbi çəkişmələr, əbədi nifrət, əbədi didişmə, əbədi kin, əbədi ya-lan" sözləri xalqın və zamanın qəlbindən qopan acı bir fəryad kimi səslənir, insan həyatının simasını müəyyənləşdirir.
Moşeroş təsvir etdiyi bu həyatda gözəl heç nə yoxdur. Zahirən gözəl görünən hər şey bir yuxu və kölgədən başqa bir şey deyildir. Hər yerdə zahiri gözəllik altında eybəcər, çirkin bir həqiqət gizlənir. "Bütün insanların həyatı ancaq zahiri bir örtüdür, mənasız riyakarlıqdır." XVI əsr yazıçı Fişart kimi Moşeroş da qroteski sevir. Lakin ondan fərqli olaraq Moşeroşda qrotesk nikbin deyil, qorxunc bir inamsızlıqla doludur. Həyatın, hadisələrin hərcmərcliyi əsərdəki hadisələrin təqdimi üsulunda da özünü açıq büruzə verir. Moşeroş ciddi quruluş xəttini, ahəngdar gözəlliyi, obrazların aydınlığını rədd edir.
Moşeroş və XVII əsrin digər satirik yazıçılarının ədəbi fəaliyyətini böyük alman yazıçısı Qrimmelshauzenin yaradıcılığı üçün zəmin hazırlamışdır.
İstinadlar
- Johann Michael Moscherosch // GeneaStar.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Johann Michael Moscherosch // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iohann Mixael Moseros Johann Michael Moscherosch 7 mart 1601 4 aprel 1669 alman sairi Iohann Mixael MoserosTexellusu Philander von Sittewald TraumendeDogum tarixi 7 mart 1601 1601 03 07 Vefat tarixi 4 aprel 1669 1669 04 04 68 yasinda Vefat yeri Vorms Muqeddes Roma imperiyasiFealiyyeti tercumeci sair vekil d yazici dovlet xadimi pedaqoqEserlerinin dili alman dili Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAlman edebiyyatinda sati rik nesrin ilk gorkemli numayendelerinden biri Yoxan Mixael Moserosdur Moserosun ecdadi qedim Araqon zadeganlarindan olmusdur XVI esrin baslangicindan onlar kocmus oradan da Almaniyaya gelerek burada feodal burokratiyasina qaynayib qarismislar Atasi Vilstadt da alman idi Moseros da burada anadan olmus latin mektebini bitirenden sonra Strasburq universitetinde oxumusdur Otuzillik muharibe dovrunde onun emlaki defelerle qaret olunmus ozu ise Strasburqa qacaraq orada memur islemisdir 1656 ci ilden o muxtelif knyazlarin saraylarinda yuksek vezifelerde calismisdir Moserosun coxcehetli edebi irsinde Finander fon Zittevaldin qeribe ve heqiqi yuxulari romani xususi yer tutur Edib yuxugormeler usulundan istifade etse de hadiselerin realist canli ve obrazli teqdimi ile ondan secilir O XVI esr alman satirik yazicilarindan Fisart Murner S Brant ve basqalarinin edebi priyomlarindan bacariqla istifade edir Moseros satirik bir yazici kimi kobud ifade ve obrazlardan cekinmir nezaketli zerifliyi soz oyunbazligini redd edir Yazici fransiz deblerinin esiri olan zadeganlara nifretle yanasir onlarin hereketini vetene xeyanet kimi qiymetlendirir Finander fon Zittevaldin qeribe ve heqiqi yuxulari romani eybecerliklerin ifsasinda heyata munasibetinde yazi uslubunda barokko cereyanina mexsus bir roman kimi diqqeti celb edir Romanda heyat butun tebii boyalari axmaqligi ikiuzluluyu haqsizligi ziddiyyetleri ile birlikde qeleme alinmisdir Esger heyati adlanan yuxuda muharibenin dehsetleri esgerlerin ozbasinaligi curbecur isgenceler nezerden kecirilir Cehennem ovladlari adlanan yuxuda cehennem menzerelerinin heyatda bas veren hadiselerin yaninda bir usaq oyunu oldugu nezere catdirilir Hec iblis de insanin toretdiyi ser qeder ser isler torede bilmez Hec yerde xususen hokmdarlarin saraylarinda haqq edalet yoxdur Yazicinin Ey lenete gelmis heyat edebi cekismeler ebedi nifret ebedi didisme ebedi kin ebedi ya lan sozleri xalqin ve zamanin qelbinden qopan aci bir feryad kimi seslenir insan heyatinin simasini mueyyenlesdirir Moseros tesvir etdiyi bu heyatda gozel hec ne yoxdur Zahiren gozel gorunen her sey bir yuxu ve kolgeden basqa bir sey deyildir Her yerde zahiri gozellik altinda eybecer cirkin bir heqiqet gizlenir Butun insanlarin heyati ancaq zahiri bir ortudur menasiz riyakarliqdir XVI esr yazici Fisart kimi Moseros da qroteski sevir Lakin ondan ferqli olaraq Moserosda qrotesk nikbin deyil qorxunc bir inamsizliqla doludur Heyatin hadiselerin hercmercliyi eserdeki hadiselerin teqdimi usulunda da ozunu aciq buruze verir Moseros ciddi qurulus xettini ahengdar gozelliyi obrazlarin aydinligini redd edir Moseros ve XVII esrin diger satirik yazicilarinin edebi fealiyyetini boyuk alman yazicisi Qrimmelshauzenin yaradiciligi ucun zemin hazirlamisdir IstinadlarJohann Michael Moscherosch GeneaStar Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Johann Michael Moscherosch Brockhauz Ensiklopediyasi alm Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi