Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat — şirkətin nağd pul vəsaitlərinin mənbələri və hesabat dövründə istifadəsi haqqında hesabatı, birbaşa və ya dolayı yolla , şirkətin əsas mənbələrə görə təsnifləşdirilən nağd pul daxilolmaları və onun pul vəsaitlərini göstərin. dövr ərzində əsas istifadə istiqamətləri üzrə təsnifləşdirilmiş ödənişlər. Hesabat əməliyyat nəticələrinin, qısamüddətli likvidliyin, uzunmüddətli kredit qabiliyyətinin ümumi mənzərəsini təqdim edir və şirkətin maliyyə təhlilinin aparılmasını asanlaşdırır.
Tarixi
Uzun tarixə malik olan balans və mənfəət və zərər haqqında hesabatdan fərqli olaraq, pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat XIX əsrin 60-cı illərində maliyyə istifadəsinə verilmişdir . XIX əsrin 60-cı illərinin ortalarında vəsaitlərin istifadəsi və mənbələri haqqında sənəd olan pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatın tərtib edilməsinə ümumi yanaşma formalaşdı.
Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatın tarixi 1863-cü ilə, böhrandan çıxan Dowlais Ironworks-in hesablarda mənfəət göstərdiyi, lakin yeni domna sobası almaq üçün kifayət qədər nağd pulu olmadığı vaxta təsadüf edir. Vəsait çatışmazlığını izah etmək üçün şirkətin menecerlərindən biri hesabat tərtib etdi və onu müqayisəli balans adlandırdı. Hesabata əsasən məlum oldu ki, şirkətdə həddən artıq inventar var (görünür, onların alınmasına xeyli vəsait xərclənib). Bu hesabat müasir pul vəsaitlərinin hərəkəti hesabatının yaradıcısı oldu.
Cari formatda pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat 1988-ci ildə ABŞ-da pul vəsaitlərinin hərəkəti əməliyyat, maliyyə, investisiya fəaliyyətlərindən hərəkətlərə bölünməyə başladığı zaman hazırlanmışdır . Əksər ölkələrdə bu günə qədər maliyyə hesabatı standartlarının bütün milli və beynəlxalq tərtibatçıları belə qənaətə gəliblər ki, gəlir mənbələri və şirkətlər tərəfindən vəsaitlərdən istifadə istiqamətləri haqqında məlumatların açıqlanması vacibdir.Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat maliyyə hesabatları paketinin bir hissəsinə çevrilib. .
Məqsədi və tətbiqi
| Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatın sadələşdirilmiş versiyası | |
|---|---|
| Əməliyyat fəaliyyətindən pul vəsaitlərinin hərəkəti | 4 000 |
| İnvestisiya fəaliyyətlərindən pul vəsaitlərinin hərəkəti | (1 000) |
| Maliyyə fəaliyyətindən pul vəsaitlərinin hərəkəti | (2 000) |
| Xalis pul vəsaitlərinin hərəkəti | 1 000 |
Bu hesabat həm menecerlər, həm də xarici istifadəçilər üçün lazımdır ki, onlar öz göstəricilərinə əsasən real gəlir və xərcləri görə bilir, həmçinin:
- Vəsaitlərin həcmi və daxil olma mənbələri və onlardan istifadə istiqamətləri.
- Şirkətin fəaliyyəti nəticəsində nağd pul daxilolmalarının ödənişlərdən artıq olmasını təmin etmək qabiliyyəti.
- Şirkətin öhdəliklərini yerinə yetirmək qabiliyyəti.
- Fəaliyyətin həyata keçirilməsi üçün vəsaitin kifayət qədər olması haqqında məlumat.
- İnvestisiya ehtiyaclarının daxili mənbələr hesabına özünü təmin etmə dərəcəsi.
- Alınan mənfəətin məbləği ilə pul vəsaitlərinin məbləği arasında fərqin səbəbləri.
Bu hesabat birbaşa və ya dolayısı ilə şirkətin əsas mənbələr üzrə təsnifləşdirilmiş pul vəsaitlərinin daxilolmalarını və dövr ərzində əsas istifadə istiqamətləri üzrə təsnifləşdirilmiş nağd ödənişlərini əks etdirir. Onu ölçüsündən, strukturundan, sənayesindən asılı olmayaraq istənilən şirkət tərtib edə bilər. Hesabat əməliyyat nəticələrinin, qısamüddətli likvidliyin, uzunmüddətli kredit qabiliyyətinin ümumi mənzərəsini təqdim edir və şirkətin maliyyə təhlilinin aparılmasını asanlaşdırır.
