Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Həsənov Bəybala Ruşan oğlu(1943-2003) - kimyaçı alim, kimya elmləri doktoru., AMEA Aşqarlar Kimyası İnstitutunda «Aşqarların fiziki – kimyəvi tədqiqi» laboratoriyasının sabiq müdiri
Bəybala Həsənov | |
---|---|
Bəybala Ruşan oğlu Həsənov | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | İmişli şəhəri |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Türkiyə, |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Elm sahələri | "Üzvi kimya", "Fiziki kimya" |
Elmi dərəcəsi | kimya elmlər doktoru |
Mükafatları | "Əmək Veteranı" medalı |
Həyatı
Həsənov Bəybala Ruşan oğlu 1943 - cü ildə İmişli rayonunda anadan olmuşdur. 1960 - cı ildə məktəbi gümüş medalla bitirmişdir. B.R.Həsənov 1963 – cü ildə S.M.Kirov adına ADU – nun kimya fakultəsinə daxil olmuş və 1968 – ci ildə həmin fakultəni fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Universiteti bitirdikdən sonra 1968 – ci ildə təyinat üzrə Azərbaycan SSR Elmər Akademiyasının Aşqarlar Kimyası İnstitutuna işə qəbul olunmuşdur.1970 – ci ildə Aşqarlar Kimyası İnstitutunun nəzdində aspiranturaya qəbul olmuş,SSRİ məkanında ən nüfuzlu elmi – tədqiqat ocaqlarından biri olan Latviya EA Uzvi – sintez İnstitutunda namizədlik dissertasiyasıni yerinə yetirmiş,1977 – ci ildə uğurla müdafiə etmişdir. 1979 – cu ilin may ayından müsabiqə yolu ilə «Aşqarların fiziki – kimyəvi tədqiqi » laboratoriyasının müdiri seçilmişdir. 1982 – ci ildə Azərbaycan KP MK Marksizim – Leninizim Universitetini müvəffəqiyyətlə bitirmişdir.O, işlədiyi İnstitutun ictimai həyatında fəal iştirak etmiş, partiya təşkilatının katibi vəzifəsində çalışmışdır.B.R.Həsənov üzvi maddələrin quruluşu,xassələri,reaksiyayaygirmə qabiliyyəti və fiziki – kimyəvi parametrləri arasındakı əlaqələrin aşkara çıxarılmasında orijinal tədqiqatlar aparmışdır. 1992 – ci ildə «Fenol və tifenol törəmələrinin quruluşu və qrafit anod üzərində elektrokimyəvi oksidləşmə reaksiyalarında reaksiyayaygirmə qabiliyyəti» mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək kimya elmlər doktoru alimlik dərəcəsi almışdır. 1999 – cu ildən ömrünün sonunadək Türkiyənin Van şəhərində Yüzüncü İl Universitetində dərs demişdir. B.R.Həsənov 2003 – cü ildə Türkiyənin Van şəhərində vəfat etmişdir.
Elmi istiqaməti
B.R.Həsənov fiziki – kimya,elektrokimya,üzvi kimya və üzvi sintez, üzvi maddələrin fiziki – kimyəvi tədqiqatları, o cümlədən molekulyar spektroskopiya, üzvi maddələrin quruluşu və reaksiyayaygirmə qabiliyyəti, üzvi elektrokimya,voltamperometriya kimi elmi sahələrdə geniş tədqiqat işləri aparmış, statistik analiz həyata keçirmişdir. İşlədiyi müddət ərzində B.R.Həsənov fiziki - kimya sahəsində biliklərini təkmilləşdirmək üçün daim çalışaraq özünü bilikli və yüksək ixtisaslı alim kimi təsdiq etmişdir. O, həssas,məsuliyyətli,savadlı bir alim kimi kollektivin dərin hörmətini qazanmışdır.
Pedaqoji fəaliyyəti
Elmi tədqiqatlar aparmaqla yanaşı 1973- 1994 – cü illərdə pedaqoji fəaliyyət də göstərmişdir.ADU – da mühazirələr oxumuş, xüsusi tipli kimya təmayüllü Zəngi liseyində kimya fənnini tədris etmişdir.
