Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Quş qırxbuğumu (lat. Polygonum aviculare) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin qırxbuğumkimilər fəsiləsinin qırxbuğum cinsinə aid bitki növü.
| Quş qırxbuğumu | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Quş qırxbuğumu | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Botaniki xarakteristikası
Birillik ot bitkisidir. Gövdəsi budaqlanan, düyünlü, adətən sərilən bitkidir. Yarpaqları çoxsaylı, növbəli, ellipsşəkilli və ya neştərşəkilli, bütövkənarlı, uzunluğu 1-3 sm olub, daralmış qısa saplaqla birləşmişdir. Çiçəkləri kiçik olmaqla, 2-5 ədəd qoltuq tumurcuqları ilə əhatə olunmuşdur. Çiçək yatağı 5 bölümlü, yaşılımtıl olub, kənarları çəhrayı və ya ağ rənglidir. Erkəkciyi 8, dişiciyi qısa sütuncuqlu, az görünən dişicik ağzından ibarətdir. Meyvəsi üçtilli fındıqcıqdır. İyuldan payızın sonuna qədər çiçəkləyir. Zəif iyli olub, azacıq büzücüdür. Yaşayış sahələrinə yaxın yerlərdə, yol boyunca, çöllərdə, bostan və örüşlərdə yayılır. Talalarda, çəmənlərdə, kiçik yarğanlarda, yolkənarı kanallarda, dəmiryol və şose yollarına yaxın yamaclarda, meşə və meşə-çöllərdə rast gəlinir. Turş torpaqların indikatoru sayılır. çətin sağalan yaralarda (trofik yara) tətbiq olunur.
Çoxillik yabanı quşdili bitkisi çiçəkləyən dövrdə çiçəkləri və otu toplanılır və keyfiyyətli dərman bitki xammalı kimi istifadə edilir. Çiçəklərini yay ayında toplamaq lazımdır. Yaşayış sahələrinə yaxın, çox çirklənmiş yerlərdən bitkinin toplanılması məsləhət görülmür. Gövdə çiçək və yarpaqları iti oraq və digər kəsici alətlərlə torpaqdan 4-5 sm yuxarı hündürlüyündə toplanılır. Xammal çardax və naveslərdə, yaxşı ventiliyasiyalı yerlərdə nazik qatla sərilməli və ya 40-500C temperaturda quruducu şkafda qurudulmalıdır.
Qaranlıq, yaxşı havalı yerlərdə stellaj və yeşiklərdə saxlanılmalıdır. Saxlanılma müddəti 3 ildir.
Tərkibi və təsiri
Bitkinin tərkibində flavonoidlər (0,2-1%), xüsusən də avikulyarin və kverçetin, aşı maddələri (1,8-4,8%), askorbin turşusu (900 mq%), fenol, karotinoidlər (39 mq%) və 1% silikat turşusu törəmələri vardır.
Diuretik və urolitik dərmandır. Tərkibində silikatlar (1,2% həllolmayan və 0,25% həllolan), aşı maddələri (4% qədər), selik, qatran, flavonoidlər, saponinlər, piy və şəkər vardır. Qədim xalq təbabətinə və elmi təbabətə görə keyfiyyətli qankəsici, diuretik və urolitik dərman olmaqla, sidik konkrimentlərini orqanizmdən kənarlaşdırır.Eyni zamanda büzücü, sidikqovucu, iltihabsorucu və antimikrob xassəsi vardır. Avikulyarin qlükozidi qanın laxtalanma qabiliyyətini artırır, uşaqlıq əzələsini tonuslandırır. Xammalından sidik konkrimentlərini çıxaran vasitə kimi tətbiq olunur. M.N.Zdrenko metodu ilə ödqovucu, hepatoprotektor dərman "Hepavit" adlanır.
Ekstrakt. Qarışıq tərkibli preparat "Fitolizin" adlanır.
