Unianqa gölləri — Şimal-Şərqi Çadda, Böyük Səhrada, Qərbi Tibesti və şərqi Ennedi dağlarındakı bir hövzədə yerləşən bir neçə göldür. 2012-ci ildə UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir.
Unianqa gölləri | |
Lakes of Ounianga | |
![]() | |
Ölkə | |
---|---|
Tip | Təbii |
(Kriteriya) | (vii) |
Keçid | 1400 |
Region | Afrika |
Daxil edilməsi | 2012 (36-cı sessiya) |
| |
|
UNESCO-nun açıqlamasına görə göllər ildə 2 millimetr (0.1 düym)-dən az yağış yağan isti və hiperarid bir səhrada yerləşirlər. Göllər müxtəlif ölçü, dərinlik, kimyəvi tərkib və rənglər nümayiş etdirir.
Qrupda üzmumi 18 göl var. Göllərin ümumi səth sahəsi təxminən 20 kvadrat kilometrdir. Göllərin ən böyüyü olan Yoa gölü təxminən 3.5 kvadrat kilometr sahəyə və 20 metr (66 ft)-ə çatan dərinliyə malikdir.
Coğrafiya
Bu göllər Yer səhralarında bənzərsiz bir hidroloji sistem meydana gətirir. Suyun yüksək quraqlıq mühitlərdə buxarlamağa məruz qaldığı zaman göllərdə duzluluq meydana gəlir. Bu vəziyyətdə, Yoa gölündən buxarlanma sürəti 6 metr (20 ft)-ə bərabər olsa belə, 25 metr (82 ft) bərabər olan gölün ümumi dərinliyi və unikal fiziki amillər mərkəzi Teli gölü istisna olmaqla, bütün gölləri təmiz saxlamaq üçün birləşir.
Göllərin şirinsulu olmasının (Teli gölü istisna olmaqla) bir neçə səbəbi var. Birincisi minilliklər ərzində yeraltı bir hövzədə yığılan su göllərə verilir. İkincisi, küləyin gətirdiyi qum hövzəni ətrafdakı göllərdən daha aşağı mövqe tutan Teli gölü ilə birlikdə 10 gölə ayırır. Üçüncüsü, buxarlanmanı yavaşlatan qalın qamış örtüyü şirinsulu göllərin səthini örtür. Nəticədə suyun səviyyəsi aşağı olduğundan Teli gölünün səthindən daha böyük buxarlanma baş verir.
Tarixi dəlillər
Bölgənin iqlim tarixinin təxminən 11000 il əvvəl son buz dövrünün sonunda insan miqrasiyası ilə əlaqəli olduğu düşünülür. Səhra təxminən 5000 il əvvəl mussonların azalmasından sonra bölgəyə qayıtmışdır. Aparılan araşdırılmada Yoa gölünün dibindən götürülmüş və buz dövründən əvvələ aid olan 16 metr (52 ft) qalınlığındakı çöküntüdə 10940 təbəqə aşkar etmişdir. Bu təbəqalərin hər biri 1 ilə uyğun gəlir.

İstinadlar
- "Lakes of Ounianga". UNESCO. 21 October 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 3 September 2012.
- Kröpelin, Stefan. . 2009-12-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-08-28.
- Johann Grolle, "Miracle in the Sahara: Oasis Sediments Archive Dramatic History", Spiegel-online, May 21, 2013, http://www.spiegel.de/international/world/new-sahara-research-the-lakes-of-ounianga-a-900518.html 2014-05-14 at the Wayback Machine

wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Unianqa golleri Simal Serqi Cadda Boyuk Sehrada Qerbi Tibesti ve serqi Ennedi daglarindaki bir hovzede yerlesen bir nece goldur 2012 ci ilde UNESCO nun Umumdunya irsi siyahisina daxil edilmisdir Unianqa golleriLakes of Ounianga Olke CadTip TebiiKriteriya vii Kecid 1400Region Afrika Daxil edilmesi 2012 36 ci sessiya Unianqa golleriIngilis dilindeki resmi siyahi UNESCO nun tesnifatina gore bolge UNESCO nun aciqlamasina gore goller ilde 2 millimetr 0 1 duym den az yagis yagan isti ve hiperarid bir sehrada yerlesirler Goller muxtelif olcu derinlik kimyevi terkib ve rengler numayis etdirir Qrupda uzmumi 18 gol var Gollerin umumi seth sahesi texminen 20 kvadrat kilometrdir Gollerin en boyuyu olan Yoa golu texminen 3 5 kvadrat kilometr saheye ve 20 metr 66 ft e catan derinliye malikdir CografiyaBu goller Yer sehralarinda benzersiz bir hidroloji sistem meydana getirir Suyun yuksek quraqliq muhitlerde buxarlamaga meruz qaldigi zaman gollerde duzluluq meydana gelir Bu veziyyetde Yoa golunden buxarlanma sureti 6 metr 20 ft e beraber olsa bele 25 metr 82 ft beraber olan golun umumi derinliyi ve unikal fiziki amiller merkezi Teli golu istisna olmaqla butun golleri temiz saxlamaq ucun birlesir Gollerin sirinsulu olmasinin Teli golu istisna olmaqla bir nece sebebi var Birincisi minillikler erzinde yeralti bir hovzede yigilan su gollere verilir Ikincisi kuleyin getirdiyi qum hovzeni etrafdaki gollerden daha asagi movqe tutan Teli golu ile birlikde 10 gole ayirir Ucuncusu buxarlanmani yavaslatan qalin qamis ortuyu sirinsulu gollerin sethini ortur Neticede suyun seviyyesi asagi oldugundan Teli golunun sethinden daha boyuk buxarlanma bas verir Tarixi delillerBolgenin iqlim tarixinin texminen 11000 il evvel son buz dovrunun sonunda insan miqrasiyasi ile elaqeli oldugu dusunulur Sehra texminen 5000 il evvel mussonlarin azalmasindan sonra bolgeye qayitmisdir Aparilan arasdirilmada Yoa golunun dibinden goturulmus ve buz dovrunden evvele aid olan 16 metr 52 ft qalinligindaki cokuntude 10940 tebeqe askar etmisdir Bu tebeqalerin her biri 1 ile uygun gelir Qrupdaki Serir golunun panoramasiIstinadlar Lakes of Ounianga UNESCO 21 October 2020 tarixinde Istifade tarixi 3 September 2012 Kropelin Stefan 2009 12 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 08 28 Johann Grolle Miracle in the Sahara Oasis Sediments Archive Dramatic History Spiegel online May 21 2013 http www spiegel de international world new sahara research the lakes of ounianga a 900518 html 2014 05 14 at the Wayback Machine Vikianbarda Unianqa golleri ile elaqeli mediafayllar var