Kompilyasiya metodologiyası
BMHS-a uyğun olaraq hesabat tərtib edilərkən, pul vəsaitlərinin daxil olması və çıxışı şirkətin istehsal (əməliyyat və ya cari), maliyyə və investisiya fəaliyyəti ilə ayrılır:
- əməliyyat fəaliyyəti - əsas fəaliyyət növü, habelə cəmiyyətin vəsaitlərinin daxil olmasını və xərclənməsini yaradan digər fəaliyyətlər (maliyyə və investisiya fəaliyyəti istisna olmaqla);
- investisiya fəaliyyəti - pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri anlayışına daxil olmayan uzunmüddətli aktivlərin (əsas vəsaitlərin, qeyri-maddi aktivlərin) və digər investisiyaların əldə edilməsi, yaradılması və satışı ilə bağlı fəaliyyət növü;
- maliyyə fəaliyyəti şirkətin kapitalının və borclarının həcminin və tərkibində dəyişikliklərə səbəb olan fəaliyyət növüdür. Bir qayda olaraq, belə fəaliyyətlər əməliyyat və investisiya fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsi üçün zəruri olan kreditlərin cəlb edilməsi və ödənilməsi ilə bağlıdır..
Bu təsnifat maliyyə hesabatlarının istifadəçilərinə bu üç fəaliyyət sahəsinin şirkətin maliyyə vəziyyətinə və pul vəsaitlərinin hərəkətinə təsirini qiymətləndirməyə imkan vermək üçün nəzərdə tutulub. Pul vəsaitlərinin hərəkəti şirkətin fəaliyyətinin xarakterindən asılı olaraq əməliyyat, maliyyə, investisiya pul vəsaitlərinin hərəkəti kimi təsnif edilir.
| Fəaliyyət növləri üzrə pul vəsaitlərinin hərəkətinin təsnifatı | ||
|---|---|---|
| Fəaliyyət növü | Daxil olanlar | Çıxışlar |
| Əməliyyat |
|
|
| İnvestisiya |
|
|
| Maliyyə |
|
|
Eyni əməliyyat fərqli təsnif edilən pul vəsaitlərinin hərəkətinə səbəb ola bilər. Məsələn, eyni əməliyyat həm əməliyyat, həm də maliyyə fəaliyyəti kimi təsnif edilə bilər:
Faizli kreditin qaytarılması həm faizin, həm də əsas borcun ödənilməsini nəzərdə tutur. Kredit nağd şəkildə ödənilirsə (xalis və ya natura şəklində), bu, pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatda əks etdirilir, faiz ödənişləri əməliyyat fəaliyyəti, əsas borcun ödənilməsi isə maliyyə kimi təsnif edilir
7 №-li BMHS-a uyğun olaraq pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat təqdim edərkən şirkətlər pul vəsaitlərinin və onların ekvivalentlərinin tərkibi haqqında məlumatları açıqlamalıdırlar. Pul vəsaitlərinin ekvivalentlərini müəyyən edərkən müxtəlif təsnifatlar tətbiq oluna bilər, ona görə də şirkət pul vəsaitlərinin və onların ekvivalentlərinin tərkibini müəyyən edən uçot siyasəti haqqında məlumatları açıqlamalıdır. Rusiyada və Ukraynada pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat formaları aydın şəkildə tənzimlənmiş bir forma malikdir.
Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat hazırlamaq üçün iki üsul var. BMHS pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatın hazırlanması üçün birbaşa və ya dolayı metodun məcburi edilməsini nəzərdən keçirir. 2008-ci ilin oktyabrında BMHS “Maliyyə Hesabatlarının Təqdimatı üzrə İlkin Baxışlar” sənədini dərc etmişdir. Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatın birbaşa metoda uyğun tərtib edilməsi tələbi qoyulmalı idi. Əksəriyyət sənədin qəbulunu dəstəkləməyib. İndi əksər şirkətlər birbaşa metoddan qaçır və dolayı yolla istifadə edirlər.
Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat tərtib edərkən, məbləğlərdə işarələr təyin edərkən bir sıra xüsusiyyətlər var:
| Dövriyyə aktivlərində və öhdəliklərində dəyişikliklərin tənzimlənməsi | |||
|---|---|---|---|
| Balans dəyərlərində artım | Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatda düzəliş üçün işarələnir | Balans dəyərinin azalması | Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatda düzəliş üçün işarələnir |
| cari aktivlər | Mənfi | cari aktivlər | Müsbət |
| cari öhdəliklər | Müsbət | cari öhdəliklər | Mənfi |
| Qeyri-pul gəlir və xərcləri maddələrində, habelə maliyyə və investisiya fəaliyyətləri üzrə mənfəət və zərərlərdə dəyişikliklərin tənzimlənməsi | |||
|---|---|---|---|
| Mənfəət və zərər hesabatı göstəricisi | Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatda düzəliş üçün işarələyin | ||
| Xərc (zərər) | Mənfi | ||
| Gəlir (mənfəət) | Müsbət | ||
Maliyyə institutlarının hesablarında ödənilmiş və alınmış faizlər və dividendlər adətən əməliyyat fəaliyyətindən pul vəsaitlərinin hərəkəti kimi təsnif edilir. Faizlərin və dividendlərin alınması və ödənilməsi nəticəsində yaranan pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında məlumat ayrıca açıqlanmalı, əməliyyat, investisiya və ya maliyyə fəaliyyətindən axınlara təsnif edilməlidir. Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat, mənfəət və zərər haqqında hesabatda xərc kimi tanınmasından və ya kapitallaşdırılmasından asılı olmayaraq, hesabat dövrü ərzində cəmi faiz ödənişləri haqqında məlumatları açıqlayır. Qeyri-maliyyə təşkilatlarına gəldikdə isə, belə axınların təsnifatı üzrə konsensus mövcud deyil. Pul vəsaitlərinin və onların ekvivalentlərinin istifadəsini tələb etməyən investisiya və maliyyə əməliyyatları pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatdan çıxarılır və qeydlərdə açıqlanır.