Quşdili sidikqovucu, iltihabsorucu, büzücü, möhkəmləndirici, qankəsici və ödqovucu təsir göstərir. İshalla müşayət olunan enterkolitdə təyin edilir. Quşdili xüsusilə böyrək və sidikyolu, nefrit, pielonefrit, sistit xəstəliklərində qastrit, qaraciyər, ödyolu (öddaşı) xəstəliklərində, iltihab etiologiyalı genekoloji xəstəliklərdə, şonsuzluqda, podaqra, vərəm, malyariya, difteriya, raxit və diatez xəstəliklərdə tətbiq edilir. Bir çox qanaxmalarda (mədə-bağırsaq, böyrək, ağciyər və uşaqlıq) və öskürəklə müşayət olunan ağciyər xəstəliklərində tətbiq edilir.
2-3 xörək qaşığı bitkini 2 stəkan qaynanmış soyuq suda qaynayana qədər qızdırmaq lazımdır (sutqalıq doza). Yaz və payızda profilaktik məqsədlə hər gün 2-3 dəfə, hər dəfə 1 fincan qəbul etmək olar. Müalicə kursu bir neçə həftədir. İshal zamanı gündə 3 fincan qəbul etmək məsləhətdir. Bundan başqa revmatizm, podaqra, sidik yolu və böyrək xəstəliklərində, sidik tutulmalarında və babasildə istifadə edilir. Xaricə dəri səpkilərində işlədilir. Bitkinin dəmləməsindən böyrək konkrimentlərinin tökülməsində və iltihabi proseslərdə tətbiq edilir. M.N.Zdrenko miksturası kimi bədxassəli şişlərdə təyin edilir.
Xalq təbabətində maddələr mübadiləsini normallaşdıran bitki kimi böyrək və öddaşı xəstəliklərində tətbiq edilən tərkiblərə daxildir. Bitkidən hazırlanmış təzə sokdan əsasən yanıqların müalicəsində istifadə edilir.
Əks göstəriş
Hamiləlik.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Centinodia avicularis (L.) Fourr.
- Centinodium aviculare (L.) Drejer
- Polygonum aviculare subsp. latifolium Ehrh.
Yarımnövləri
- (Small) Costea & Tardif
- (Besser) Arcang.
İstinadlar
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 362.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qus qirxbugumu lat Polygonum aviculare bitkiler aleminin qerenfilcicekliler destesinin qirxbugumkimiler fesilesinin qirxbugum cinsine aid bitki novu Qus qirxbugumuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Deste QerenfilciceklilerFesile QirxbugumkimilerYarimfesile Cins QirxbugumNov Qus qirxbugumuBeynelxalq elmi adiPolygonum aviculare L 1753Sekil axtarisiITIS 20876NCBI 137693EOL 585391Botaniki xarakteristikasiBirillik ot bitkisidir Govdesi budaqlanan duyunlu adeten serilen bitkidir Yarpaqlari coxsayli novbeli ellipssekilli ve ya nestersekilli butovkenarli uzunlugu 1 3 sm olub daralmis qisa saplaqla birlesmisdir Cicekleri kicik olmaqla 2 5 eded qoltuq tumurcuqlari ile ehate olunmusdur Cicek yatagi 5 bolumlu yasilimtil olub kenarlari cehrayi ve ya ag renglidir Erkekciyi 8 disiciyi qisa sutuncuqlu az gorunen disicik agzindan ibaretdir Meyvesi uctilli findiqciqdir Iyuldan payizin sonuna qeder cicekleyir Zeif iyli olub azaciq buzucudur Yasayis sahelerine yaxin yerlerde yol boyunca collerde bostan ve oruslerde yayilir Talalarda cemenlerde kicik yarganlarda yolkenari kanallarda demiryol ve sose yollarina yaxin yamaclarda mese ve mese collerde rast gelinir Turs torpaqlarin indikatoru sayilir cetin sagalan yaralarda trofik yara tetbiq olunur Coxillik yabani qusdili bitkisi cicekleyen dovrde