Pəncab qızılbaşları (Əli Rza Xanın ailəsi) — bir zamanlar Əfqanıstan və Pəncabda böyük nüfuza malik olan, əslən Şirvan ərazisindən olan qızılbaş əsilli ailə. Nəslin ən tanınmış nümayəndələrindən biri Əli Rza Xan Qızılbaş olmuşdur. O, Birinci ingilis-əfqan müharibəsi və hindistanda ingilislərə yardımı ilə seçilmişdir.
Nəslin tarixi
Sərdar Əli Xan Rza Əli Xanın babası olmuşdur. O, Xəzər dənizi sahilində yerləşən Şirvan elini tərk edərən bölgəyə gəlmişdir. Onun babaları uzun zamanlar Şirvanda hakim mövqedsə olmuşlar.
Nadir şah Əfşar Xorasanı ələ keçirdikdən sonra, 1738-ci ildə hindistana hücuma hazırlaşır. Bu zaman Əli Xanı və bir çox qızılbaş hakimlərinin onun səfərdə olmasından istifadə edərək çaxnaşma təşkil edəcəyindən ehtiyat edərək onlarıda Hindistana aparır.
Əli Xan kompaniya müddətində orduda olur. Hindistandan qayıtdıqdan sonra Nadir şah onu Qəndəhara vali təyin edir. Digər qızılbaşlar isə Kabil və Pişəvərə hakim təyin edilirlər. Bundan sonra 8 il müddətində bölgədə satitlik hökm sürmüşdür. Vəziyyət Nadir şahın öldürülməısi və Əhməd xan Abdali baş qaldırmasına qədər davam edir. Yeni şahzadənin tac qoyması Qəndaharda baş tutur. O, qızılbaş fraksiyasına inanmasada, onlara qarşı duracaq gücdə olmaması səbəbindən onlara yüksək hərbi postlar vermişdir.
Nəticədə Əli Xan Həzaracat vilayətinin idarəsini əldə edir. Onun mülkü Herat şəhəri ətrafına qədər uzanır. O, Əhməd şahı 1760-cı ildə Hindistan səfərində müşaiyyət edir. Üstəlik 1761-ci ildə Panipat döyüşündə iştrak etdir. Döyüş nəticəsində Maratha İmperiyasının əzəməti zəyifləyir. Əli xanın səfər zamanı göstərdiyi cəsarəti dörən Əhməd Şah Əfq1anıstana qayıtdıqdan sonra onun mülklərini və vəzifəsini əlindən alır. 1770-ci ildə isə onun qətli təşkil olunur. Oğlanların ən böyüyü olan Gül Məhəmməd Xanın atası ölüdüyü zaman cəmi 6 yaşı vardı. Əli Xanın dul qadını bir neçə il mülkləri idarə etsədə, sonda müstəqil mülklərə ayrıldılar. Ali Xanın övladları böyüdükcə silah gücünə atalarının mmülklərini bərpa edə bildilər. Teymur Şah onları özübə çəkmək məqsədi ilə Gül Məhəmməd Xanı Kabilə çağıdı və ona Sərdar titulu verdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- The Panjab Chiefs. Historical and Biographical Notices of the Principal Families in the territories Under the Panjab Government. — 1862. — С. 111—118.
Ədəbiyyat
- The Panjab Chiefs. Historical and Biographical Notices of the Principal Families in the territories Under the Panjab Government. — 1862. — С. 111—118.
- Andreas Rieck. The Shias of Pakistan: An Assertive and Beleaguered Minority. — Oxford University Press — 2016 .
- Chiefs and Families of Note in the Punjab, Vol I, revised 1939
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pencab qizilbaslari Eli Rza Xanin ailesi bir zamanlar Efqanistan ve Pencabda boyuk nufuza malik olan eslen Sirvan erazisinden olan qizilbas esilli aile Neslin en taninmis numayendelerinden biri Eli Rza Xan Qizilbas olmusdur O Birinci ingilis efqan muharibesi ve hindistanda ingilislere yardimi ile secilmisdir Neslin tarixiEli Rza Xan Qizilbasin nesil seceresi 1862 Serdar Eli Xan Rza Eli Xanin babasi olmusdur O Xezer denizi sahilinde yerlesen Sirvan elini terk ederen bolgeye gelmisdir Onun babalari uzun zamanlar Sirvanda hakim movqedse olmuslar Nadir sah Efsar Xorasani ele kecirdikden sonra 1738 ci ilde hindistana hucuma hazirlasir Bu zaman Eli Xani ve bir cox qizilbas hakimlerinin onun seferde olmasindan istifade ederek caxnasma teskil edeceyinden ehtiyat ederek onlarida Hindistana aparir Eli Xan kompaniya muddetinde orduda olur Hindistandan qayitdiqdan sonra Nadir sah onu Qendehara vali teyin edir Diger qizilbaslar ise Kabil ve Pisevere hakim teyin edilirler Bundan sonra 8 il muddetinde bolgede satitlik hokm surmusdur Veziyyet Nadir sahin oldurulmeisi ve Ehmed xan Abdali bas qaldirmasina qeder davam edir Yeni sahzadenin tac qoymasi Qendaharda bas tutur O qizilbas fraksiyasina inanmasada onlara qarsi duracaq gucde olmamasi sebebinden onlara yuksek herbi postlar vermisdir Neticede Eli Xan Hezaracat vilayetinin idaresini elde edir Onun mulku Herat seheri etrafina qeder uzanir O Ehmed sahi 1760 ci ilde Hindistan seferinde musaiyyet edir Ustelik 1761 ci ilde Panipat doyusunde istrak etdir Doyus neticesinde Maratha Imperiyasinin ezemeti zeyifleyir Eli xanin sefer zamani gosterdiyi cesareti doren Ehmed Sah Efq1anistana qayitdiqdan sonra onun mulklerini ve vezifesini elinden alir 1770 ci ilde ise onun qetli teskil olunur Oglanlarin en boyuyu olan Gul Mehemmed Xanin atasi oluduyu zaman cemi 6 yasi vardi Eli Xanin dul qadini bir nece il mulkleri idare etsede sonda musteqil mulklere ayrildilar Ali Xanin ovladlari boyudukce silah gucune atalarinin mmulklerini berpa ede bildiler Teymur Sah onlari ozube cekmek meqsedi ile Gul Mehemmed Xani Kabile cagidi ve ona Serdar titulu verdi Hemcinin baxEfqanistan qizilbaslariIstinadlarThe Panjab Chiefs Historical and Biographical Notices of the Principal Families in the territories Under the Panjab Government 1862 S 111 118 EdebiyyatThe Panjab Chiefs Historical and Biographical Notices of the Principal Families in the territories Under the Panjab Government 1862 S 111 118 Andreas Rieck The Shias of Pakistan An Assertive and Beleaguered Minority Oxford University Press 2016 Chiefs and Families of Note in the Punjab Vol I revised 1939