Mükafatları
Geniş elmi – ictimai fəaliyyətini nəzərə alaraq «Bilik» cəmiyyətinin Ümumittifaq və Azərbaycan Şuralarının Fəxri fərmanları, habelə «Əmək» veteranı medalı ilə təltif edilmişdir.
Elmi əsərlər
B.R.Həsənovun apardığı elmi tədqiqatların nəticələri 100 – dən artıq elmi əsərdə, o cümlədən 10 müəlliflik şəhadətnaməsində öz əksini tapmışdır.
- Beybala Hasanov,Tenzile Akçurina, İsrafil Tozlu "Sürtgü yağlarına viskozite katkıları gibi uygulanan polimtr bileşiklerin termik kararlılığının değerlendirme kriterleri" //TezisMeruzelerin tezisi. XVI Türkiye Ulusal Kimya Kongresi. Selşuk Üniversitesi. Kimya bölümü. Konya, Türkiye. 10 - 15 Eyül 2002. S. 118-119.KDÜ
- Beybala Hasanov,Tenzile Akçurina "Mineral yağlarına ditiofosfat katkıların termoanalitik incelenmesi"//Meruzelerin tezisi. XVI Türkiye Ulusal Kimya Kongresi. Selşuk Üniversitesi. Kimya bölümü. Konya, Türkiye. 10 - 15 Eyül 2002.
- Beybala Hasanov, Tenzile Akçurina, Yaşar Genel, Ali Riza Kul "Alkilfenolyat tipli katkılar sentezi zamanı alkilfenolun formaldehidle ve ammonyakla kondensasyon prosesinin termoanalitik incelenmesi" //Meruzelerin tezisi. XV Türkiye Ulusal Kimya Kongresi. Kimya bölümü. İstanbul, Türkiye. 4-7 Eyül 2001. S.235-237.İDÜ
- B.R.Həsənov, F.A.Quliyev, M.Q.Voronkov, V.M.Fərzəliyev "Qrafit anodda oksiarilsulfidlərin voltampermetrik tədqiqatları" //ЖОХ, 1978 ,т. 48, №4, s. 879- 886
- B.R.Həsənov, A.M.Quliyev, S.B.Bilalov, E.E.Əliyev, F.D.Əliyeva "Oksibenzilidenalkilaminlərin 2 və ya 4 törəmələrinin yanacaglara termostabilizator kimi tədbiqi və onların alınması üsulları" //Авт.свид.СССР №750976. Приоритет изобретения 04.03.77г
- B.R.Həsənov, Y.P.Stradın, M.A.Şahgəldiyev "Orqanoksifenolların elektokimyəvi oksidləşməsi və elektron effektlərin oksigen atomları tərəfindən ötürülməsi" //В сб. «Новости полярографии 1975» , Изд. «Зинатне», Рига, 1975 с. 127
- B.R.Həsənov, G.A.Zeynalova, Ə.K.Kazımzadə, A.A.Baxşızadə, B.İ.Abdullayev "1.5 – bis-(4-fenilaminofeniloksi) pentan sintetik yağlara antioksidləşdirici aşqar kimi" //
Авт.свид.СССР №1048694. Приоритет изобретения 16.02.82г.
- B.R.Həsənov, Y.P.Stradın, İ.A.Romadan, L.N.Veselyova "Qrafit elektrodda alkilsalisilat turşuların elektrokimyəvi oksidləşməsi" //ЖОХ, 1974 ,т. 44, №4, s. 851- 856
Beynəlxalq konfranslarda çıxışı
O, keçmiş SSRİ məkanında üzvi elektrokimya, polyaroqrafiya, üzvi analiz, kükürdlü neftlər və kükürd üzvi birləşmələr, nəzəri üzvi kimya sahəsində keçirilən Ümumittifaq elmi müşavirə, k9onfrans və simpoziumların fəal iştirakçısı olmuş, o cümlədən "Kükürd üzvi birləşmələr üzrə" simpoziumda VIII Beynəlxalq (Riqa,1980), XII Mendeleyev qurultayında (Bakı, 1981), I və II Beynəlxalq neft-kimya konfranslarında (Bakı, 1994, 1996) məruzələrlə çıxış etmişdir.
