Bu məqaləni lazımdır. |
Hacıbaba Əbdüləli oğlu Həsənov — həkim, bəstəkar.
Hacıbaba Həsənov | |
---|---|
Hacıbaba Əbdüləli oğlu Həsənov | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Bakı, Azərbaycan SSR |
Vəfat tarixi | (74 yaşında) |
Həyatı
Hacıbaba Həsənov 13 sentyabr 1922-ci ildə Əhmədli kəndində anadan olub. 1942-1947-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun müalicə-profilaktika fakültəsində təhsil alıb. Bir müddət Əhmədli kənd xəstəxanasında həkim, baş həkim işləyib. Lakin musiqiyə məhəbbət həkim Hacıbaba Həsənovu daha çox özünə çəkirdi. O, meylini kamançaya salmışdı. Qızı Gülbəniz xanımın söylədiyinə görə pəsdən gözəl səsi də varmış.
Hacıbaba Həsənov doğulduğu Əhmədli kəndində musiqi həvəskarlarını öz ətrafına toplayıb xor və orkestr düzəltmişdi. O, 1947-ci ildə respublika üzrə keçirilmiş kənd bədii özfəaliyyət olimpiadasında iştirak etmiş, burada onun "Sovet xalqı" kantatası ifa edilmiş, Fəxri Fərmanla təltif olunmuşdu. Bu Fəxri Fərman onun yaradıcı həyatında birinci və axırıncı deyildi. O, 1955-ci ildən 1972-ci ilin may ayına kimi Əhmədli qəsəbəsində S.M.Kirov adına Mədəniyyət evinin bədii rəhbəri olmuş, 50-60-cı illərdə respublikada keçirilən bədii özfəaliyyət baxışlarının hamısında iştirak etmiş və hər dəfə də uğurlu işlərinə görə müxtəlif mükafatlarla təltif olunmuşdu.
Həkim-bəstəkar Hacıbaba Həsənov 1952-ci ildə Moskvada Ümumittifaq xalq yaradıcılığı evində ikiillik qiyabi musiqi kursunu bitirmişdi. O daha sonra Ü.Hacıbəyov adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası nəzdində fəaliyyət göstərən Xalq Konservatoriyasının bəstəkarlıq şöbəsində təhsil almışdı.
Hacıbaba Həsənovun xalq ruhunda yazdığı "Tarçalan oğlan", "Xatirələr", "Eşqimin növrağı", "Yağma yağış", "Unuda bilmirəm", "Təmiz eşqin" və s. mahnıları dillər əzbəridir. Hətta müəllifin sağlığında belə bu mahnıların bəzilərini müğənnilər təsnif kimi oxuyurdular. Əlbəttə, bu bir tərəfdən yaxşıydı, mahnısı sevilirdi, səslənirdi, digər tərəfdən haqsızlıq idi, müəllif kimi adı çəkilmirdi.
Hacıbaba Həsənov 12 dekabr 1956-cı ildə aspiranturaya qəbul olunmuş, 12 noyabr 1959-cu ildə oranı bitirmişdir.
Musiqiyə, bəstəkarlığa məhəbbət Hacıbaba Həsənovu bütün ömrü boyu tərk etməmişdi. O, psixologiya üzrə elmlər namizədi olsa da, uzun illər Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunda musiqi və nəğmə üzrə dərs demişdi.
Altmışıncı illərdə institutun rektorluğu onu çox sevdiyi musiqi və nəğmə fənninin tədrisindən ayırıb psixologiya kafedrasına baş müəllim təyin edir. Hər bir işə məsuliyyətlə yanaşan Hacıbaba müəllim üçün bu yeni təyinat ilk vaxtlar çox darıxdırıcı olur. Çünki o, musiqiyə köklənmiş beynini, qəlbini, məruzələrini indi də psixologiya üzrə kökləməliydi.
