Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
D. B Kuper (ing. D. B. Cooper; güm. 27 aprel 1933 – 24 noyabr 1971) — Amerika kütləvi mədəniyyətinə təsir etmiş şəxslərdən biri. D. B Kuper 1972-ci ildə Portlend — Sietl daxili təyyarə reysini qaçıraraq 200.000 $ (günümüzdə — 1,160,000 $) dollar və iki dəst paraşut istəməklə bir təyyarə soyğunu gercəkləşdirmişdir. Kuper qaçırdığı təyyarədən tələb etdiyi pullarla birlikdə tullanmışdır. Federal Təhqiqat Bürosu tərəfindən aparılan uzun axtarışlara baxmayaraq bu gün belə D. B Kuperin izinə rast gəlinməmişdir. Yaşanmış təyyarə soyğunu Amerika aviasiya tarixnin qatı açılmamış tək hadisəsi hesab olunur.
| Den Kuper | |
|---|---|
| ing. D. B. Cooper | |
 FTB tərəfindən paylaşılan fotorobot. | |
| Doğum tarixi | güm. 27 aprel 1933 |
| Vəfat tarixi | 24 noyabr 1971 (38 yaşında) |
| Fəaliyyəti | 1971-ci ilin 24 noyabr tarixində Portlend - Sietl reysi üzrə hərəkət edən Boinq 727 tipli təyyarənin qaçırılması. |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Şübhəli təyyarə bileti alan zaman özünü Den Kuper kimi təqdim etsədə, ABŞ kütləvi informasiya vasitələrindən biri şəxsi D. B Kuper formasında təqdim etmiş və elə həmin tarixdən etibarən Den Kuper daha çox D. B Kuper qısaltması ilə tanınmışdır. Şahidələrin ifadələrinə əsasən hazırlanan fotorobot rəsm əsasında şəkil ilə bənzərliyi olan və Kuper soyadını daşıyan yüzlərlə ABŞ vətəndaşı dindirilsədə bu gün belə D. B Kuperin əsil şəxsiyyəti barədə heç bir məlumat yoxdur. Federal Təhqiqat Bürosu əməkdaşlarının əsas ehtimallardan biri Kuperin təyyarədən tullandığı zaman həlak olması ilə bağlıdır.
Bununla belə şəxsin düşdüyü ehtimal olunan ərazidə aparılan dərin araşdırmalarda Kuperin həlak olduğunu sübut edən dəlillərə rast gəlinməmişdir. Doqquz ildən sonra, 1980-ci ildə səkkiş yaşlı Brayan İnqrem valideynləri ilə Kolumbiya çayının sahillərində istirahət edərkən köhnə üç ədəd pul bağlaması tapmışdır. Bağlamaların ikisində 100 ədəd, üçüncüsündə isə cəmi 90 ədəd 20 dollarlıq əskinaslar olub. Ekspertiza bağlamada tapılan pulların Kuperə verilən pullarla eyni olduğunu təsdiqləyib. Hadisədən doqquz il sonra edilən bu tapıntı Kuperin sağ olması ehtimalını yenidən gündəmə gətirmişdir. Hadisədən 46 il keçməsinə baxmayaraq bu gün belə D. B Kuper olayı açıq qalmaqdadır.
Arxa plan
Hadisə 1971-ci ilin 24 noyabr tarixində Şükranlıq Günü ərəfəsində baş verib. Həmin tarixdə Oreqon ştatının Portlend şəhərində yerləşən beynəlxalq hava limanından özünü Dan Kuper olaraq təqdim edən şəxs Sietl şəhərinə tək istiqamətli bilet alır. Northwest Airlines aviaşirkətinə məxsus olan Boeinq- 727 tipli təyyarə ilə həyata keçirilən Portlend-Sietl daxili reysi cəmi 30 dəqiqə davam edən kiçik bir təyyarə səfəri idi.