Mənbə
- A.Məhərrəmov, M.Allahverdiyev, R.Əliyeva "Azərbaycan kimyaçıları", "Azərbaycan" nəşriyyatı, 1998.
- A.Məhərrəmov "Azərbaycan kimyaçıları", Bakı Universiteti nəşriyyatı, 2017.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Hesenov Beybala Rusan oglu 1943 2003 kimyaci alim kimya elmleri doktoru AMEA Asqarlar Kimyasi Institutunda Asqarlarin fiziki kimyevi tedqiqi laboratoriyasinin sabiq mudiriBeybala HesenovBeybala Rusan oglu HesenovDogum tarixi 17 iyun 1943Dogum yeri Imisli seheriVefat tarixi 2003Vefat yeri Turkiye Vetendasligi SSRI AzerbaycanElm saheleri Uzvi kimya Fiziki kimya Elmi derecesi kimya elmler doktoruMukafatlari Emek Veterani medaliHeyatiHesenov Beybala Rusan oglu 1943 cu ilde Imisli rayonunda anadan olmusdur 1960 ci ilde mektebi gumus medalla bitirmisdir B R Hesenov 1963 cu ilde S M Kirov adina ADU nun kimya fakultesine daxil olmus ve 1968 ci ilde hemin fakulteni ferqlenme diplomu ile bitirmisdir Universiteti bitirdikden sonra 1968 ci ilde teyinat uzre Azerbaycan SSR Elmer Akademiyasinin Asqarlar Kimyasi Institutuna ise qebul olunmusdur 1970 ci ilde Asqarlar Kimyasi Institutunun nezdinde aspiranturaya qebul olmus SSRI mekaninda en nufuzlu elmi tedqiqat ocaqlarindan biri olan Latviya EA Uzvi sintez Institutunda namizedlik dissertasiyasini yerine yetirmis 1977 ci ilde ugurla mudafie etmisdir 1979 cu ilin may ayindan musabiqe yolu ile Asqarlarin fiziki kimyevi tedqiqi laboratoriyasinin mudiri secilmisdir 1982 ci ilde Azerbaycan KP MK Marksizim Leninizim Universitetini muveffeqiyyetle bitirmisdir O islediyi Institutun ictimai heyatinda feal istirak etmis partiya teskilatinin katibi vezifesinde calismisdir B R Hesenov uzvi maddelerin qurulusu xasseleri reaksiyayaygirme qabiliyyeti ve fiziki kimyevi parametrleri arasindaki elaqelerin askara cixarilmasinda orijinal tedqiqatlar aparmisdir 1992 ci ilde Fenol ve tifenol toremelerinin qurulusu ve qrafit anod uzerinde elektrokimyevi oksidlesme reaksiyalarinda reaksiyayaygirme qabiliyyeti movzusunda dissertasiya mudafie ederek kimya elmler doktoru alimlik derecesi almisdir 1999 cu ilden omrunun sonunadek Turkiyenin Van seherinde Yuzuncu Il Universitetinde ders demisdir B R Hesenov 2003 cu ilde Turkiyenin Van seherinde vefat etmisdir Elmi istiqametiB R Hesenov fiziki kimya elektrokimya uzvi kimya ve uzvi sintez uzvi maddelerin fiziki kimyevi tedqiqatlari o cumleden molekulyar spektroskopiya uzvi maddelerin qurulusu ve reaksiyayaygirme qabiliyyeti uzvi elektrokimya voltamperometriya kimi elmi sahelerde genis tedqiqat isleri aparmis statistik analiz heyata kecirmisdir Islediyi muddet erzinde B R Hesenov fiziki kimya sahesinde biliklerini tekmillesdirmek ucun daim calisaraq ozunu bilikli ve yuksek ixtisasli alim kimi tesdiq etmisdir O hessas mesuliyyetli savadli bir alim kimi kollektivin derin hormetini qazanmisdir Pedaqoji fealiyyetiElmi tedqiqatlar aparmaqla yanasi 1973 