Hacıbaba Həsənov fəal şəxsiyyət idi. O, pedaqoji fəaliyyətlə, bəstəkarlıq etməklə yanaşı, APİ-nin "Təhsil" müəllimlər ansamblının da üzvü idi. Bu ansamblda kamança çalırdı. "Təhsil" ansamblının repertuarında onun mahnıları xüsusi yer tuturdu.
O, bir bəstəkar kimi şairlərdən Bəxtiyar Vahabzadə, Nəbi Xəzri, Novruz Gəncəli, Arif Cəfərov və başqaları ilə sənət dostluğu edirdi. Hacıbaba Həsənov duyub hiss etdiyi, onu təsirləndirən ovqatdan ilhamlanıb yazırdı. Buna görə də mahnıları sevilirdi. Onun ünvanı bəlli mahnıları da vardır. 1946-cı ildə hələ AMİ-nin V kurs tələbəsi olarkən dostu Novruz Gəncəlinin sözlərinə "Bənövşə" mahnısını yazmışdı. Bu mahnı o zaman Lenin adına kombinatın adlı-sanlı toxucusuna həsr olunmuşdu.
Hacıbaba Həsənov lap gənclik illərindən Novruz Gəncəli ilə dostluq edirmiş. O, tez-tez Əhmədliyə, Hacıbaba Həsənovgilə gəlirmiş. Bir dəfə təsadüfən Hacıbabagilə gələndə vaxtilə sevdiyi qızla qarşılaşır. Bu gözlənilməz görüşdən duyğulanan Novruz Gəncəli Hacıbabagilə gələn kimi "Unuda bilmirəm" adlı bir şeir yazıb dostuna verir və əhvalatı ona danışır.
Hacıbaba gözəl mahnılarla yanaşı, süita da yazır. Onun dörd hissədən ibarət "Gənclik" süitası özfəaliyyət kollektivləri tərəfindən müvəffəqiyyətlə ifa olunur".
Unudulmaz bəstəkarın sözlərində böyük həqiqət var. Poeziyaya aşiyan olan Hacıbaba Həsənov mahnıları üçün məzmunlu mətn seçməyi bacarırdı. Elə buna görə də onun mahnılarında poeziya ilə melodiya vəhdətdədir. Onun mahnıları dinləyiciyə zərif duyğular, bəşəri hisslər aşılayır.
Hacıbaba Həsənov operetta janrında da qələmini sınamışdır. O, dramaturq Məhərrəm Əlizadənin "Şeyx Rəhmətullah" komediyasına musiqi bəstələmişdir. Vaxtilə Xalq artisti Məlik Dadaşovun "Qaravəlli" xalq teatrında səhnəyə qoyduğu bu musiqili komediyanın "şirin və lirik melodiyaları" (A.Ağazadə) tamaşaçılar tərəfindən hərarətlə qarşılanmışdır.
Bəstəkar bu uğurundan fərəhlənərək "Boyaqçı Kərim" adlı ikinci operettasını da yazmışdır. Vaxtilə hər iki əsər Azərbaycan televiziyası ilə nümayiş etdirilmişdir.
Hacıbaba Həsənovun şəxsi arxivində bəstəkarın öz əli ilə yazdığı bir dəftərçə də vardır. O bu dəftərçəyə mahnı və romanslarının, süitalarının, marşlarının adlarını, yaranma tarixini, janrını qeyd etmişdir. Bu qeydlərdən bəlli olur ki, Hacıbaba Həsənov ilk musiqi əsərini 1934-1935-ci illərdə, lap gənc yaşlarında yazmışdır.
Həkim-bəstəkarın 150-yə qədər mahnı və romansının, süitasının heç də hamısı ifa olunmayıb.
Hacıbaba Həsənov ömrünün son bir ilini çox ağır keçirib. Xəstəlikləri düzgün təyin etməkdə çox mahir olan bu həkim-bəstəkar yarızarafat, yarıgerçək deyirmiş ki, özüm həkiməm, amma 12 dərdim var.
Unudulmaz bəstəkar 2 fevral 1997-ci ildə vəfat etmiş və doğulduğu Əhmədli kənd qəbiristanlığında dəfn olunmuşdur.