Satış qeydlərinə əsasən Dan Kuperə 18C nömrəli oturacaq satılır. Bir digər məlumatda isə Kuperin 15D saylı yerdə əyləşdiyini göstərir. Şahidlərin sözlərinə görə Kuper orta boylu, əynində qara kostyum, üzərində sədəf olan qalstuklu, qara eynəkli, təxminən 40 yaşlarında bir kişi olub. O, təyyarənin uçuşunu gözləyərkən siqaret çəkir və soda ilə burbon sifariş edib. 94 yerlik təyyarə daxili reysi Kuperdə daxil olmaqla cəmi 36 nəfərlə icra edirdi. 14:50-də cədvəl üzrə Boinq havaya qalxıbTəmkinli görünən Kuper təyyarə yerdən qalxana və kapitan kəmərləri açmağa icazə verənə qədər heç bir hərəkət etməyib. Kapitanın kəmərləri açmasına icazə verməsinin ardından Kuper yanında əyləşmiş gənc stüardessa Florens Şeffnerə kağız parcası uzadır.
Sərnişinlərdən kağıza yazılmış sevgi qeydləri və telefon nömrələri almağa adət etmiş Şeffner Kuper tərəfindən verilən kağıza ilk öncə önəm vermir. Lakin Kuper inadkarlıq göstərib, "yaxşı olar ki, məktubu oxuyasız, miss " — deyəndə, Florens nəsə yaxşı bir şeyin baş vermədiyini hiss edərək, kağız parçasını tələsik çıxarır və səthi yazılmış mətni oxuyur:
 | Çantamda bomba var. Mənim əgər tələblərim yerinə yetililməsə, ondan istifadə edəcəm. Mən istəyirəm ki, yanımda oturasınız. Sizin təyyarə qaçırılıb. |  |
Qızın üzündən təbəssüm yox olur, lakin o, sərnişinləri təşvişə salmamaq üçün sakitliyini qoruyub saxlaya bilir. Təyyarə bələdçisi mister Kuperin yanında oturur və onu dinləməyə başlayır. Təyyarəni qaçıran şəxs 20 dollarlıq əskinaslar olmaqla, 200 min dollar və 2 dəst paraşüt tələb edirdi. Stüardessanı öz niyyətlərinin ciddiliyinə inandırmaq üçün, sərnişin öz portfelini açıb göstərir. Çantada qırmızı məftilli qida elementi və 8 ədəd hansısa qırmızı silindrlər vardı. Qızın hər şeyi başa düşdüyünü görüb, kağızı göri alaraq, onu buraxır. Florens Şeffner Kuperin tələblərini çatdırmaq üçün pilot kabininə doğru gedir və geri gəldiyi zaman Kuperin qara eynək taxdığını bildirmişdir.
Təyyarə kapitanı Vilyam Skot Sietl-Taxoma Aviasiya xətti ilə əlaqə saxlayaraq təyyarənin bir şəxs tərəfindən qaçırıldığını və bəlli tələblərinin olması barədə məlumat verir. Təyyarədə olan digər sərnişinlərin həyəcanlanmaması üçün kapitan Sietla enişdə geçikmənin olacağı ilə bağlı məlumat yayır. Ümumiyyətlə, sərnişinlər Kuper tərəfindən əsir götürüldüklərini sadəcə məcburu enişdən sonra öyrənə bilirlər. Kuper sakitliyini saxlayırdı və özünü tamamilə adekvat aparırdı. O, bildirir ki, yerdən tələblərinin yerinə yetirilməsi təsdiq edilməyincə, təyyarənin enişinə icazə verməyəcək. Və yalnız 16:39-da ona deyiblər ki, şərt qəbul olunub və pul hazırdı, təyyarəni qaçıran şəxs Sietl-Takoma hava limanında enməyə icazə verir.
Hava limanına çatmağa az qalmış, Kuper ikinci burbonu sifariş verib və pulun qalığının stüardessada qalmasını təkid edib. Northwest Airlines aviaşirkətinin prezidenti Donald Nyrop Federal Təhqiqat Bürosuun əməkdaşları ilə birlikdə tələb olunan pulu hazırlayır. FTB agentləri əskinasları nişanlamışdılar, bundan əlavə əskinasların hamısı 1969-cu ildə San-Fransiskoda çap edilmiş, yalnız L seriyalı əskinasları idi və hər birinin şəkilləri çəkilmişdi.
