Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Firudin Məmməd Əli oğlu Haşımzadə (7 dekabr 1935, Bakı – 28 sentyabr 2018) — Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor, AMEA-nın həqiqi üzvü (2001).
| Firudin Haşımzadə | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 7 dekabr 1935 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 28 sentyabr 2018 (82 yaşında) |
| Milliyyəti | Azərbaycanlı |
| Elm sahələri | Nəzəri fizika Yarımkeçiricilər və dielektriklər fizikası |
| Elmi dərəcəsi | |
| Elmi adı | |
| İş yeri | |
| Mükafatları |   |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Firudin Məmməd Əli oğlu Haşımzadə 1935-ci il dekabrın 7-də Bakı şəhərində, Azərbaycanın ilk fiziklərindən biri olan Məmməd Əli Uğur oğlu Haşımzadənin ailəsində anadan olmuşdur.
1957-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (hazırda Bakı Dövlət Universiteti) Fizika fakültəsini bitirmişdir.
F. M. Haşımzadə 1962-ci ildə fizika-riyaziyyat elmləri namizədi və 1972-ci ildə fizika-riyaziyyat elmləri doktoru elmi dərəcələrini, 1974-cü ildə isə professor elmi adını almışdır, 1980-ci ildə AMEA-nın müxbir üzvü, 2001-ci ildə isə AMEA-nın həqiqi üzvü seçilmişdir.
F. M. Haşımzadə elmi işə Leninqrad (hazırda Sankt-Peterburq) Fizika-Texnika İnstitutunda başlamışdır (1957–1963). 1963-cü ildən ömrünün sonuna qədər AMEA Fizika İnstitutunda işləyib. Aspiranturanı (1957–1960) bitirdikdən sonra kiçik elmi işçi (1961–1963), böyük elmi işçi (1963–1968), "Yarımkeçiricilərin nəzəriyyəsi" laboratoriyasının müdiri (1968–1993), Fizika İnstitutunun direktoru vəzifəsini icra etmiş (1993–2000), "Aşağı ölçülü və nizamsız sistemlər fizikası" probleminin rəhbəri (2002-ci ildən) vəzifəsində çalışmışdır. Baş elmi işçidir.
F. M. Haşımzadə "Fizika elmi" jurnalının yaradıcısıdır və bu periodik məcmuənin təşəkkül tapması, yayılması və təkmilləşməsi üçün daim fəaliyyət göstərir. Elmi fəaliyyəti ilə yanaşı o, 30 ildən artıq müddətdə Bakı Dövlət Universitetində nəzəri fizikanın və bərk cisim nəzəriyyəsinin müasir problemlərindən bəhs edən mühazirələr oxumuşdur.
- Elmi əsərlərinin sayı — 150
- Xaricdə dərc olunan əsərlərinin sayı — 100
- Beynəlxalq bazalarda indeksləşən jurnallarda (Web of Science, Scopus) dərc olunan əsərlərinin sayı — 77
- Elmi-pedaqoji fəaliyyəti — 30 il, BDU-nun fizika fakültəsi, bərk cisimlər fizikası.
- Dil bilikləri — Azərbaycan, Rus, İngilis
Elmi fəaliyyəti
F. M. Haşımzadə bərk cismin nəzəriyyəsi sahəsində tanınmış alimdir. O, Keyn tipli yarımkeçiricilərin və yarımmetalların kinetik, optik və maqnit xassələrinin ardıcıl nəzəriyyəsini yaratmış, onların volt-amper xarakteristikasının qeyri-xəttiliyinin yeni mexanizmini aşkar etmiş, həmin tip yarımkeçiricilərin anomal maqnit xassələrinə malik olmasını göstərmişdir.
F. M. Haşımzadə psevdopotensial metodu ilə yarımkeçirici birləşmələrin zona quruluşunu və rəqs spektrlərini ilkin prinsiplərdən hesablamışdır. O, aşağı ölçülü kvant sistemlərində yükdaşıyıcıların enerji spektrini müəyyənləşdirmiş, parabolik potensiallı yarımkeçirici kvant çuxurunda elektrik keçiriciliyinin, termoelektrik, qalvanomaqnit və termomaqnit effektlərin nəzəriyyəsini qurmuş, mənfi maqnitomüqavimətin əmələ gəlməsinin yeni mexanizmini aşkar etmişdir.
Laylı və zəncirvarı quruluşa malik yarımkeçirici kristalların zona quruluşunun hesablanması, onlarda faza keçidlərinin nəzəriyyəsinin qurulması da onun əsas elmi nəticələrindəndir.
Əsas elmi əsərləri
- Energy spectra of narrow-and zero-gap-semiconductor quantum dots //J. Phys.:Condensed Matter, 2000, v.12,7923
- Negative magnetoresistance of an electron gas in a quantum well with parabolic potential // Phys. Rev B, 2006, v.73,235349
- Interband electron Raman scattering in a quantum wire in a transverse magnetic field // Phys. Rev. B, 2005, v.71, 165331
- Electronic structure of the chain-like compound TlSe // Phys. Rev. B,2004, v.70, 195118
- Lattice dynamics of layered semiconducting compound TlGaS2 // Phys. Stat. Sol. B,2011, v.248, 181
Yetirmələri
11 fizika-riyaziyyat elmləri doktoru və 22 elmlər namizədi hazırlamışdır.
