Sikkəvari zirinc (lat. Berberis nummularia) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin zirinckimilər fəsiləsinin zirinc cinsinə aid bitki növü.
Sikkəvari zirinc | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Sikkəvari zirinc | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
|
Təbii yayılması
Təbiətdə növün arealı Orta Asiyanı (Tyan-Şan,Pamir-Alay), Özbəkistanı və İranı əhatə edir. Yaqnoba çayından təsvir edilmişdir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 4 m-dək, çox budaqlıdır, budaqları qonur və ya al qırmızıdır, cavanlıqda göyümtül olub, iynələri üç yerə bölünmüş və ya sadədir. Çətiri enli, şaxələnmiş, əyilmiş budaqlıdır. Qabığı cavanlıqda göyümtül, sonradan qonurdur. Yarpaqları dərili, təxminən yumru, uzunluğu 3-4 sm-dək, eni 3 sm-dək, kənarları bütöv və ya yuxarı hissəsi bir az dişli, ucunda iynəli, bünövrəsi pazşəkilli-daralmışdır. İynələri sadə və ya üçhissəlidir. Payızda al-qırmızı-narıncıdır. Çiçəklərin uzunluğu 0,3-0,6 sm, parlaq sarı rəngli olub, 20 ədədi və ya daha çox salxımlarda yerləşir. Kasa-yarpaqları və ləçəkləri təxminən eyni, yumurtavaridir. May-iyunda çiçəkləyir. Giləmeyvələri yumurtavari-şarşəkilli, qırmızı,uzunluğu 5-6 mm-dir. Toxumları tərs yumurtavaridir. Sentyabrda meyvə verir. Çox tez böyüyür.
Ekologiyası
Dağların daşlıq yamaclarında bitir. İşıqsevəndir. Kölgədə öz dekorativliyini itirir. Torpağa tələbkar deyil. Quraqlığa, şaxtaya, tüstüyə, qaza davamlıdır.
Azərbaycanda yayılması
Mədəni şəraitdə bəzi rayonlarda park və bağlarda becərilir.
İstifadəsi
Tək, qrup əkinlərində və budanmayan canlı çəpərlər salınması üçün məsləhət görülür. Yazda çiçəkləmə vaxtında yaxşı görünür, xırda çiçəkləri möhkəm salxımlara yığılmışdır. Payızda xırda giləmeyvələri düzülmüş muncuq təsviri yaradır. Köklərindən və gövdələrindən alınan həlimi, qanın laxtalanma prosesinə stimullaşdırıcı təsir edir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sikkevari zirinc lat Berberis nummularia bitkiler aleminin qaymaqcicekliler destesinin zirinckimiler fesilesinin zirinc cinsine aid bitki novu Sikkevari zirincElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Deste QaymaqciceklilerFesile ZirinckimilerCins ZirincNov Sikkevari zirincBeynelxalq elmi adiBerberis nummularia Bunge 1843Seklin VikiAnbarda axtarisiNCBI 1439896EOL 2880085Tebii yayilmasiTebietde novun areali Orta Asiyani Tyan San Pamir Alay Ozbekistani ve Irani ehate edir Yaqnoba cayindan tesvir edilmisdir Botaniki tesviriHundurluyu 4 m dek cox budaqlidir budaqlari qonur ve ya al qirmizidir cavanliqda goyumtul olub iyneleri uc yere bolunmus ve ya sadedir Cetiri enli saxelenmis eyilmis budaqlidir Qabigi cavanliqda goyumtul sonradan qonurdur Yarpaqlari derili texminen yumru uzunlugu 3 4 sm dek eni 3 sm dek kenarlari butov ve ya yuxari hissesi bir az disli ucunda iyneli bunovresi pazsekilli daralmisdir Iyneleri sade ve ya uchisselidir Payizda al qirmizi narincidir Ciceklerin uzunlugu 0 3 0 6 sm parlaq sari rengli olub 20 ededi ve ya daha cox salximlarda yerlesir Kasa yarpaqlari ve lecekleri texminen eyni yumurtavaridir May iyunda cicekleyir Gilemeyveleri yumurtavari sarsekilli qirmizi uzunlugu 5 6 mm dir Toxumlari ters yumurtavaridir Sentyabrda meyve verir Cox tez boyuyur EkologiyasiDaglarin dasliq yamaclarinda bitir Isiqsevendir Kolgede oz dekorativliyini itirir Torpaga telebkar deyil Quraqliga saxtaya tustuye qaza davamlidir Azerbaycanda yayilmasiMedeni seraitde bezi rayonlarda park ve baglarda becerilir IstifadesiTek qrup ekinlerinde ve budanmayan canli ceperler salinmasi ucun meslehet gorulur Yazda cicekleme vaxtinda yaxsi gorunur xirda cicekleri mohkem salximlara yigilmisdir Payizda xirda gilemeyveleri duzulmus muncuq tesviri yaradir Koklerinden ve govdelerinden alinan helimi qanin laxtalanma prosesine stimullasdirici tesir edir IstinadlarHemcinin bax