Sərnişinlərin çıxarılması
Tələblərin yerinə yetirilməsinin ardından Təyyarə 17:45-də ietl-Takoma hava limanına məcburi eniş gerçəkləşdirir. Kuper hava limanına yerləşdirlə biləcək snayperlərdən yayınmaq üçün təyyarənin hava limanın ən uzaq sektoruna sürülməsi göstərişini verir.
17:45 təyyarə yerə enib. Kuper tələb edib ki, pilotlar təyyarəni aeroportun ən uzaq sektoruna sürsünlər və kabinədə işıqları söndürsünlər. Şərtlərə əsasən pul və 2 dəst paraşütü bir nəfər təyyarənin quyruq hissəsinə gətirməli idi. Northwest Orient's hava yollarının Sietl üzrə meneceri Al Le mülki geyimdə əlində pul bağlaması və iki ədəd paraşütlə təyyarəyə yaxınlaşır. Təhvil prosesinin ardından Kuper təyyarədə olan sərnişinlərin hamısını azad edir. Buraxılanlar arasında stüardessa Şeffnerdə vardı. Kuper növbəti səfərini gercəkləşdirə bilmək üçün kapitan Uilyam Skott, ikinci pilot və bort mühəndisi Anderson Pataçak və ikinci stüardessa Tina Makloyu təyyarədə saxlayır.
Təyyarəyə yanaçaq doldurulan zaman Kuper təyyarənin yeni uçuş istiqaməti barədə kabinə məlumat verir. Təyyarə cənub-şərq kursu ilə Mexiko şəhəri istiqamətində uçmalı, hündürlük 2.000 metr olmaqla sürət 190 km saat sürətdə saxlanılmalı idi. Təyyarədən tullana bilmək üçün Kuper təyyarə qanadlarının 15 dərəcə aşağı salınması barədə də göstəriş vermişdir. Verilən göstərişlərə əməl edən kabin bütün bunların təyyarədən rahat tulana bilmək üçün edilən təlimatlar olduğunu anlamışdı. Kuper onunla təklikdə görüşmək istəyən Aviasiya Federal idarəsinin nümayəndəsinin təklifini rədd edir. Mexiko şəhərinin uzaqda yerləşməsi və təyyarə yanacağının bu səfər üçün kifayət etməyəci barədə ikinci pilot Anderson Pataçak Kuperə məlumat verir. Kabin Kuperi Nevada ştatının Reno şəhərində yerləşən hava limanına enib yanacaq ehtiyatı götürməyə razı sala bilir və beləliklə təyyarə ikinci dəfə havaya qalxır.
Təyyarədən tullanma
Təyyarə havaya qalxandan dərhal sonra güclü qasırğa zonasına düşür və görünüş məsafəsi azalır. Nevada istiqamətində hərəkət edən təyyarədə 20:13-də kapitanın qarşısında olan indikatorda salon qapılarından birinin açılma cəhdi xəbəri verilir. Dərhal təyyarədə olan hava təziqi dəyişməyə başlayır. Bu, o demək idi ki, Kuper artıq təyyarədən tullanmışdı. Kuperin tullanan zaman təyyarənin Mervin gölü və Lyuis çayı üzərindən uçduğu sonradan dəqiqləşdirilib. Təyyarə isə Reno şəhərində eniş etdi. ABŞ Hərbi Hava Qüvvələrinin pilotları terrorçunun təyyarəni necə tərk etdiyini hiss etməyiblər. Beləliklə, təyyarəni qaçıran şəxs demək olar ki, elə həmin mindiyi yerdə, Portlendin 50 kilometrliyində də yerə enib.
