Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Üzən valyuta məzənnəsi (ing. floating exchange rate) — valyutanın dəyərinin valyuta bazarının təsiri ilə dəyişməsinə icazə verilən rejimi. Üzən kursdan istifadə edən valyutalar üzən valyuta adlandırılır.
Təsbit edilmiş məzənnə rejimində mərkəzi bank tədiyə balansının tarazsızlığını maliyyələşdirmək üçün tələb olunan miqdarda xarici valyutanı təmin etməlidir. Çevik (üzən) məzənnə rejimində isə mərkəzi bank əksinə, xarici valyutaya olan tələb-təklifi tarazlaşdırmaq məqsədilə məzənnənin dəyişməsinə imkan verir. Əgər dolların yenə nəzərən məzənnəsi 0.86 sentə bərabərdirsə və Yaponiyanm ABŞ-yə ixracı artırsa, bu, amerikanların yapon ixracatçılarına daha çox ödəniş etmələrini tələb edir. Yaponiya Mərkəzi Bankı prosesə müdaxilə etmir və məzənnə öz-özünü tənzimləyir. Bu nümunədə məzənnə 0.86-dan 0.90-dək dəyişir və yapon məhsullarını dollar ifadəsində bahalaşdırır, amerikan istehlakçıları üçün onu daha az cəlbedici edir. Çevik məzənnə və üzən məzənnə qarşılıqlı əvəz oluna bilən anlayışlar kimi istifadə olunur.Üzən məzənnə rejimi də özlüyündə iki yerə bölünür:"Təmiz" və "Çirkli"
“Təmiz” üzən məzənnə rejimində mərkəzi bank valyuta bazarında iştirak etmir və məzənnə bazar tərəfindən müəyyən olunur. Bu rejimdə mərkəzi banklar heç bir müdaxilə həyata keçirmədiklərinə görə rəsmi valyuta əməliyyatları müvafiq olaraq sıfıra bərabər olur. Bu, o deməkdir ki, “təmiz” üzən məzənnə rejimində tədiyə balansı həmişə tarazlıqda olur. Məzənnə cari hesabla kapital hesabının cəmini heç bir müdaxilə olmadan sıfıra bərabərləşdirir.
Xatırladaq ki, çevik məzənnə rejimi 1973-cü ildən etibarən tətbiq edilir. Təcrübədə çevik məzənnə rejimi, adətən, “təmiz” səciyyə daşımır. Əvəzində tənzimlənən və ya “çirkli” üzən məzənnə rejimi daha çox tətbiq olunur. Tənzimlənən-üzən məzənnə rejimində mərkəzi banklar məzənnəyə təsir göstərmək üçün xarici valyutanın alqı-satqısını həyata keçirirlər. Bu səbəbdən rəsmi valyuta ehtiyatları üzrə əməliyyatlar sıfıra bərabər olmur. Üzən məzənnə rejimində mərkəzi banklann müdaxiləsi üçün səbəblər haqqmda 20-ci fəsildə ətraflı bəhs olunacaq.
Xarici keçidlər
- Fixed vs Floating Exchange Rates, Kenen, 2000
- Exchange Rate Regimes in the Modern Era: Fixed, Floating, and Flaky, 2011
- The Choice of exchange rate regime 2014-12-17 at the Wayback Machine, 1996,
- Exchange rate overshooting and the costs of floating, 2005
 | İqtisadiyyat haqqında olan bu məqalə halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
İstinad
"Makroiqtisadiyyat" Rudiqer Dornbuş, Stenli Fişer, Riçard Stars(tərcümə:S.Adıgözəlov, A.Qasımov) 2015, s 289
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Uzen valyuta mezennesi ing floating exchange rate valyutanin deyerinin valyuta bazarinin tesiri ile deyismesine icaze verilen rejimi Uzen kursdan istifade eden valyutalar uzen valyuta adlandirilir Tesbit edilmis mezenne rejiminde merkezi bank tediye balansinin tarazsizligini maliyyelesdirmek ucun teleb olunan miqdarda xarici valyutani temin etmelidir Cevik uzen mezenne rejiminde ise merkezi bank eksine xarici valyutaya olan teleb teklifi tarazlasdirmaq meqsedile mezennenin deyismesine imkan verir Eger dollarin yene nezeren mezennesi 0 86 sente beraberdirse ve Yaponiyanm ABS ye ixraci artirsa bu amerikanlarin yapon ixracatcilarina daha cox odenis etmelerini teleb edir Yaponiya Merkezi Banki prosese mudaxile etmir ve mezenne oz ozunu tenzimleyir Bu numunede mezenne 0 86 dan 0 90 dek deyisir ve yapon mehsullarini dollar ifadesinde bahalasdirir amerikan istehlakcilari ucun onu daha az celbedici edir Cevik mezenne ve uzen mezenne qarsiliqli evez oluna bilen anlayislar kimi istifade olunur Uzen mezenne rejimi de ozluyunde iki yere bolunur Temiz ve Cirkli Temiz uzen mezenne rejiminde merkezi bank valyuta bazarinda istirak etmir ve mezenne bazar terefinden mueyyen olunur Bu rejimde merkezi banklar hec bir mudaxile heyata kecirmediklerine gore resmi valyuta emeliyyatlari muvafiq olaraq sifira beraber olur Bu o demekdir ki temiz uzen mezenne rejiminde tediye balansi hemise tarazliqda olur Mezenne cari hesabla kapital hesabinin cemini hec bir mudaxile olmadan sifira beraberlesdirir Xatirladaq ki cevik mezenne rejimi 1973 cu ilden etibaren tetbiq edilir Tecrubede cevik mezenne rejimi adeten temiz seciyye dasimir Evezinde tenzimlenen ve ya cirkli uzen mezenne rejimi daha cox tetbiq olunur Tenzimlenen uzen mezenne rejiminde merkezi banklar mezenneye tesir gostermek ucun xarici valyutanin alqi satqisini heyata kecirirler Bu sebebden resmi valyuta ehtiyatlari uzre emeliyyatlar sifira beraber olmur Uzen mezenne rejiminde merkezi banklann mudaxilesi ucun sebebler haqqmda 20 ci fesilde etrafli behs olunacaq Xarici kecidlerFixed vs Floating Exchange Rates Kenen 2000 Exchange Rate Regimes in the Modern Era Fixed Floating and Flaky 2011 The Choice of exchange rate regime 2014 12 17 at the Wayback Machine 1996 ISBN 1 85730 029 7 Exchange rate overshooting and the costs of floating 2005 Iqtisadiyyat haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Istinad Makroiqtisadiyyat Rudiqer Dornbus Stenli Fiser Ricard Stars tercume S Adigozelov A Qasimov 2015 s 289