Xatirəsi
2022-ci ildə pedaqoji elmlər doktoru, professor Vidadi Xəlilovun H.Həsənov haqqında yazdığı "Hacıbaba Həsənovun musiqi dünyası" kitabı işıq üzü görmüşdür.
Tələbəsi Natiq Səfiyev "Müəllimim" adlı məqaləsində Hacıbaba Həsənovu yad edərək yazır:
"Hacıbaba Həsənov mənim müəllimim olub. APİ-nin ibtidai təhsilin pedaqogikası və metodikası fakültəsində ibtidai sinifdə tədris edilən bütün fənlər üzrə dərslər keçirilirdi. Hesab, təbiətşünaslıq, bədən tərbiyəsi, əmək dərsləri ilə yanaşı, musiqi və nəğmədən də məşğələlərimiz olurdu. Burada hörmətli bəstəkarlarımız Şəfiqə Axundova və Hacıbaba Həsənov musiqi və nəğmə dərslərini tədris edirdilər. Bu məşğələləri biz səbirsizliklə gözləyərdik. O vaxt Hacıbaba Həsənovun mahnıları sevimli müğənnilərimiz tərəfindən həvəslə oxunurdu. Hacıbaba Həsənov çox sadə, diqqətcil, mehriban bir insan idi. O, hər kəslə elə davranırdı ki, onu öz yaxının və doğman hesab edirdin. O vaxt onun populyar mahnıları olan "Tarçalan oğlan", "Xatirələr", "Unuda bilmirəm", "Eşqimin növrağı"nı sevə-sevə oxuyurduq. Az-çox səsim olduğundan o mənə deyərdi: "Natiq, sən mütləq oxumalısan, sənin gözəl səsin var". Çox təəssüflənirəm ki, hörmətli müəllimimin sözlərinə qulaq asmadım. O, dərsləri elə maraqlı keçirdi ki, 90 dəqiqənin nə vaxt gəlib ötdüyünü belə hiss etməzdik".
İstinadlar
- "Mustafa Çəmənli. "Həkim-bəstəkar", 525-ci qəzet. 18.03.2013". 2016-03-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-09-25.
- Vidadi Xəlilov. "Hacıbaba Həsənovun musiqi dünyası. 1-ci hissə" (az.). 525-ci qəzet. 08.09.2022. 2024-01-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-14.
- Vidadi Xəlilov. "Hacıbaba Həsənovun musiqi dünyası. 2-ci hissə" (az.). 525-ci qəzet. 09.09.2022. 2024-01-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-01-14.
- "Bakı" qəzeti, 15 avqust 1959-cu il.
- N.Səfiyev. "Yadda qalan günlərim", səh.124–125
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Hacibaba Ebduleli oglu Hesenov hekim bestekar Hacibaba HesenovHacibaba Ebduleli oglu HesenovDogum tarixi 13 sentyabr 1922Dogum yeri Baki Azerbaycan SSRVefat tarixi 2 fevral 1997 74 yasinda HeyatiHacibaba Hesenov 13 sentyabr 1922 ci ilde Ehmedli kendinde anadan olub 1942 1947 ci illerde Azerbaycan Dovlet Tibb Institutunun mualice profilaktika fakultesinde tehsil alib Bir muddet Ehmedli kend xestexanasinda hekim bas hekim isleyib Lakin musiqiye mehebbet hekim Hacibaba Hesenovu daha cox ozune cekirdi O meylini kamancaya salmisdi Qizi Gulbeniz xanimin soylediyine gore pesden gozel sesi de varmis Hacibaba Hesenov doguldugu Ehmedli kendinde musiqi heveskarlarini oz etrafina toplayib xor ve orkestr duzeltmisdi O 1947 ci ilde respublika uzre kecirilmis kend bedii ozfealiyyet olimpiadasinda istirak etmis burada onun Sovet xalqi kantatasi ifa edilmis Fexri Fermanla teltif olunmusdu Bu Fexri Ferman onun yaradici heyatinda birinci ve axirinci deyildi O 1955 ci ilden 1972 ci ilin may ayina kimi Ehmedli qesebesinde S M Kirov adina Medeniyyet