Boinq Reno şəhərində 22:15-də yerə endi. FTB və yerli polis təyyarəni əhatəyə alırlar, amma hamıya təyyarədə şübhəlinin olmadığı aydın idi. Arxa ayaqaltı salınmış, salon isə boş idi: Oradan İki dəst paraşütdən yalnız biri, siqaret kötükləri, qalstuk tapıldı. Paraşütün ipləri kəsilmişdi, görünür terrorçu bu iplərlə pul kisəsini özünə bağlamışdı. Təyyarənin salonunda bütün barmaq izlərini götürdülər. Bu uğursuz reyslə uçan sərnişinlərin və heyət üzvlərinin barmaq izlərini çıxdıqdan sonra, sahibi bilinməyən 66 iz nümunəsi qalır. Şahidlərin köməyi ilə terroristin fotorobotunu da hazırlanır.
Araşdırma
Fiziki sübutlar
Ehtimallar
Şübhəlilər
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
D B Kuper ing D B Cooper gum 27 aprel 1933 24 noyabr 1971 Amerika kutlevi medeniyyetine tesir etmis sexslerden biri D B Kuper 1972 ci ilde Portlend Sietl daxili teyyare reysini qaciraraq 200 000 gunumuzde 1 160 000 dollar ve iki dest parasut istemekle bir teyyare soygunu gerceklesdirmisdir Kuper qacirdigi teyyareden teleb etdiyi pullarla birlikde tullanmisdir Federal Tehqiqat Burosu terefinden aparilan uzun axtarislara baxmayaraq bu gun bele D B Kuperin izine rast gelinmemisdir Yasanmis teyyare soygunu Amerika aviasiya tarixnin qati acilmamis tek hadisesi hesab olunur Den Kupering D B CooperFTB terefinden paylasilan fotorobot Dogum tarixi gum 27 aprel 1933 1933 04 27 Vefat tarixi 24 noyabr 1971 1971 11 24 38 yasinda Fealiyyeti 1971 ci ilin 24 noyabr tarixinde Portlend Sietl reysi uzre hereket eden Boinq 727 tipli teyyarenin qacirilmasi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Subheli teyyare bileti alan zaman ozunu Den Kuper kimi teqdim etsede ABS kutlevi informasiya vasitelerinden biri sexsi D B Kuper formasinda teqdim etmis ve ele hemin tarixden etibaren Den Kuper daha cox D B Kuper qisaltmasi ile taninmisdir Sahidelerin ifadelerine esasen hazirlanan fotorobot resm esasinda sekil ile benzerliyi olan ve Kuper soyadini dasiyan yuzlerle ABS vetendasi dindirilsede bu gun bele D B Kuperin esil sexsiyyeti barede hec bir melumat yoxdur Federal Tehqiqat Burosu emekdaslarinin esas ehtimallardan biri Kuperin teyyareden tullandigi zaman helak olmasi ile baglidir Bununla bele sexsin dusduyu ehtimal olunan erazide aparilan derin arasdirmalarda Kuperin helak oldugunu subut eden delillere rast gelinmemisdir Doqquz ilden sonra 1980 ci ilde sekkis yasli Brayan Inqrem valideynleri ile Kolumbiya cayinin sahillerinde istirahet ederken kohne uc eded pul baglamasi tapmisdir Baglamalarin ikisinde 100 eded ucuncusunde ise cemi 90 eded 20 dollarliq eskinaslar olub Ekspertiza baglamada tapilan pullarin Kupere verilen pullarla eyni oldugunu tesdiqleyib Hadiseden doqquz il sonra edilen bu tapinti Kuperin sag olmasi ehtimalini yeniden gundeme getirmisdir Hadiseden 46 il kecmesine baxmayaraq bu gun bele D B Kuper olayi aciq qalmaqdadir Arxa planFederal Tehqiqat Burosu terefinden yayimlanan D B Kuperin axtaris posteri ve subheli sexs barede mumkun melumatlar Hadise 1971 ci ilin 24 noyabr tarixinde Sukranliq Gunu erefesinde bas verib Hemin tarixde Oreqon statinin Portlend seherinde yerlesen beynelxalq hava limanindan ozunu Dan Kuper olaraq teqdim eden sexs Sietl seherine tek istiqametli bilet alir Northwest Airlines aviasirketine mexsus