cicekleri ve otu toplanilir ve keyfiyyetli derman bitki xammali kimi istifade edilir Ciceklerini yay ayinda toplamaq lazimdir Yasayis sahelerine yaxin cox cirklenmis yerlerden bitkinin toplanilmasi meslehet gorulmur Govde cicek ve yarpaqlari iti oraq ve diger kesici aletlerle torpaqdan 4 5 sm yuxari hundurluyunde toplanilir Xammal cardax ve naveslerde yaxsi ventiliyasiyali yerlerde nazik qatla serilmeli ve ya 40 500C temperaturda quruducu skafda qurudulmalidir Qaranliq yaxsi havali yerlerde stellaj ve yesiklerde saxlanilmalidir Saxlanilma muddeti 3 ildir Terkibi ve tesiriBitkinin terkibinde flavonoidler 0 2 1 xususen de avikulyarin ve kvercetin asi maddeleri 1 8 4 8 askorbin tursusu 900 mq fenol karotinoidler 39 mq ve 1 silikat tursusu toremeleri vardir Diuretik ve urolitik dermandir Terkibinde silikatlar 1 2 hellolmayan ve 0 25 hellolan asi maddeleri 4 qeder selik qatran flavonoidler saponinler piy ve seker vardir Qedim xalq tebabetine ve elmi tebabete gore keyfiyyetli qankesici diuretik ve urolitik derman olmaqla sidik konkrimentlerini orqanizmden kenarlasdirir Eyni zamanda buzucu sidikqovucu iltihabsorucu ve antimikrob xassesi vardir Avikulyarin qlukozidi qanin laxtalanma qabiliyyetini artirir usaqliq ezelesini tonuslandirir Xammalindan sidik konkrimentlerini cixaran vasite kimi tetbiq olunur M N Zdrenko metodu ile odqovucu hepatoprotektor derman Hepavit adlanir Ekstrakt Qarisiq terkibli preparat Fitolizin adlanir Qusdili sidikqovucu iltihabsorucu buzucu mohkemlendirici qankesici ve odqovucu tesir gosterir Ishalla musayet olunan enterkolitde teyin edilir Qusdili xususile boyrek ve sidikyolu nefrit pielonefrit sistit xesteliklerinde qastrit qaraciyer odyolu oddasi xesteliklerinde iltihab etiologiyali genekoloji xesteliklerde sonsuzluqda podaqra verem malyariya difteriya raxit ve diatez xesteliklerde tetbiq edilir Bir cox qanaxmalarda mede bagirsaq boyrek agciyer ve usaqliq ve oskurekle musayet olunan agciyer xesteliklerinde tetbiq edilir 2 3 xorek qasigi bitkini 2 stekan qaynanmis soyuq suda qaynayana qeder qizdirmaq lazimdir sutqaliq doza Yaz ve payizda profilaktik meqsedle her gun 2 3 defe her defe 1 fincan qebul etmek olar Mualice kursu bir nece heftedir Ishal zamani gunde 3 fincan qebul etmek meslehetdir Bundan basqa revmatizm podaqra sidik yolu ve boyrek xesteliklerinde sidik tutulmalarinda ve babasilde istifade edilir Xarice deri sepkilerinde isledilir Bitkinin demlemesinden boyrek konkrimentlerinin tokulmesinde ve iltihabi proseslerde tetbiq edilir M N Zdrenko miksturasi kimi bedxasseli sislerde teyin edilir Xalq tebabetinde maddeler mubadilesini normallasdiran bitki kimi boyrek ve oddasi xesteliklerinde tetbiq edilen terkiblere daxildir Bitkiden hazirlanmis teze sokdan esasen yaniqlarin mualicesinde istifade edilir Eks gosterisHamilelik SinonimleriHomotipik sinonimleri Centinodia avicularis L Fourr Centinodium aviculare L Drejer Polygonum aviculare subsp latifolium Ehrh Yarimnovleri Small Costea amp Tardif Besser Arcang IstinadlarLinnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 362 Hemcinin bax