7 №-li BMHS müəssisənin maliyyə vəziyyətini və likvidliyini anlamaqda istifadəçilər üçün faydalı ola biləcək əlavə məlumatların açıqlanmasını alqışlayır:
- gələcəkdə əməliyyat fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsinə, habelə borcun əsas məbləğinin ödənilməsinə verilə bilən istifadə olunmamış kredit vəsaitlərinin məbləği (mövcud kredit limiti) bu vəsaitlərin cəlb edilməsinə hər hansı məhdudiyyətlər göstərilməklə;
- proporsional konsolidasiya metodundan istifadə etməklə birgə müəssisədə iştirakla bağlı əməliyyat, investisiya və maliyyələşdirmə fəaliyyəti kontekstində pul vəsaitlərinin hərəkəti;
- cari fəaliyyəti saxlamaq üçün tələb olunan məbləğlərdən ayrı olaraq, əməliyyat qabiliyyətinin artırılması üçün tələb olunan əsaslı məsrəflərin ümumi məbləği
Bilavasitə üsul
| Birbaşa üsulla yaradılan pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatın nümunəsi | ||
|---|---|---|
| Əməliyyat fəaliyyətindən pul vəsaitlərinin hərəkəti | ||
| Alıcılardan alınan nağd pul | 9 500 | |
| İşçilərə xərclənən pul | (2 000) | |
| Əməliyyat fəaliyyətindən pul vəsaitlərinin hərəkəti | 7 500 | |
| Bank kreditindən istifadə üçün ödənilən faiz | (2 000) | |
| Şirkətin gəlir vergisi ödənilir | (3 000) | |
| Əməliyyat fəaliyyətindən xalis pul vəsaitlərinin hərəkəti | 2 500 | |
| İnvestisiya fəaliyyətlərindən pul vəsaitlərinin hərəkəti | ||
| Əsas vəsaitlərin satışından əldə edilən pullar | 7 500 | |
| Alınan dividendlər | 3 000 | |
| İnvestisiya fəaliyyətlərindən xalis pul vəsaitlərinin hərəkəti | 10500 | |
| Maliyyə axını | ||
| Dividendlər ödənildi | (2500) | |
| Maliyyələşdirmə fəaliyyətlərindən xalis pul vəsaitlərinin hərəkəti | (2500) | |
| İl üçün nağd pul artımı | 10500 | |
| İlin əvvəlində pulun məbləği | 1000 | |
| İlin sonunda nağd pulun məbləği | 11500 | |
Birbaşa üsul ümumi pul vəsaitlərinin daxilolmaları və ödənişlərinin əsas növləri haqqında məlumatın açıqlanmasını nəzərdə tutur.
Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatın hazırlanması üçün məlumatı şirkət hesablarından satışlara, satışların dəyərinə və mənfəət və ya zərərdə tanınan digər maddələrə düzəlişlər etməklə əldə etmək olar[20].
Bu metodun aşağıdakı üstünlükləri fərqləndirilir:
- bu üsuldan istifadə etməklə yaradılmış hesabatda pul vəsaitlərinin daxilolmalarının əsas mənbələri və xaricə istiqamətləri göstərilir;
- müxtəlif cari öhdəliklər üzrə ödənişlərin həyata keçirilməsi üçün vəsaitin mövcudluğu ilə bağlı operativ nəticə çıxarmağa imkan verir;
- nağd pul daxilolmaları və ödənişlərin büdcə ilə birbaşa əlaqəsi;
- hesabat dövrü üçün satış və pul daxilolmaları arasında əlaqəni əks etdirir.