1994 cu illerde pedaqoji fealiyyet de gostermisdir ADU da muhazireler oxumus xususi tipli kimya temayullu Zengi liseyinde kimya fennini tedris etmisdir MukafatlariGenis elmi ictimai fealiyyetini nezere alaraq Bilik cemiyyetinin Umumittifaq ve Azerbaycan Suralarinin Fexri fermanlari habele Emek veterani medali ile teltif edilmisdir Elmi eserlerB R Hesenovun apardigi elmi tedqiqatlarin neticeleri 100 den artiq elmi eserde o cumleden 10 muelliflik sehadetnamesinde oz eksini tapmisdir Beybala Hasanov Tenzile Akcurina Israfil Tozlu Surtgu yaglarina viskozite katkilari gibi uygulanan polimtr bilesiklerin termik kararliliginin degerlendirme kriterleri TezisMeruzelerin tezisi XVI Turkiye Ulusal Kimya Kongresi Selsuk Universitesi Kimya bolumu Konya Turkiye 10 15 Eyul 2002 S 118 119 KDU Beybala Hasanov Tenzile Akcurina Mineral yaglarina ditiofosfat katkilarin termoanalitik incelenmesi Meruzelerin tezisi XVI Turkiye Ulusal Kimya Kongresi Selsuk Universitesi Kimya bolumu Konya Turkiye 10 15 Eyul 2002 Beybala Hasanov Tenzile Akcurina Yasar Genel Ali Riza Kul Alkilfenolyat tipli katkilar sentezi zamani alkilfenolun formaldehidle ve ammonyakla kondensasyon prosesinin termoanalitik incelenmesi Meruzelerin tezisi XV Turkiye Ulusal Kimya Kongresi Kimya bolumu Istanbul Turkiye 4 7 Eyul 2001 S 235 237 IDU B R Hesenov F A Quliyev M Q Voronkov V M Ferzeliyev Qrafit anodda oksiarilsulfidlerin voltampermetrik tedqiqatlari ZhOH 1978 t 48 4 s 879 886 B R Hesenov A M Quliyev S B Bilalov E E Eliyev F D Eliyeva Oksibenzilidenalkilaminlerin 2 ve ya 4 toremelerinin yanacaglara termostabilizator kimi tedbiqi ve onlarin alinmasi usullari Avt svid SSSR 750976 Prioritet izobreteniya 04 03 77g B R Hesenov Y P Stradin M A Sahgeldiyev Orqanoksifenollarin elektokimyevi oksidlesmesi ve elektron effektlerin oksigen atomlari terefinden oturulmesi V sb Novosti polyarografii 1975 Izd Zinatne Riga 1975 s 127 B R Hesenov G A Zeynalova E K Kazimzade A A Baxsizade B I Abdullayev 1 5 bis 4 fenilaminofeniloksi pentan sintetik yaglara antioksidlesdirici asqar kimi Avt svid SSSR 1048694 Prioritet izobreteniya 16 02 82g B R Hesenov Y P Stradin I A Romadan L N Veselyova Qrafit elektrodda alkilsalisilat tursularin elektrokimyevi oksidlesmesi ZhOH 1974 t 44 4 s 851 856Beynelxalq konfranslarda cixisiO kecmis SSRI mekaninda uzvi elektrokimya polyaroqrafiya uzvi analiz kukurdlu neftler ve kukurd uzvi birlesmeler nezeri uzvi kimya sahesinde kecirilen Umumittifaq elmi musavire k9onfrans ve simpoziumlarin feal istirakcisi olmus o cumleden Kukurd uzvi birlesmeler uzre simpoziumda VIII Beynelxalq Riqa 1980 XII Mendeleyev qurultayinda Baki 1981 I ve II Beynelxalq neft kimya konfranslarinda Baki 1994 1996 meruzelerle cixis etmisdir MenbeA Meherremov M Allahverdiyev R Eliyeva Azerbaycan kimyacilari Azerbaycan nesriyyati 1998 A Meherremov Azerbaycan kimyacilari Baki Universiteti nesriyyati 2017