olan Boeinq 727 tipli teyyare ile heyata kecirilen Portlend Sietl daxili reysi cemi 30 deqiqe davam eden kicik bir teyyare seferi idi Satis qeydlerine esasen Dan Kupere 18C nomreli oturacaq satilir Bir diger melumatda ise Kuperin 15D sayli yerde eylesdiyini gosterir Sahidlerin sozlerine gore Kuper orta boylu eyninde qara kostyum uzerinde sedef olan qalstuklu qara eynekli texminen 40 yaslarinda bir kisi olub O teyyarenin ucusunu gozleyerken siqaret cekir ve soda ile burbon sifaris edib 94 yerlik teyyare daxili reysi Kuperde daxil olmaqla cemi 36 neferle icra edirdi 14 50 de cedvel uzre Boinq havaya qalxibTemkinli gorunen Kuper teyyare yerden qalxana ve kapitan kemerleri acmaga icaze verene qeder hec bir hereket etmeyib Kapitanin kemerleri acmasina icaze vermesinin ardindan Kuper yaninda eylesmis genc stuardessa Florens Seffnere kagiz parcasi uzadir Sernisinlerden kagiza yazilmis sevgi qeydleri ve telefon nomreleri almaga adet etmis Seffner Kuper terefinden verilen kagiza ilk once onem vermir Lakin Kuper inadkarliq gosterib yaxsi olar ki mektubu oxuyasiz miss deyende Florens nese yaxsi bir seyin bas vermediyini hiss ederek kagiz parcasini telesik cixarir ve sethi yazilmis metni oxuyur Cantamda bomba var Menim eger teleblerim yerine yetililmese ondan istifade edecem Men isteyirem ki yanimda oturasiniz Sizin teyyare qacirilib Qizin uzunden tebessum yox olur lakin o sernisinleri tesvise salmamaq ucun sakitliyini qoruyub saxlaya bilir Teyyare beledcisi mister Kuperin yaninda oturur ve onu dinlemeye baslayir Teyyareni qaciran sexs 20 dollarliq eskinaslar olmaqla 200 min dollar ve 2 dest parasut teleb edirdi Stuardessani oz niyyetlerinin ciddiliyine inandirmaq ucun sernisin oz portfelini acib gosterir Cantada qirmizi meftilli qida elementi ve 8 eded hansisa qirmizi silindrler vardi Qizin her seyi basa dusduyunu gorub kagizi gori alaraq onu buraxir Florens Seffner Kuperin teleblerini catdirmaq ucun pilot kabinine dogru gedir ve geri geldiyi zaman Kuperin qara eynek taxdigini bildirmisdir Teyyare kapitani Vilyam Skot Sietl Taxoma Aviasiya xetti ile elaqe saxlayaraq teyyarenin bir sexs terefinden qacirildigini ve belli teleblerinin olmasi barede melumat verir Teyyarede olan diger sernisinlerin heyecanlanmamasi ucun kapitan Sietla enisde gecikmenin olacagi ile bagli melumat yayir Umumiyyetle sernisinler Kuper terefinden esir goturulduklerini sadece mecburu enisden sonra oyrene bilirler Kuper sakitliyini saxlayirdi ve ozunu tamamile adekvat aparirdi O bildirir ki yerden teleblerinin yerine yetirilmesi tesdiq edilmeyince teyyarenin enisine icaze vermeyecek Ve yalniz 16 39 da ona deyibler ki sert qebul olunub ve pul hazirdi teyyareni qaciran sexs Sietl Takoma hava limaninda enmeye icaze verir Hava limanina catmaga az qalmis Kuper ikinci burbonu sifaris verib ve pulun qaliginin stuardessada qalmasini tekid edib Northwest Airlines aviasirketinin prezidenti Donald Nyrop Federal Tehqiqat Burosuun emekdaslari ile birlikde teleb olunan pulu hazirlayir FTB agentleri eskinaslari nisanlamisdilar bundan elave eskinaslarin hamisi 1969 cu ilde San Fransiskoda cap edilmis yalniz L seriyali eskinaslari idi ve her birinin sekilleri cekilmisdi Sernisinlerin cixarilmasi Teleblerin yerine yetirilmesinin ardindan Teyyare 17 45 