İvan İvanoviç Karyagin (9 aprel 1894[…], Kryukovo[d], Penza quberniyası[d] – 23 aprel 1966[…], Bakı) — biologiya üzrə fəlsəfə doktoru (1946), AMEA-nın müxbir üzvü (1958).
İvan Karyagin | |
---|---|
Doğum tarixi | 9 aprel 1894[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 23 aprel 1966[…](72 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Elmi dərəcəsi |
|
Təhsili |
|
Həyatı
İvan Karyagin 1894-cü il aprelin 9-da Penza vilayətində anadan olmuşdur. 1927-ci ildə Moskva Univeristetinin Fizika-riyaziyyat fakültəsinin təbiət elmləri bölməsini bitirmişdir.
Əmək fəaliyyəti
İvan Karyagin 1919–1923-cü illərdə Çembera məktəbində təbiətşünaslıq və riyaziyyadan dərs demişdir. Məşhur botanik, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü İvan İvanoviç Karyaginin həyat və yaradıcılığı 1923-cü ildən etibarən Azərbaycan və onun florasının tədqiqi ilə bağlı olmuşdur. O, 1923–1932-ci illərdə Bakı və Gəncənin ali məktəblərində çalışmış və laborantlıqdan Botanika kafedrasının dosenti vəzifəsinə qədər yüksəlmişdir. 1932-ci ildə İ. İ. Karyagin SSRİ EA-nın Zaqafqaziya filialının Azərbaycan şöbəsinin botanika bölməsinə işə dəvət olunmuşdur. 1946-cı ildə o, herbari laboratoriyasını yaratmış və həmin ildən ömrünün axırına kimi ona rəhbərlik etmişdir.
Akademik fəaliyyəti
İ. İ. Karyagin dərman bitkiləri üzrə geniş tədqiqatlar aparmış və 1946-cı ildə bu sahə üzrə biologiya elmlər namizədi adı almışdır. 1950–1961-ci illərdə İ. İ. Karyagin 8 cildli "Флора Азербайджана" kitabının hazırlanmasına və təşkilinə başlamışdır və o, bütün cildlərin redaktoru, eyni zamanda, "Flora"nın təşkilində iştirak edən ən qabaqcıl müəlliflərdən biri olmuşdur (akademik A. A. Qrossheymlə birlikdə). Bu əsər 437 bitki növünün sistematik göstəricisini əhatə edir. O, həmçinin Quba-Qusar ərazisinin bitki örtüyünu öyrənmiş, bir sıra yeni bitkilərin təsvirini vermişdir. İ. İ. Karyaginin ən böyük işi 200.000 vərəqdən ibarət olan və SSRİ-də Azərbaycan florasını təmsil edən Botanika İnstitutunun herbari kolleksiyaları olmuşdur. İ. İ. Karyaginin bitki sistematikası sahəsində apardığı tədqiqatları yüksək qiymətləndirən görkəmli botanik-sistematiklər elm üçün yeni müəyyən edilmiş 10 növü onun adı ilə adlandırmişlar: Astragaluskarjagini Boriss; Erysimumkarjagini N. Busch; İsatis karjagini Schischk; Oxytropis karjagini Grossh; Rosa karjagini D. Sosn; Scutellariakarjagini Grossh; ThymuskarjaginiGrossh və s. Bu növlər SSRİ florasında öz əksini tapmışdır. 1952-ci ildə onun redaktəsi ilə "Abşeron florası" adlı kitab çapdan çıxmışdır.
İ. İ. Karyagin yeganə elmlər namizədidir ki, botanika sahəsində xidmətlərinə görə 1958-ci ildə Azərbaycan Respublikası EA-nın müxbir üzvü seçilmişdir.
İ. İ. Karyagin Azərbaycan florasının 2000 növ bitkidən ibarət olan mübadilə fondunu yaratmışdır. O, Ümumittifaq Botanika Cəmiyyətinin üzvü olmuşdur.
Əsərləri
İ. İ. Karyagin Azərbaycan bitki ehtiyatlarının öyrənilməsinə dair geniş tədqiqatlar aparmış, kauçuklu, kitrəli, dərman və başqa faydalı bitkilər aşkar etmişdir. О, "Лекарственные растения Азербайджана" (həmmüəlliflərlə] (1942], "Инструкции по сбору гербария лекарственных растений" (1943]; "Лекарственные растения Абшерона" və s. monoqrafiyaların, "Флора Апшерона" (1952] kitabının müəllifidir.
Vəfatı
İvan Karyagin 23 aprel 1966-cı ildə vəfat etmişdir.
İstinadlar
- Bitkilərin Elmi Adının Beynəlxalq Siyahısı (ing.). 1999.
- Ivan Ivanovič Karjagin // author citation.