Bu metodun mənfi cəhəti ondan ibarətdir ki, o, mənfəət və zərər hesabatı ilə pul vəsaitlərinin hərəkəti arasında əlaqəni aşkar etmir. Bundan əlavə, iri şirkətlər çoxlu pul köçürmələri həyata keçirirlər, ona görə də xüsusi proqram təminatı olmadan hər bir ödəniş sənədi əl ilə təsnif edilməli olardı.
Dolayı üsul
Dolayı metod, hesablama metodu ilə formalaşan və mənfəət və zərər haqqında hesabatda təqdim olunan hesabat dövrünün xalis mənfəəti (zərəri) göstəricisi ilə əməliyyat fəaliyyətindən əldə edilən xalis pul vəsaitlərinin göstəricisi (pul vəsaitləri və pul vəsaitlərinin ekvivalentlərində artım) arasındakı fərqin müəyyən edilməsindən ibarətdir və dövr üçün), balans məlumatlarına (hesabat dövrünün sonu və əvvəlinə olan pul vəsaitləri arasındakı fərq) əsaslanan kassa üsulu ilə hesablanır.
Dolayı metoddan istifadə etməklə pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabatın tərtib edilməsi, transformasiya metodundan istifadə edərək MHBS-a uyğun olaraq mühasibat uçotu aparan və bu prosesi kifayət qədər avtomatlaşdırmaq imkanı olmayan şirkətlər üçün ən uyğundur. Dolayı metoddan istifadə edərək, pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat mənfəət və zərər hesabatı, hesabat dövrünün əvvəlinə və sonuna balans hesabatı, habelə hesabatın çevrilməsində adətən istifadə olunan axınlar haqqında bəzi əlavə məlumatlar əsasında tərtib edilə bilər. Real pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında mühasibat sistemlərindən məlumatlar tələb olunmur və hesabatın avtomatlaşdırılması tələb olunmur. Bu üsul gəlir hesabatının hər bir sətirində nə qədər pul olduğunu aydın şəkildə göstərməyə imkan verir.
İstinadlar
- Watanabe, Izumi. (PDF). 5 (57 2000 nüs.). Осака: . 2007 [The evolution of Income Accounting in Eighteenth and Nineteenth Century Britain]. 27–30. ISBN http://www.osaka-ue.ac.jp/gakkai/pdf/ronshu/2006/5705_ronko_watanabe.pdf (#bare_url_missing_title).
- Бухгалтер и Закон. Отчёт о движении денежных средств: от возникновения до особенностей составления (БУХГАЛТЕРСКИЕ БУДНИ). 01.02.2010 – 07.02.2010.
- "История бухгалтерского учета" (rus). http://www.ucc.kz/. 2012-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-03-21.
- Sitat səhvi: Yanlış
<ref>teqi;analizadlı istinad üçün mətn göstərilməyib - Игорь Ярославович Лукaceвич. "Два метода формирования отчёта о движении денежных средств" (rus). Некоммерческое партнерство Центр дистанционного образования «Элитариум». 2009-10-02. 2012-01-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-03-21.
- Erich A. Helfert. The Nature of Financial Statements: The Cash Flow Statement // Financial Analysis - Tools and Techniques - A Guide for Managers. . 2001. 42.
- Оксана Езерская. "Учебное пособие по МСФО (IAS) 7 «Отчёты о движении денежных средств»" (rus). www.banks2ifrs.ru. 2012-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-03-28.
- IAS 7 «Отчёт о движении денежных средств». 6 параграф., 7 «Отчёт о движении денежных средств», 6 параграф.
- Генералова Наталия Викторовна. "МСФО (IAS) 7 «Отчёт о движении денежных средств»" (rus). Институт проблем предпринимательства. 2006-10-03. 2011-11-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-03-21.
- IAS 7 «Отчёт о движении денежных средств». 14 параграф., 7 «Отчёт о движении денежных средств», 14 параграф.
- IAS 7 «Отчёт о движении денежных средств». 16 параграф., 7 «Отчёт о движении денежных средств», 16 параграф.
- IAS 7 «Отчёт о движении денежных средств». 17 параграф., 7 «Отчёт о движении денежных средств», 17 параграф.
- Sitat səhvi: Yanlış
<ref>teqi;russaadlı istinad üçün mətn göstərilməyib - Sitat səhvi: Yanlış
<ref>teqi;ukraadlı istinad üçün mətn göstərilməyib - Документ для обсуждения «Предварительная точка зрения на предоставление финансовой отчётности», , Октябрь 2008 г.
- . Применение МСФО. 3 (2000 nüs.). г. Чехов: Альпина Бизнес Букс. Янина Петрова. 2010 [Generally Accepted Accounting Practice under International Financial Reporting Standards]. 2829. ISBN .
- . Применение МСФО. 3 (2000 nüs.). г. Чехов: Альпина Бизнес Букс. Янина Петрова. 2010 [Generally Accepted Accounting Practice under International Financial Reporting Standards]. 2850. ISBN .
