Dirək — şüa binalardakı döşəmə və istifadə sahəsi yüklərini şaquli daşıyıcılara (sütunlara) köçürən və mexaniki olaraq çubuq kimi qəbul edilən bir tikinti elementi. Dəmir-beton konstruksiyalarda döşəmə yüklərinin əvvəlcə dirəklərə köçürülməsi və kəsmə qüvvəsi ilə moment effektləri daşıyan dirəklərin bu qüvvələri sütunlara ötürməsi qəbul edilir. Sütundan sütuna dirəklərin uzunluqlarına dirək aralığı deyilir. Dirək aralığı artdıqca dirək hissəsinin hündürlüyü artırılmalıdır. Dirəyin şaquli deformasiyaları (əyilməsi) nəzarət altında saxlanılmalıdır. Əks təqdirdə, binanın rahatlığı azalacaqdır.
Dirək növləri
Dəmir-beton dirək
Döşəmələrdən və digər dirəklərdən aldığı yükləri dirəyə və ya daşıyıcı sistemə ötürən elementlərə dəmir-beton dirəklər deyilir.
Dəmir-beton dirək növləri
- Sadə dirəklər: Bunlar hörgü konstruksiyalarındakı dayaqlara iki ucu sərbəst şəkildə daxil olan dirəklərdir. Bu cür dirəklər dayaqlarda ən az 20 sm oturmalıdır.
- Konsol dirəklər: Bunlar bir ucu basdırılmış (yerləşdirilmiş), digər ucu dayaqlanmış (asılmış) olan dəmir-beton dirəklərdir. Bu tip dirəklər ümumiyyətlə balkonlarda, dəmir-beton pilləkənlərdə və bina asmalarında tətbiq olunur.
- Davamlı dirəklər: Bunlar binalardakı üç və ya daha çox dayaq üzərində dayanan iki və ya daha çox açıqlıqla hazırlanmış dirəklərdir. Bu tip dirəklərə davamlı dirəklər də deyilir.
- Tərs dirək: Binalarda plitənin yükünü daşıyan dirəyin plitənin altından asılmaması istənilirsə, şüa lövhənin üstündə düzəldilir. Bu növ dirək tərs dirək adlanır.
- Cədvəl dirək: Binalarda döşəmənin altına qoyulan və döşəmə ilə birlikdə tökülən dirəklərə deyilir. Plitənin bir hissəsi dirəyin təzyiqlə işləyən sahəsini genişləndirmək üçün dirək ilə birlikdə işlənir. Sıx dirəklər döşəmə ətrafında düzülür.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Direk sua binalardaki doseme ve istifade sahesi yuklerini saquli dasiyicilara sutunlara kocuren ve mexaniki olaraq cubuq kimi qebul edilen bir tikinti elementi Demir beton konstruksiyalarda doseme yuklerinin evvelce direklere kocurulmesi ve kesme quvvesi ile moment effektleri dasiyan direklerin bu quvveleri sutunlara oturmesi qebul edilir Sutundan sutuna direklerin uzunluqlarina direk araligi deyilir Direk araligi artdiqca direk hissesinin hundurluyu artirilmalidir Direyin saquli deformasiyalari eyilmesi nezaret altinda saxlanilmalidir Eks teqdirde binanin rahatligi azalacaqdir Direk novleriDemir beton direk Dosemelerden ve diger direklerden aldigi yukleri direye ve ya dasiyici sisteme oturen elementlere demir beton direkler deyilir Demir beton direk novleri Sade direkler Bunlar horgu konstruksiyalarindaki dayaqlara iki ucu serbest sekilde daxil olan direklerdir Bu cur direkler dayaqlarda en az 20 sm oturmalidir Konsol direkler Bunlar bir ucu basdirilmis yerlesdirilmis diger ucu dayaqlanmis asilmis olan demir beton direklerdir Bu tip direkler umumiyyetle balkonlarda demir beton pillekenlerde ve bina asmalarinda tetbiq olunur Davamli direkler Bunlar binalardaki uc ve ya daha cox dayaq uzerinde dayanan iki ve ya daha cox aciqliqla hazirlanmis direklerdir Bu tip direklere davamli direkler de deyilir Ters direk Binalarda plitenin yukunu dasiyan direyin plitenin altindan asilmamasi istenilirse sua lovhenin ustunde duzeldilir Bu nov direk ters direk adlanir Cedvel direk Binalarda dosemenin altina qoyulan ve doseme ile birlikde tokulen direklere deyilir Plitenin bir hissesi direyin tezyiqle isleyen sahesini genislendirmek ucun direk ile birlikde islenir Six direkler doseme etrafinda duzulur