- "Karyagin İvan İvanoviç" (Azərbaycan). science.gov.az. 21-09-2021 tarixində .
- . 2016-10-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-07-27.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ivan Ivanovic Karyagin 9 aprel 1894 Kryukovo d Penza quberniyasi d 23 aprel 1966 Baki biologiya uzre felsefe doktoru 1946 AMEA nin muxbir uzvu 1958 Ivan KaryaginDogum tarixi 9 aprel 1894 1894 04 09 Dogum yeri Kryukovo d Cembar qezasi d Penza quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 23 aprel 1966 1966 04 23 72 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri Yasamal qebiristanligiElmi derecesi biologiya uzre felsefe doktoru d Tehsili Moskva Imperator Universitetinin Fizika ve Riyaziyyat fakultesi d HeyatiIvan Karyagin 1894 cu il aprelin 9 da Penza vilayetinde anadan olmusdur 1927 ci ilde Moskva Univeristetinin Fizika riyaziyyat fakultesinin tebiet elmleri bolmesini bitirmisdir Emek fealiyyetiIvan Karyagin 1919 1923 cu illerde Cembera mektebinde tebietsunasliq ve riyaziyyadan ders demisdir Meshur botanik Azerbaycan Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu Ivan Ivanovic Karyaginin heyat ve yaradiciligi 1923 cu ilden etibaren Azerbaycan ve onun florasinin tedqiqi ile bagli olmusdur O 1923 1932 ci illerde Baki ve Gencenin ali mekteblerinde calismis ve laborantliqdan Botanika kafedrasinin dosenti vezifesine qeder yukselmisdir 1932 ci ilde I I Karyagin SSRI EA nin Zaqafqaziya filialinin Azerbaycan sobesinin botanika bolmesine ise devet olunmusdur 1946 ci ilde o herbari laboratoriyasini yaratmis ve hemin ilden omrunun axirina kimi ona rehberlik etmisdir Akademik fealiyyetiI I Karyagin derman bitkileri uzre genis tedqiqatlar aparmis ve 1946 ci ilde bu sahe uzre biologiya elmler namizedi adi almisdir 1950 1961 ci illerde I I Karyagin 8 cildli Flora Azerbajdzhana kitabinin hazirlanmasina ve teskiline baslamisdir ve o butun cildlerin redaktoru eyni zamanda Flora nin teskilinde istirak eden en qabaqcil muelliflerden biri olmusdur akademik A A Qrossheymle birlikde Bu eser 437 bitki novunun sistematik gostericisini ehate edir O hemcinin Quba Qusar erazisinin bitki ortuyunu oyrenmis bir sira yeni bitkilerin tesvirini vermisdir I I Karyaginin en boyuk isi 200 000 vereqden ibaret olan ve SSRI de Azerbaycan florasini temsil eden Botanika Institutunun herbari kolleksiyalari olmusdur I I Karyaginin bitki sistematikasi sahesinde apardigi tedqiqatlari yuksek qiymetlendiren gorkemli botanik sistematikler elm ucun yeni mueyyen edilmis 10 novu onun adi ile adlandirmislar Astragaluskarjagini Boriss Erysimumkarjagini N Busch Isatis karjagini Schischk Oxytropis karjagini Grossh Rosa karjagini D Sosn Scutellariakarjagini Grossh ThymuskarjaginiGrossh ve s Bu novler SSRI florasinda oz eksini tapmisdir 1952 ci ilde onun redaktesi ile Abseron florasi adli kitab capdan cixmisdir I I Karyagin yegane elmler namizedidir ki botanika sahesinde xidmetlerine gore 1958 ci ilde Azerbaycan Respublikasi EA nin muxbir uzvu secilmisdir I I Karyagin Azerbaycan florasinin 2000 nov bitkiden ibaret olan mubadile fondunu yaratmisdir O Umumittifaq Botanika Cemiyyetinin uzvu olmusdur Eserleri I I Karyagin Azerbaycan bitki ehtiyatlarinin oyrenilmesine dair genis tedqiqatlar aparmis kaucuklu kitreli derman ve basqa faydali bitkiler askar etmisdir O Lekarstvennye rasteniya Azerbajdzhana hemmuelliflerle 1942 Instrukcii po sboru gerbariya lekarstvennyh rastenij 1943 Lekarstvennye rasteniya Absherona ve s monoqrafiyalarin Flora Apsherona 1952 kitabinin muellifidir VefatiIvan Karyagin 23 aprel 1966 ci ilde vefat etmisdir IstinadlarBitkilerin Elmi Adinin Beynelxalq Siyahisi ing 1999 Ivan Ivanovic Karjagin author citation Karyagin Ivan Ivanovic Azerbaycan science gov az 21 09 2021 tarixinde 2016 10 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 07 27