- IAS 7 «Отчёт о движении денежных средств». 6 параграф., 7 «Отчёт о движении денежных средств», 18 параграф.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabat sirketin nagd pul vesaitlerinin menbeleri ve hesabat dovrunde istifadesi haqqinda hesabati birbasa ve ya dolayi yolla sirketin esas menbelere gore tesniflesdirilen nagd pul daxilolmalari ve onun pul vesaitlerini gosterin dovr erzinde esas istifade istiqametleri uzre tesniflesdirilmis odenisler Hesabat emeliyyat neticelerinin qisamuddetli likvidliyin uzunmuddetli kredit qabiliyyetinin umumi menzeresini teqdim edir ve sirketin maliyye tehlilinin aparilmasini asanlasdirir TarixiUzun tarixe malik olan balans ve menfeet ve zerer haqqinda hesabatdan ferqli olaraq pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabat XIX esrin 60 ci illerinde maliyye istifadesine verilmisdir XIX esrin 60 ci illerinin ortalarinda vesaitlerin istifadesi ve menbeleri haqqinda sened olan pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabatin tertib edilmesine umumi yanasma formalasdi Pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabatin tarixi 1863 cu ile bohrandan cixan Dowlais Ironworks in hesablarda menfeet gosterdiyi lakin yeni domna sobasi almaq ucun kifayet qeder nagd pulu olmadigi vaxta tesaduf edir Vesait catismazligini izah etmek ucun sirketin menecerlerinden biri hesabat tertib etdi ve onu muqayiseli balans adlandirdi Hesabata esasen melum oldu ki sirketde hedden artiq inventar var gorunur onlarin alinmasina xeyli vesait xerclenib Bu hesabat muasir pul vesaitlerinin hereketi hesabatinin yaradicisi oldu Cari formatda pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabat 1988 ci ilde ABS da pul vesaitlerinin hereketi emeliyyat maliyye investisiya fealiyyetlerinden hereketlere bolunmeye basladigi zaman hazirlanmisdir Ekser olkelerde bu gune qeder maliyye hesabati standartlarinin butun milli ve beynelxalq tertibatcilari bele qenaete gelibler ki gelir menbeleri ve sirketler terefinden vesaitlerden istifade istiqametleri haqqinda melumatlarin aciqlanmasi vacibdir Pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabat maliyye hesabatlari paketinin bir hissesine cevrilib Meqsedi ve tetbiqiPul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabatin sadelesdirilmis versiyasiEmeliyyat fealiyyetinden pul vesaitlerinin hereketi 4 000Investisiya fealiyyetlerinden pul vesaitlerinin hereketi 1 000 Maliyye fealiyyetinden pul vesaitlerinin hereketi 2 000 Xalis pul vesaitlerinin hereketi 1 000 Bu hesabat hem menecerler hem de xarici istifadeciler ucun lazimdir ki onlar oz gostericilerine esasen real gelir ve xercleri gore bilir hemcinin Vesaitlerin hecmi ve daxil olma menbeleri ve onlardan istifade istiqametleri Sirketin fealiyyeti neticesinde nagd pul daxilolmalarinin odenislerden artiq olmasini temin etmek qabiliyyeti Sirketin ohdeliklerini yerine yetirmek qabiliyyeti Fealiyyetin heyata kecirilmesi ucun vesaitin kifayet qeder olmasi haqqinda melumat Investisiya ehtiyaclarinin daxili menbeler hesabina ozunu temin etme derecesi Alinan menfeetin meblegi ile pul vesaitlerinin meblegi arasinda ferqin sebebleri Bu hesabat birbasa ve ya dolayisi ile sirketin esas menbeler uzre tesniflesdirilmis pul vesaitlerinin daxilolmalarini ve dovr erzinde esas istifade istiqametleri uzre tesniflesdirilmis nagd odenislerini eks etdirir Onu olcusunden strukturundan senayesinden asili olmayaraq istenilen sirket tertib ede biler Hesabat emeliyyat neticelerinin qisamuddetli likvidliyin uzunmuddetli kredit qabiliyyetinin umumi menzeresini teqdim edir ve sirketin maliyye tehlilinin aparilmasini asanlasdirir Kompilyasiya metodologiyasiBMHS a uygun olaraq hesabat tertib edilerken pul vesaitlerinin daxil olmasi ve cixisi sirketin istehsal emeliyyat ve ya cari maliyye ve investisiya fealiyyeti ile ayrilir emeliyyat fealiyyeti esas fealiyyet novu habele cemiyyetin vesaitlerinin daxil olmasini ve xerclenmesini yaradan diger fealiyyetler maliyye ve investisiya fealiyyeti istisna olmaqla investisiya fealiyyeti pul vesaitleri ve onlarin ekvivalentleri