evinin bedii rehberi olmus 50 60 ci illerde respublikada kecirilen bedii ozfealiyyet baxislarinin hamisinda istirak etmis ve her defe de ugurlu islerine gore muxtelif mukafatlarla teltif olunmusdu Hekim bestekar Hacibaba Hesenov 1952 ci ilde Moskvada Umumittifaq xalq yaradiciligi evinde ikiillik qiyabi musiqi kursunu bitirmisdi O daha sonra U Hacibeyov adina Azerbaycan Dovlet Konservatoriyasi nezdinde fealiyyet gosteren Xalq Konservatoriyasinin bestekarliq sobesinde tehsil almisdi Hacibaba Hesenovun xalq ruhunda yazdigi Tarcalan oglan Xatireler Esqimin novragi Yagma yagis Unuda bilmirem Temiz esqin ve s mahnilari diller ezberidir Hetta muellifin sagliginda bele bu mahnilarin bezilerini mugenniler tesnif kimi oxuyurdular Elbette bu bir terefden yaxsiydi mahnisi sevilirdi seslenirdi diger terefden haqsizliq idi muellif kimi adi cekilmirdi Hacibaba Hesenov 12 dekabr 1956 ci ilde aspiranturaya qebul olunmus 12 noyabr 1959 cu ilde orani bitirmisdir Musiqiye bestekarliga mehebbet Hacibaba Hesenovu butun omru boyu terk etmemisdi O psixologiya uzre elmler namizedi olsa da uzun iller Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Institutunda musiqi ve negme uzre ders demisdi Altmisinci illerde institutun rektorlugu onu cox sevdiyi musiqi ve negme fenninin tedrisinden ayirib psixologiya kafedrasina bas muellim teyin edir Her bir ise mesuliyyetle yanasan Hacibaba muellim ucun bu yeni teyinat ilk vaxtlar cox darixdirici olur Cunki o musiqiye koklenmis beynini qelbini meruzelerini indi de psixologiya uzre koklemeliydi Hacibaba Hesenov feal sexsiyyet idi O pedaqoji fealiyyetle bestekarliq etmekle yanasi API nin Tehsil muellimler ansamblinin da uzvu idi Bu ansamblda kamanca calirdi Tehsil ansamblinin repertuarinda onun mahnilari xususi yer tuturdu O bir bestekar kimi sairlerden Bextiyar Vahabzade Nebi Xezri Novruz Genceli Arif Ceferov ve basqalari ile senet dostlugu edirdi Hacibaba Hesenov duyub hiss etdiyi onu tesirlendiren ovqatdan ilhamlanib yazirdi Buna gore de mahnilari sevilirdi Onun unvani belli mahnilari da vardir 1946 ci ilde hele AMI nin V kurs telebesi olarken dostu Novruz Gencelinin sozlerine Benovse mahnisini yazmisdi Bu mahni o zaman Lenin adina kombinatin adli sanli toxucusuna hesr olunmusdu Hacibaba Hesenov lap genclik illerinden Novruz Genceli ile dostluq edirmis O tez tez Ehmedliye Hacibaba Hesenovgile gelirmis Bir defe tesadufen Hacibabagile gelende vaxtile sevdiyi qizla qarsilasir Bu gozlenilmez gorusden duygulanan Novruz Genceli Hacibabagile gelen kimi Unuda bilmirem adli bir seir yazib dostuna verir ve ehvalati ona danisir Hacibaba gozel mahnilarla yanasi suita da yazir Onun dord hisseden ibaret Genclik suitasi ozfealiyyet kollektivleri terefinden muveffeqiyyetle ifa olunur Unudulmaz bestekarin sozlerinde boyuk heqiqet var Poeziyaya asiyan olan Hacibaba Hesenov mahnilari ucun mezmunlu metn secmeyi bacarirdi Ele buna gore de onun mahnilarinda poeziya ile melodiya vehdetdedir Onun mahnilari dinleyiciye