Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Orta Ural — Ural dağlarına daxil olan dağ sistemi. Şimalda Konjakovski Kamen və cənubda Yurma dağı genişlikləri ilə məhdudlaşan Ural dağlarının ən alçaq hissəsi. Bəzi digər mənbələrə görə Oslyanka dağından Ufa çayının hövzəsinə qədər ərazini əhatə edir.
| Orta Ural | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 1119 m |
| Uzunluğu | 400 km |
| Eni | 25–90 km |
| Sahəsi | 25 000 km² |
| Hündür nöqtəsi | Oslyanka dağı |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Rusiya |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Orta Ural oroqrafik olaraq yaxşı ayrılmışdır: Ural dağları buraya enir və dağ kəmərinin ciddi meridional uzantısı cənub, cənub-şərqlə əvəzlənir. Cənubi Ural ilə birlikdə Orta Uralın qabarıq tərəfi şərqə baxan nəhəng bir yayla meydana gətirməsidir. Yayla Ufa yaylasının ətrafında əyilir (Rusiya platformasının şərq çıxıntıları).
İqlim
Atlantik okeanından əsən qərb küləyi Orta Uralın iqliminin yaranmasında əsas rol oynayır. İsti və soyuq axınların dəyişməsi səbəbindən hava yalnız həftə ərzində deyil, gün ərzində də tez-tez dəyişir. Atlantik okeanından uzaqlıq və Sibirin yaxınlığı Orta Uralın iqlimini kontinental edir. Bu da kəskin temperatur dəyişikliklərində özünü göstərir.
Ural dağları hava kütlələrinin qərbdən şərqə doğru hərəkətinə mane olur. Bu səbəbdən qərb dağ yamacında yağış şərqdəki ilə müqayisədə çoxdur. Eyni zamanda dağlar cənub və ya şimalda havanın hərəkətinə mane olmur. Arktikanın soyuq havası tez-tez cənuba doğru silsilə boyunca nüfuz edir. Cənubdan isti və quru hava isə şimala doğru hərəkət edir. Xüsusilə yaz və yay aylarında Uralın şərqində bu hərəkətlər qeyri-sabit hava şəraitinə səbəb olur. Yanvarın orta temperaturu −18 ° C, lakin -50 ° C-yə qədər şaxtalarda da baş verə bilir. İyul ayında orta temperatur +18 ° C-dir. Şaxtasız dövr Orta Uralın cənubunda 110-120 gün, şimalda 90-95 gün davam edir. Şərqdə ildə 400-500 mm, cənub-şərqdə 380 mm, şimalda 700 mm-ə qədər yağıntı düşür. Qış noyabr ayından aprelə qədər təxminən 5 ay davam edir. Qış abit qar örtüyü ilə başlayır. Arktikadan çox soyuq hava kütlələri gələndə açıq bir səma və sakitliklə şiddətli donlar (-20 ilə -40 ° C arasında) olur. Qış ilin ən sabit fəslidir. Qışın ortasında ərimə və yağış nadir hallarda olur və daha çox Orta Uralın cənub-qərb bölgələrində müşahidə olunur. Qışda dağlarda çox qar yığılır. Aprelin ortalarında Orta Uralın cənub-şərqində, aprelin sonunda şimal-şərqdə əriyir. Dağların zirvələrində və sıx meşələrdə ərimə may ayında davam edir.
Yaz aprel ayından may ayının sonuna qədər davam edir. Bu dövrdə soyuqlar tez-tez yenidən təkraralnır. Bu bölgənin şimalından havanın yayılması ilə əlaqədardır. Şaxtalar ümumiyyətlə may ayında dayanır, lakin gecə şaxtaları yazın sonuna qədər davam edir.
Dağlarda yay yaxın bölgələrə nisbətdə daha sərin və qısadır. Orta Uralda yay tez-tez buludlu, yağışlı günlər müşahidə olunur. Cənub hissəsində quraq hava daha çox iyun ayında, Orta Uralın qalan hissəsində isə iyul ayında görülür.
Payız sentyabr ayında başlayır və oktyabr ayı boyunca davam edir. Çiskin yağışlar tez-tez baş verir, temperaturda tədricən azalma başlayır və buludluq artır. Nadir illərdə payız sabit quru hava şəraiti ilə müşahidə olunur. Bu zaman yaxşı göbələk məhsulu görülür.
İstinadlar
- "Горстовые средневысотные горы и низкогорья". Большой информационный архив (rus). 2019-06-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-01-09.
- А. А. Крубер. "Уральские горы". Общее землеведение. Государственно учебно-педагогическое издательство, Москва — Ленинград, 1938 г. OCR Detskiysad.Ru. 2009-05-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-05-26.
- "Особенности рельефа и полезные ископаемые Среднего Урала". 2016-03-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-21.
