Allahqulu xan(1794–1842)— sülaləsindən Xivə xanı.
Allahqulu xan | |
---|---|
1825 – 1842 | |
Əvvəlki | |
Sonrakı | Rəhimqulu xan |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Xivə, Xivə xanlığı |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Xivə |
Fəaliyyəti | suveren[d] |
Atası | |
Uşaqları | |
Dini | Sünni İslam |
Həyatı
Məhəmməd Rəhim xandan sonra yerinə keçən oğlu Allahqulu xanın (1825–1842) səltənət dönəmi Xivə xanlığının ən yaxşı dövrlərindən birini təşkil etdi. Allahqulu xanın göstərdiyi uğur bilxassə İran və Buxarada qısqanclıq doğurdu. Ruslar da bundan faydalandılar və 1830-cu illərin əvvəllərindən etibarən İranlıları Mərv və Herat istiqamətində genişləməyə, Buxara əmirliyini də silahlandırıb hərbə təşviq etdiler. Sonunda rusların Buxara əmirinə savaş sursatı aparsn bir dəstənin Xivə torpaqlarından zorla keçməyə qalxması, Xivə qüvvələrinin də bunları yaxalayıb əsir alması Rusiya ilə Xivənin arasını açdı və rusların Xivə xanlığına qarşı ilk ciddi səfərlərini aparmalarına səbəb oldu. Əsas məqsədləri, Türkistana enməkdə ən böyük əngəl olaraq gördükləri Xivə xanlığını nəzarət altına almaq olan ruslar, General Perovski komandasında 13.000 nəfərlik bir qüvvəni Xivəyə göndərdilər (14 noyabr 1839). Fəqət 5 dekabr 1839-cu ildə Manqışlaqın Üstyurd bölgəsindəki Beş-Tumak vahəsində aparılan savaşı uduzdular və Orenburqa çəkildilər. Perovskinin amacı, Orenburqda gərəkli köməyi aldıqdan sonra 1840-cı ilin baharında yenidən Xivə üzərine yürüməkdi. Fəqət bu sırada İngiltərənin etdiyi müdaxile savaş durumuna son verdi. Rusların Xivə və Türkistanı almaları halında Hindistandakı hakimiyətlerinin təhlükəyə girəcəyini düşünən İngilislər, Allahqulu xanı Rus əsirlərini sərbəst buraxması üçün razı saldılar. Buna görə ruslar qüvvələrini geri çəkdilər.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Allahqulu xan 1794 1842 sulalesinden Xive xani Allahqulu xanV Xive xani1825 1842EvvelkiSonrakiRehimqulu xanSexsi melumatlarDogum tarixi 1794Dogum yeri Xive Xive xanligiVefat tarixi sentyabr 1842Vefat yeri XiveFealiyyeti suveren d AtasiUsaqlari Rehimqulu xan Mehemmedemin xanDini Sunni IslamHeyatiMehemmed Rehim xandan sonra yerine kecen oglu Allahqulu xanin 1825 1842 seltenet donemi Xive xanliginin en yaxsi dovrlerinden birini teskil etdi Allahqulu xanin gosterdiyi ugur bilxasse Iran ve Buxarada qisqancliq dogurdu Ruslar da bundan faydalandilar ve 1830 cu illerin evvellerinden etibaren Iranlilari Merv ve Herat istiqametinde genislemeye Buxara emirliyini de silahlandirib herbe tesviq etdiler Sonunda ruslarin Buxara emirine savas sursati aparsn bir destenin Xive torpaqlarindan zorla kecmeye qalxmasi Xive quvvelerinin de bunlari yaxalayib esir almasi Rusiya ile Xivenin arasini acdi ve ruslarin Xive xanligina qarsi ilk ciddi seferlerini aparmalarina sebeb oldu Esas meqsedleri Turkistana enmekde en boyuk engel olaraq gordukleri Xive xanligini nezaret altina almaq olan ruslar General Perovski komandasinda 13 000 neferlik bir quvveni Xiveye gonderdiler 14 noyabr 1839 Feqet 5 dekabr 1839 cu ilde Manqislaqin Ustyurd bolgesindeki Bes Tumak vahesinde aparilan savasi uduzdular ve Orenburqa cekildiler Perovskinin amaci Orenburqda gerekli komeyi aldiqdan sonra 1840 ci ilin baharinda yeniden Xive uzerine yurumekdi Feqet bu sirada Ingilterenin etdiyi mudaxile savas durumuna son verdi Ruslarin Xive ve Turkistani almalari halinda Hindistandaki hakimiyetlerinin tehlukeye gireceyini dusunen Ingilisler Allahqulu xani Rus esirlerini serbest buraxmasi ucun razi saldilar Buna gore ruslar quvvelerini geri cekdiler Hemcinin baxXive xanligi