zerif duygular beseri hissler asilayir Hacibaba Hesenov operetta janrinda da qelemini sinamisdir O dramaturq Meherrem Elizadenin Seyx Rehmetullah komediyasina musiqi bestelemisdir Vaxtile Xalq artisti Melik Dadasovun Qaravelli xalq teatrinda sehneye qoydugu bu musiqili komediyanin sirin ve lirik melodiyalari A Agazade tamasacilar terefinden heraretle qarsilanmisdir Bestekar bu ugurundan ferehlenerek Boyaqci Kerim adli ikinci operettasini da yazmisdir Vaxtile her iki eser Azerbaycan televiziyasi ile numayis etdirilmisdir Hacibaba Hesenovun sexsi arxivinde bestekarin oz eli ile yazdigi bir defterce de vardir O bu defterceye mahni ve romanslarinin suitalarinin marslarinin adlarini yaranma tarixini janrini qeyd etmisdir Bu qeydlerden belli olur ki Hacibaba Hesenov ilk musiqi eserini 1934 1935 ci illerde lap genc yaslarinda yazmisdir Hekim bestekarin 150 ye qeder mahni ve romansinin suitasinin hec de hamisi ifa olunmayib Hacibaba Hesenov omrunun son bir ilini cox agir kecirib Xestelikleri duzgun teyin etmekde cox mahir olan bu hekim bestekar yarizarafat yarigercek deyirmis ki ozum hekimem amma 12 derdim var Unudulmaz bestekar 2 fevral 1997 ci ilde vefat etmis ve doguldugu Ehmedli kend qebiristanliginda defn olunmusdur Xatiresi2022 ci ilde pedaqoji elmler doktoru professor Vidadi Xelilovun H Hesenov haqqinda yazdigi Hacibaba Hesenovun musiqi dunyasi kitabi isiq uzu gormusdur Telebesi Natiq Sefiyev Muellimim adli meqalesinde Hacibaba Hesenovu yad ederek yazir Hacibaba Hesenov menim muellimim olub API nin ibtidai tehsilin pedaqogikasi ve metodikasi fakultesinde ibtidai sinifde tedris edilen butun fenler uzre dersler kecirilirdi Hesab tebietsunasliq beden terbiyesi emek dersleri ile yanasi musiqi ve negmeden de mesgelelerimiz olurdu Burada hormetli bestekarlarimiz Sefiqe Axundova ve Hacibaba Hesenov musiqi ve negme derslerini tedris edirdiler Bu mesgeleleri biz sebirsizlikle gozleyerdik O vaxt Hacibaba Hesenovun mahnilari sevimli mugennilerimiz terefinden hevesle oxunurdu Hacibaba Hesenov cox sade diqqetcil mehriban bir insan idi O her kesle ele davranirdi ki onu oz yaxinin ve dogman hesab edirdin O vaxt onun populyar mahnilari olan Tarcalan oglan Xatireler Unuda bilmirem Esqimin novragi ni seve seve oxuyurduq Az cox sesim oldugundan o mene deyerdi Natiq sen mutleq oxumalisan senin gozel sesin var Cox teessuflenirem ki hormetli muellimimin sozlerine qulaq asmadim O dersleri ele maraqli kecirdi ki 90 deqiqenin ne vaxt gelib otduyunu bele hiss etmezdik Istinadlar Mustafa Cemenli Hekim bestekar 525 ci qezet 18 03 2013 2016 03 12 tarixinde Istifade tarixi 2013 09 25 Vidadi Xelilov Hacibaba Hesenovun musiqi dunyasi 1 ci hisse az 525 ci qezet 08 09 2022 2024 01 14 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 14 Vidadi Xelilov Hacibaba Hesenovun musiqi dunyasi 2 ci hisse az 525 ci qezet 09 09 2022 2024 01 14 tarixinde Istifade tarixi 2024 01 14 Baki qezeti 15 avqust 1959 cu il N Sefiyev Yadda qalan gunlerim seh 124 125