anlayisina daxil olmayan uzunmuddetli aktivlerin esas vesaitlerin qeyri maddi aktivlerin ve diger investisiyalarin elde edilmesi yaradilmasi ve satisi ile bagli fealiyyet novu maliyye fealiyyeti sirketin kapitalinin ve borclarinin hecminin ve terkibinde deyisikliklere sebeb olan fealiyyet novudur Bir qayda olaraq bele fealiyyetler emeliyyat ve investisiya fealiyyetinin maliyyelesdirilmesi ucun zeruri olan kreditlerin celb edilmesi ve odenilmesi ile baglidir Bu tesnifat maliyye hesabatlarinin istifadecilerine bu uc fealiyyet sahesinin sirketin maliyye veziyyetine ve pul vesaitlerinin hereketine tesirini qiymetlendirmeye imkan vermek ucun nezerde tutulub Pul vesaitlerinin hereketi sirketin fealiyyetinin xarakterinden asili olaraq emeliyyat maliyye investisiya pul vesaitlerinin hereketi kimi tesnif edilir Fealiyyet novleri uzre pul vesaitlerinin hereketinin tesnifatiFealiyyet novu Daxil olanlar CixislarEmeliyyat mallarin satisindan ve xidmetlerin gosterilmesinden daxilolmalar huquqlarin mukafatlarin komissiyalarin verilmesi ucun icare odenislerinin daxilolmalari Sigorta sirketlerinden sigorta haqlari ucun daxilolmalar ve odenisler iddialar mal ve xidmet tedarukculerine odenisler iscilere emek haqqinin odenilmesi maliyye ve ya investisiya fealiyyeti ile bagli vergiler istisna olmaqla gelir vergisi odenisleri Investisiya esas vesaitlerin qeyri maddi aktivlerin ve diger dovriyyedenkenar aktivlerin satisindan elde edilen gelirler Diger sirketlerin habele birge muessiselerdeki paylarinin satisindan elde edilen gelirler diger tereflere kreditlerin odenilmesi ucun gelir esas vesaitlerin qeyri maddi aktivlerin ve diger dovriyyedenkenar aktivlerin elde edilmesine gore odenisler basqa sirketlerin sehmlerinin ve ya borc aletlerinin habele musterek cemiyyetlerin sehmlerinin alinmasi ucun odenisler diger tereflere kredit verilmesi Maliyye sehmlerin buraxilisindan ve ya diger sehm aletlerinin buraxilisindan elde edilen gelirler istiqrazlarin veksellerin ipotekalarin kreditlerin habele diger maliyye aletlerinin buraxilisindan elde edilen gelirler sirketin sehmlerinin geri alinmasi ve ya geri alinmasi zamani sahiblere odenisler kreditlerin odenilmesi ucun odenisler icareci terefinden maliyye icaresi uzre ohdeliyi yerine yetirmek ucun odenisler Eyni emeliyyat ferqli tesnif edilen pul vesaitlerinin hereketine sebeb ola biler Meselen eyni emeliyyat hem emeliyyat hem de maliyye fealiyyeti kimi tesnif edile biler Faizli kreditin qaytarilmasi hem faizin hem de esas borcun odenilmesini nezerde tutur Kredit nagd sekilde odenilirse xalis ve ya natura seklinde bu pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabatda eks etdirilir faiz odenisleri emeliyyat fealiyyeti esas borcun odenilmesi ise maliyye kimi tesnif edilir 7 li BMHS a uygun olaraq pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabat teqdim ederken sirketler pul vesaitlerinin ve onlarin ekvivalentlerinin terkibi haqqinda melumatlari aciqlamalidirlar Pul vesaitlerinin ekvivalentlerini mueyyen ederken muxtelif tesnifatlar tetbiq oluna biler ona gore de sirket pul vesaitlerinin ve onlarin ekvivalentlerinin terkibini mueyyen eden ucot siyaseti haqqinda melumatlari aciqlamalidir Rusiyada ve Ukraynada pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabat formalari aydin sekilde tenzimlenmis bir forma malikdir Pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabat hazirlamaq ucun iki usul var BMHS pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabatin hazirlanmasi ucun birbasa ve ya dolayi metodun mecburi edilmesini nezerden kecirir 2008 ci ilin oktyabrinda BMHS Maliyye Hesabatlarinin Teqdimati uzre Ilkin Baxislar senedini derc etmisdir Pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabatin birbasa metoda uygun tertib edilmesi telebi qoyulmali idi Ekseriyyet senedin qebulunu desteklemeyib Indi ekser sirketler birbasa metoddan qacir ve dolayi yolla istifade edirler Pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabat tertib ederken mebleglerde isareler teyin ederken bir sira xususiyyetler var Dovriyye aktivlerinde ve