Valentin Haüy (fr. Valentin Haüy, Valentin Haüy; 1745–1822) – -XIX əsrlərdə yaşamış məşhur fransız pedaqoqu və novatoru, ilk biri, korlar üçün ilk təhsil müəssisələrinin yaradıcısı, Luis Braylın sələfi olaraq korlar üçün qabartmalı əlifbanın müəllifi.
Həyatı
Valentin Haüy 1745-ci il 13 noyabr tarixində Fransada Sen-Jüst kəndində (Amyen şəhəri yaxınlığında) kasıb fransız kəndli-toxucu ailəsində anadan olmuşdur. Uşaq yaşlarından onda əcnəbi dillərə qeyri adi maraq olmuş və bu onun gələcək həyat yolunun seçimini müəyyən etmişdir. Maliyyə və sosial çətinliklərə baxmayaraq, Valentin paytaxtda ali təhsil ala bilmiş və hətta Xarici İşlər Nazirliyində tərcüməçi vəzifəsində çalışmışdır. O mövcud avropa dillərindən başqa, latın, yunan, qədim ivrit dilini bilmiş və bir neçə şərq dillərində oxuya bilmə bacarığına malik olmuşdur.
1784-cü ildə Haüyün 39 yaşı olanda o artıq pedaqoq kimi çalışırdı. Həmin vaxt o hökumət və qeyri-hökumət xeyriyyə cəmiyyətlərinin köməyi olmadan öz şəxsi vəsaiti hesabına öz evində dünyada ilk dəfə kor uşaqlar üçün məktəb açmışdır. Bu məktəbin ilk şagirdi kilsənin sərəncamına verilmiş Fransua de Lezeyuer olmuşdur. Sonradan məktəbə daha 11 nəfər kor uşaq gətirilmişdi. Buna qədər Yer kürəsində kor insanlar üçün belə bir təhsil müəssisəsinin olmasından bixəbər idi. Haüy öz metodundan korları öyrətmək üçün istifadə edərək korlar üçün şrifti- ""ı yaratmışdır.
Böyük maliyyə çətinliklərinə baxmayaraq, Haüy məktəbin nəzdində mətbəə yarada bilmiş və korlar üçün qabartmalı-xətti unsial şrifti ilə çap edilən bir neçə kitab nəşr etmişdir. Bu Yer kürəsində korlar üçün ilk kitablar idi. Brayl əlifbası çıxana qədər gözdən əlil insanlar bu kitablar sayəsində öyrənmişdilər. Haüyün fəaliyyəti Rusiya imperiyasının diqqətini cəlb etmişdir. 1803-cü ildə Rusiya imperatoru I Aleksandr Valaentinə Sankt-Peterburqda tam və ya qismən gözdən əlil insanlar üçün təhsil müəssisəsinin yaradılması təklifini vermişdir. Bu təklifi qəbul edən Valentin 1806-cı ildə Sankt-Peterburqa gəlmişdir. Haüy entuziast müəllimlər tapdıqdan sonra, artıq məktəb Rusiya imperiyasının Maarif nazirliyinin dəftərxanasında açılmağa hazırlaşdığı zaman Rusiya imperiyasından ona belə cavab gəlmişdir: "Rusiyada kor uşaqlar yoxdur". Belə olduğu halda Valentin özü şagirdləri axtarmağa başlayır. Valentin Haüy təkcə kor tələbələri oxutdurmaqla yanaşı, onları öz hesabına yedizdirməyə də hazır idi. 1807-ci ildə Rusiyada gözdən əlil uşaqlar üçün ilk təlim-tərbiyə müəssisəsi açılmışdır.
Valentin Haüy 72 yaşında istefa verərək Rusiyanı tərk edir.
Valentin Haüy 1822-ci il 19 mart tarixində vəfat etmiş və Parisin Per-Laşez qəbiristanlığında dəfn edilmişdir.
Miras
1889-cu ildə tərəfindən korlar və zəifgörmə qabiliyyətinə malik insanlara kömək üçün yaratdığı assosiasiyanı Valentin Haüyün şərəfinə adlandırmışdır.
Mükafat
- IV dərəcəli ilə təltif olunmuşdur..