- "Урал. Общая характеристика". 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-21.
- "Средний Урал". 2014-02-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-21.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Orta Ural Ural daglarina daxil olan dag sistemi Simalda Konjakovski Kamen ve cenubda Yurma dagi genislikleri ile mehdudlasan Ural daglarinin en alcaq hissesi Bezi diger menbelere gore Oslyanka dagindan Ufa cayinin hovzesine qeder erazini ehate edir Orta UralUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 1119 mUzunlugu 400 kmEni 25 90 kmSahesi 25 000 km Hundur noqtesi Oslyanka dagiYerlesmesi58 sm e 59 s u Olke RusiyaOrta Ural Vikianbarda elaqeli mediafayllar Orta Ural oroqrafik olaraq yaxsi ayrilmisdir Ural daglari buraya enir ve dag kemerinin ciddi meridional uzantisi cenub cenub serqle evezlenir Cenubi Ural ile birlikde Orta Uralin qabariq terefi serqe baxan neheng bir yayla meydana getirmesidir Yayla Ufa yaylasinin etrafinda eyilir Rusiya platformasinin serq cixintilari IqlimAtlantik okeanindan esen qerb kuleyi Orta Uralin iqliminin yaranmasinda esas rol oynayir Isti ve soyuq axinlarin deyismesi sebebinden hava yalniz hefte erzinde deyil gun erzinde de tez tez deyisir Atlantik okeanindan uzaqliq ve Sibirin yaxinligi Orta Uralin iqlimini kontinental edir Bu da keskin temperatur deyisikliklerinde ozunu gosterir Ural daglari hava kutlelerinin qerbden serqe dogru hereketine mane olur Bu sebebden qerb dag yamacinda yagis serqdeki ile muqayisede coxdur Eyni zamanda daglar cenub ve ya simalda havanin hereketine mane olmur Arktikanin soyuq havasi tez tez cenuba dogru silsile boyunca nufuz edir Cenubdan isti ve quru hava ise simala dogru hereket edir Xususile yaz ve yay aylarinda Uralin serqinde bu hereketler qeyri sabit hava seraitine sebeb olur Yanvarin orta temperaturu 18 C lakin 50 C ye qeder saxtalarda da bas vere bilir Iyul ayinda orta temperatur 18 C dir Saxtasiz dovr Orta Uralin cenubunda 110 120 gun simalda 90 95 gun davam edir Serqde ilde 400 500 mm cenub serqde 380 mm simalda 700 mm e qeder yaginti dusur Qis noyabr ayindan aprele qeder texminen 5 ay davam edir Qis abit qar ortuyu ile baslayir Arktikadan cox soyuq hava kutleleri gelende aciq bir sema ve sakitlikle siddetli donlar 20 ile 40 C arasinda olur Qis ilin en sabit feslidir Qisin ortasinda erime ve yagis nadir hallarda olur ve daha cox Orta Uralin cenub qerb bolgelerinde musahide olunur Qisda daglarda cox qar yigilir Aprelin ortalarinda Orta Uralin cenub serqinde aprelin sonunda simal serqde eriyir Daglarin zirvelerinde ve six meselerde erime may ayinda davam edir Yaz aprel ayindan may ayinin sonuna qeder davam edir Bu dovrde soyuqlar tez tez yeniden tekraralnir Bu bolgenin simalindan havanin yayilmasi ile elaqedardir Saxtalar umumiyyetle may ayinda dayanir lakin gece saxtalari yazin sonuna qeder davam edir Daglarda yay yaxin bolgelere nisbetde daha serin ve qisadir Orta Uralda yay tez tez buludlu yagisli gunler musahide olunur Cenub hissesinde quraq hava daha cox iyun ayinda Orta Uralin qalan hissesinde ise iyul ayinda gorulur Payiz sentyabr ayinda baslayir ve oktyabr ayi boyunca davam edir Ciskin yagislar tez tez bas verir temperaturda tedricen azalma baslayir ve buludluq artir Nadir illerde payiz sabit quru hava seraiti ile musahide olunur Bu zaman yaxsi gobelek mehsulu gorulur Istinadlar Gorstovye srednevysotnye gory i nizkogorya Bolshoj informacionnyj arhiv rus 2019 06 09 tarixinde Istifade tarixi 2020 01 09 A A Kruber Uralskie gory Obshee zemlevedenie Gosudarstvenno uchebno pedagogicheskoe izdatelstvo Moskva Leningrad 1938 g OCR Detskiysad Ru 2009 05 25 tarixinde Istifade tarixi 2010 05 26 Osobennosti relefa i poleznye iskopaemye Srednego Urala 2016 03 05 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 21 Ural Obshaya harakteristika 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 21 Srednij Ural 2014 02 21 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 21