ohdeliklerinde deyisikliklerin tenzimlenmesiBalans deyerlerinde artim Pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabatda duzelis ucun isarelenir Balans deyerinin azalmasi Pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabatda duzelis ucun isarelenircari aktivler Menfi cari aktivler Musbetcari ohdelikler Musbet cari ohdelikler MenfiQeyri pul gelir ve xercleri maddelerinde habele maliyye ve investisiya fealiyyetleri uzre menfeet ve zererlerde deyisikliklerin tenzimlenmesiMenfeet ve zerer hesabati gostericisi Pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabatda duzelis ucun isareleyinXerc zerer MenfiGelir menfeet Musbet Maliyye institutlarinin hesablarinda odenilmis ve alinmis faizler ve dividendler adeten emeliyyat fealiyyetinden pul vesaitlerinin hereketi kimi tesnif edilir Faizlerin ve dividendlerin alinmasi ve odenilmesi neticesinde yaranan pul vesaitlerinin hereketi haqqinda melumat ayrica aciqlanmali emeliyyat investisiya ve ya maliyye fealiyyetinden axinlara tesnif edilmelidir Pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabat menfeet ve zerer haqqinda hesabatda xerc kimi taninmasindan ve ya kapitallasdirilmasindan asili olmayaraq hesabat dovru erzinde cemi faiz odenisleri haqqinda melumatlari aciqlayir Qeyri maliyye teskilatlarina geldikde ise bele axinlarin tesnifati uzre konsensus movcud deyil Pul vesaitlerinin ve onlarin ekvivalentlerinin istifadesini teleb etmeyen investisiya ve maliyye emeliyyatlari pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabatdan cixarilir ve qeydlerde aciqlanir 7 li BMHS muessisenin maliyye veziyyetini ve likvidliyini anlamaqda istifadeciler ucun faydali ola bilecek elave melumatlarin aciqlanmasini alqislayir gelecekde emeliyyat fealiyyetinin maliyyelesdirilmesine habele borcun esas mebleginin odenilmesine verile bilen istifade olunmamis kredit vesaitlerinin meblegi movcud kredit limiti bu vesaitlerin celb edilmesine her hansi mehdudiyyetler gosterilmekle proporsional konsolidasiya metodundan istifade etmekle birge muessisede istirakla bagli emeliyyat investisiya ve maliyyelesdirme fealiyyeti kontekstinde pul vesaitlerinin hereketi cari fealiyyeti saxlamaq ucun teleb olunan mebleglerden ayri olaraq emeliyyat qabiliyyetinin artirilmasi ucun teleb olunan esasli mesreflerin umumi meblegiBilavasite usul Birbasa usulla yaradilan pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabatin numunesiEmeliyyat fealiyyetinden pul vesaitlerinin hereketiAlicilardan alinan nagd pul 9 500Iscilere xerclenen pul 2 000 Emeliyyat fealiyyetinden pul vesaitlerinin hereketi 7 500Bank kreditinden istifade ucun odenilen faiz 2 000 Sirketin gelir vergisi odenilir 3 000 Emeliyyat fealiyyetinden xalis pul vesaitlerinin hereketi 2 500Investisiya fealiyyetlerinden pul vesaitlerinin hereketiEsas vesaitlerin satisindan elde edilen pullar 7 500Alinan dividendler 3 000Investisiya fealiyyetlerinden xalis pul vesaitlerinin hereketi 10500Maliyye axiniDividendler odenildi 2500 Maliyyelesdirme fealiyyetlerinden xalis pul vesaitlerinin hereketi 2500 Il ucun nagd pul artimi 10500Ilin evvelinde pulun meblegi 1000Ilin sonunda nagd pulun meblegi 11500 Birbasa usul umumi pul vesaitlerinin daxilolmalari ve odenislerinin esas novleri haqqinda melumatin aciqlanmasini nezerde tutur Pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabatin hazirlanmasi ucun melumati sirket hesablarindan satislara satislarin deyerine ve menfeet ve ya zererde taninan diger maddelere duzelisler etmekle elde etmek olar 20 Bu metodun asagidaki ustunlukleri ferqlendirilir bu usuldan istifade etmekle yaradilmis hesabatda pul vesaitlerinin daxilolmalarinin esas menbeleri ve xarice istiqametleri gosterilir muxtelif cari ohdelikler uzre odenislerin heyata kecirilmesi ucun vesaitin movcudlugu ile bagli operativ netice cixarmaga imkan verir nagd pul daxilolmalari ve odenislerin budce ile birbasa elaqesi hesabat dovru ucun satis ve pul daxilolmalari arasinda elaqeni eks etdirir Bu metodun menfi ceheti ondan ibaretdir ki o menfeet ve zerer hesabati ile pul vesaitlerinin hereketi arasinda