Həmçinin bax
- "Праздник 13 ноября. Международный день слепых. Валентин Гаюи". 2009-04-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-08-05.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Valentin Hauy fr Valentin Hauy Valentin Hauy 1745 1822 XIX esrlerde yasamis meshur fransiz pedaqoqu ve novatoru ilk biri korlar ucun ilk tehsil muessiselerinin yaradicisi Luis Braylin selefi olaraq korlar ucun qabartmali elifbanin muellifi Valentin Hauy 1745 1822 HeyatiValentin Hauy 1745 ci il 13 noyabr tarixinde Fransada Sen Just kendinde Amyen seheri yaxinliginda kasib fransiz kendli toxucu ailesinde anadan olmusdur Usaq yaslarindan onda ecnebi dillere qeyri adi maraq olmus ve bu onun gelecek heyat yolunun secimini mueyyen etmisdir Maliyye ve sosial cetinliklere baxmayaraq Valentin paytaxtda ali tehsil ala bilmis ve hetta Xarici Isler Nazirliyinde tercumeci vezifesinde calismisdir O movcud avropa dillerinden basqa latin yunan qedim ivrit dilini bilmis ve bir nece serq dillerinde oxuya bilme bacarigina malik olmusdur 1784 cu ilde Hauyun 39 yasi olanda o artiq pedaqoq kimi calisirdi Hemin vaxt o hokumet ve qeyri hokumet xeyriyye cemiyyetlerinin komeyi olmadan oz sexsi vesaiti hesabina oz evinde dunyada ilk defe kor usaqlar ucun mekteb acmisdir Bu mektebin ilk sagirdi kilsenin serencamina verilmis Fransua de Lezeyuer olmusdur Sonradan mektebe daha 11 nefer kor usaq getirilmisdi Buna qeder Yer kuresinde kor insanlar ucun bele bir tehsil muessisesinin olmasindan bixeber idi Hauy oz metodundan korlari oyretmek ucun istifade ederek korlar ucun srifti i yaratmisdir Valentin Hauy Boyuk maliyye cetinliklerine baxmayaraq Hauy mektebin nezdinde metbee yarada bilmis ve korlar ucun qabartmali xetti unsial srifti ile cap edilen bir nece kitab nesr etmisdir Bu Yer kuresinde korlar ucun ilk kitablar idi Brayl elifbasi cixana qeder gozden elil insanlar bu kitablar sayesinde oyrenmisdiler Hauyun fealiyyeti Rusiya imperiyasinin diqqetini celb etmisdir 1803 cu ilde Rusiya imperatoru I Aleksandr Valaentine Sankt Peterburqda tam ve ya qismen gozden elil insanlar ucun tehsil muessisesinin yaradilmasi teklifini vermisdir Bu teklifi qebul eden Valentin 1806 ci ilde Sankt Peterburqa gelmisdir Hauy entuziast muellimler tapdiqdan sonra artiq mekteb Rusiya imperiyasinin Maarif nazirliyinin defterxanasinda acilmaga hazirlasdigi zaman Rusiya imperiyasindan ona bele cavab gelmisdir Rusiyada kor usaqlar yoxdur Bele oldugu halda Valentin ozu sagirdleri axtarmaga baslayir Valentin Hauy tekce kor telebeleri oxutdurmaqla yanasi onlari oz hesabina yedizdirmeye de hazir idi 1807 ci ilde Rusiyada gozden elil usaqlar ucun ilk telim terbiye muessisesi acilmisdir Valentin Hauy 72 yasinda istefa vererek Rusiyani terk edir Valentin Hauy 1822 ci il 19 mart tarixinde vefat etmis ve Parisin Per Lasez qebiristanliginda defn edilmisdir Miras1889 cu ilde terefinden korlar ve zeifgorme qabiliyyetine malik insanlara komek ucun yaratdigi assosiasiyani Valentin Hauyun serefine adlandirmisdir MukafatIV dereceli ile teltif olunmusdur Hemcinin baxLuis Brayl Prazdnik 13 noyabrya Mezhdunarodnyj den slepyh Valentin Gayui 2009 04 16 tarixinde Istifade tarixi 2014 08 05