de ietl Takoma hava limanina mecburi enis gerceklesdirir Kuper hava limanina yerlesdirle bilecek snayperlerden yayinmaq ucun teyyarenin hava limanin en uzaq sektoruna surulmesi gosterisini verir 17 45 teyyare yere enib Kuper teleb edib ki pilotlar teyyareni aeroportun en uzaq sektoruna sursunler ve kabinede isiqlari sondursunler Sertlere esasen pul ve 2 dest parasutu bir nefer teyyarenin quyruq hissesine getirmeli idi Northwest Orient s hava yollarinin Sietl uzre meneceri Al Le mulki geyimde elinde pul baglamasi ve iki eded parasutle teyyareye yaxinlasir Tehvil prosesinin ardindan Kuper teyyarede olan sernisinlerin hamisini azad edir Buraxilanlar arasinda stuardessa Seffnerde vardi Kuper novbeti seferini gerceklesdire bilmek ucun kapitan Uilyam Skott ikinci pilot ve bort muhendisi Anderson Patacak ve ikinci stuardessa Tina Makloyu teyyarede saxlayir Teyyareye yanacaq doldurulan zaman Kuper teyyarenin yeni ucus istiqameti barede kabine melumat verir Teyyare cenub serq kursu ile Mexiko seheri istiqametinde ucmali hundurluk 2 000 metr olmaqla suret 190 km saat suretde saxlanilmali idi Teyyareden tullana bilmek ucun Kuper teyyare qanadlarinin 15 derece asagi salinmasi barede de gosteris vermisdir Verilen gosterislere emel eden kabin butun bunlarin teyyareden rahat tulana bilmek ucun edilen telimatlar oldugunu anlamisdi Kuper onunla teklikde gorusmek isteyen Aviasiya Federal idaresinin numayendesinin teklifini redd edir Mexiko seherinin uzaqda yerlesmesi ve teyyare yanacaginin bu sefer ucun kifayet etmeyeci barede ikinci pilot Anderson Patacak Kupere melumat verir Kabin Kuperi Nevada statinin Reno seherinde yerlesen hava limanina enib yanacaq ehtiyati goturmeye razi sala bilir ve belelikle teyyare ikinci defe havaya qalxir Teyyareden tullanma Kuperin teyyareden mumkun cixisini tesvir eden animasiya izlemek ucun sekili yeni sehifede acin Teyyare havaya qalxandan derhal sonra guclu qasirga zonasina dusur ve gorunus mesafesi azalir Nevada istiqametinde hereket eden teyyarede 20 13 de kapitanin qarsisinda olan indikatorda salon qapilarindan birinin acilma cehdi xeberi verilir Derhal teyyarede olan hava teziqi deyismeye baslayir Bu o demek idi ki Kuper artiq teyyareden tullanmisdi Kuperin tullanan zaman teyyarenin Mervin golu ve Lyuis cayi uzerinden ucdugu sonradan deqiqlesdirilib Teyyare ise Reno seherinde enis etdi ABS Herbi Hava Quvvelerinin pilotlari terrorcunun teyyareni nece terk etdiyini hiss etmeyibler Belelikle teyyareni qaciran sexs demek olar ki ele hemin mindiyi yerde Portlendin 50 kilometrliyinde de yere enib Boinq Reno seherinde 22 15 de yere endi FTB ve yerli polis teyyareni ehateye alirlar amma hamiya teyyarede subhelinin olmadigi aydin idi Arxa ayaqalti salinmis salon ise bos idi Oradan Iki dest parasutden yalniz biri siqaret kotukleri qalstuk tapildi Parasutun ipleri kesilmisdi gorunur terrorcu bu iplerle pul kisesini ozune baglamisdi Teyyarenin salonunda butun barmaq izlerini goturduler Bu ugursuz reysle ucan sernisinlerin ve heyet uzvlerinin barmaq izlerini cixdiqdan sonra sahibi bilinmeyen 66 iz numunesi qalir Sahidlerin komeyi ile terroristin fotorobotunu da hazirlanir ArasdirmaFiziki subutlarEhtimallarSubhelilerIstinadlarXarici kecidlerVikianbarda D B Kuper ile elaqeli mediafayllar var