elaqeni askar etmir Bundan elave iri sirketler coxlu pul kocurmeleri heyata kecirirler ona gore de xususi proqram teminati olmadan her bir odenis senedi el ile tesnif edilmeli olardi Dolayi usul Dolayi metod hesablama metodu ile formalasan ve menfeet ve zerer haqqinda hesabatda teqdim olunan hesabat dovrunun xalis menfeeti zereri gostericisi ile emeliyyat fealiyyetinden elde edilen xalis pul vesaitlerinin gostericisi pul vesaitleri ve pul vesaitlerinin ekvivalentlerinde artim arasindaki ferqin mueyyen edilmesinden ibaretdir ve dovr ucun balans melumatlarina hesabat dovrunun sonu ve evveline olan pul vesaitleri arasindaki ferq esaslanan kassa usulu ile hesablanir Dolayi metoddan istifade etmekle pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabatin tertib edilmesi transformasiya metodundan istifade ederek MHBS a uygun olaraq muhasibat ucotu aparan ve bu prosesi kifayet qeder avtomatlasdirmaq imkani olmayan sirketler ucun en uygundur Dolayi metoddan istifade ederek pul vesaitlerinin hereketi haqqinda hesabat menfeet ve zerer hesabati hesabat dovrunun evveline ve sonuna balans hesabati habele hesabatin cevrilmesinde adeten istifade olunan axinlar haqqinda bezi elave melumatlar esasinda tertib edile biler Real pul vesaitlerinin hereketi haqqinda muhasibat sistemlerinden melumatlar teleb olunmur ve hesabatin avtomatlasdirilmasi teleb olunmur Bu usul gelir hesabatinin her bir setirinde ne qeder pul oldugunu aydin sekilde gostermeye imkan verir IstinadlarWatanabe Izumi PDF 5 57 2000 nus Osaka 2007 The evolution of Income Accounting in Eighteenth and Nineteenth Century Britain 27 30 ISBN 978 5 904522 50 6 http www osaka ue ac jp gakkai pdf ronshu 2006 5705 ronko watanabe pdf bare url missing title Buhgalter i Zakon Otchyot o dvizhenii denezhnyh sredstv ot vozniknoveniya do osobennostej sostavleniya BUHGALTERSKIE BUDNI 01 02 2010 07 02 2010 Istoriya buhgalterskogo ucheta rus http www ucc kz 2012 01 28 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 03 21 Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi analiz adli istinad ucun metn gosterilmeyib Igor Yaroslavovich Lukacevich Dva metoda formirovaniya otchyota o dvizhenii denezhnyh sredstv rus Nekommercheskoe partnerstvo Centr distancionnogo obrazovaniya Elitarium 2009 10 02 2012 01 01 tarixinde Istifade tarixi 2011 03 21 Erich A Helfert The Nature of Financial Statements The Cash Flow Statement Financial Analysis Tools and Techniques A Guide for Managers 2001 42 Oksana Ezerskaya Uchebnoe posobie po MSFO IAS 7 Otchyoty o dvizhenii denezhnyh sredstv rus www banks2ifrs ru 2012 02 01 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 03 28 IAS 7 Otchyot o dvizhenii denezhnyh sredstv 6 paragraf 7 Otchyot o dvizhenii denezhnyh sredstv 6 paragraf Generalova Nataliya Viktorovna MSFO IAS 7 Otchyot o dvizhenii denezhnyh sredstv rus Institut problem predprinimatelstva 2006 10 03 2011 11 08 tarixinde Istifade tarixi 2011 03 21 IAS 7 Otchyot o dvizhenii denezhnyh sredstv 14 paragraf 7 Otchyot o dvizhenii denezhnyh sredstv 14 paragraf IAS 7 Otchyot o dvizhenii denezhnyh sredstv 16 paragraf 7 Otchyot o dvizhenii denezhnyh sredstv 16 paragraf IAS 7 Otchyot o dvizhenii denezhnyh sredstv 17 paragraf 7 Otchyot o dvizhenii denezhnyh sredstv 17 paragraf Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi russa adli istinad ucun metn gosterilmeyib Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi ukra adli istinad ucun metn gosterilmeyib Dokument dlya obsuzhdeniya Predvaritelnaya tochka zreniya na predostavlenie finansovoj otchyotnosti Oktyabr 2008 g Primenenie MSFO 3 2000 nus g Chehov Alpina Biznes Buks Yanina Petrova 2010 Generally Accepted Accounting Practice under International Financial Reporting Standards 2829 ISBN 978 5 904522 50 6 Primenenie MSFO 3 2000 nus g Chehov Alpina Biznes Buks Yanina Petrova 2010 Generally Accepted Accounting Practice under International Financial Reporting Standards 2850 ISBN 978 5 904522 50 6 IAS 7 Otchyot o dvizhenii denezhnyh sredstv 6 paragraf 7 Otchyot o dvizhenii denezhnyh sredstv 18 paragraf