Mükafatları
- "Antiferromaqnitlərin optik spektroskopiyası"na dair işlər silsiləsinə görə Elm və Texnika sahəsində Azərbaycan Respublikası Dövlət Mükafatı laureatı adına layiq görülmüşdür (Y. M. Seyidov, M. N. Abdullayev və V. V. Yeremenko ilə birlikdə) — 1986
- Azərbaycan elminin inkişafında xidmətlərinə görə Əməkdar elm xadimi fəxri adına layiq görülmüşdür — 2015
- Yarımkeçiricilərin zona strukturu və rəqs spektrlərinin hesablanması, darzolaqlı və Keyn spektrli yarımkeçiricilərin nəzəriyyəsinin yaradılması üzrə silsilə əsərlərinə görə AMEA-nın Nəsirəddin Tusi adına mükafatı ilə təltif olunub — 2016
İstinadlar
- Şəlalə Məhyəddinqızı, "Qəbələ Qafqazın incisi", Bakı, "Oğuz Eli", 2009.
- http://www.science.gov.az/forms/deystvitelnyie-chlenyi/43 2018-10-02 at the Wayback Machine.
- "Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının əməkdaşlarına fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı". 2020-09-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-06-29.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Firudin Memmed Eli oglu Hasimzade 7 dekabr 1935 Baki 28 sentyabr 2018 Fizika riyaziyyat elmleri doktoru professor AMEA nin heqiqi uzvu 2001 Firudin HasimzadeDogum tarixi 7 dekabr 1935 1935 12 07 Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 28 sentyabr 2018 2018 09 28 82 yasinda Milliyyeti AzerbaycanliElm saheleri Nezeri fizika Yarimkeciriciler ve dielektrikler fizikasiElmi derecesi fizika riyaziyyat elmleri doktoruElmi adi professorIs yeri AMEA Fizika InstitutuMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiFirudin Memmed Eli oglu Hasimzade 1935 ci il dekabrin 7 de Baki seherinde Azerbaycanin ilk fiziklerinden biri olan Memmed Eli Ugur oglu Hasimzadenin ailesinde anadan olmusdur 1957 ci ilde Azerbaycan Dovlet Universitetinin hazirda Baki Dovlet Universiteti Fizika fakultesini bitirmisdir F M Hasimzade 1962 ci ilde fizika riyaziyyat elmleri namizedi ve 1972 ci ilde fizika riyaziyyat elmleri doktoru elmi derecelerini 1974 cu ilde ise professor elmi adini almisdir 1980 ci ilde AMEA nin muxbir uzvu 2001 ci ilde ise AMEA nin heqiqi uzvu secilmisdir F M Hasimzade elmi ise Leninqrad hazirda Sankt Peterburq Fizika Texnika Institutunda baslamisdir 1957 1963 1963 cu ilden omrunun sonuna qeder AMEA Fizika Institutunda isleyib Aspiranturani 1957 1960 bitirdikden sonra kicik elmi isci 1961 1963 boyuk elmi isci 1963 1968 Yarimkeciricilerin nezeriyyesi laboratoriyasinin mudiri 1968 1993 Fizika Institutunun direktoru vezifesini icra etmis 1993 2000 Asagi olculu ve nizamsiz sistemler fizikasi probleminin rehberi 2002 ci ilden vezifesinde calismisdir Bas elmi iscidir F M Hasimzade Fizika elmi jurnalinin yaradicisidir ve bu periodik mecmuenin tesekkul tapmasi yayilmasi ve tekmillesmesi ucun daim fealiyyet gosterir Elmi fealiyyeti ile yanasi o 30 ilden artiq muddetde Baki Dovlet Universitetinde nezeri fizikanin ve berk cisim nezeriyyesinin muasir problemlerinden behs eden muhazireler oxumusdur Elmi eserlerinin sayi 150 Xaricde derc olunan eserlerinin sayi 100 Beynelxalq bazalarda indekslesen jurnallarda Web of Science Scopus derc olunan eserlerinin sayi 77 Elmi pedaqoji fealiyyeti 30 il BDU nun fizika fakultesi berk cisimler fizikasi Dil bilikleri Azerbaycan Rus IngilisElmi fealiyyetiF M Hasimzade berk cismin nezeriyyesi sahesinde taninmis alimdir O Keyn tipli yarimkeciricilerin ve yarimmetallarin kinetik optik ve maqnit xasselerinin ardicil nezeriyyesini yaratmis onlarin volt amper xarakteristikasinin qeyri xettiliyinin yeni mexanizmini askar etmis hemin tip yarimkeciricilerin anomal maqnit xasselerine malik olmasini gostermisdir F M Hasimzade psevdopotensial metodu ile yarimkecirici birlesmelerin zona qurulusunu ve reqs spektrlerini ilkin prinsiplerden hesablamisdir O asagi olculu kvant sistemlerinde yukdasiyicilarin enerji spektrini mueyyenlesdirmis parabolik potensialli yarimkecirici kvant cuxurunda elektrik keciriciliyinin termoelektrik qalvanomaqnit ve termomaqnit effektlerin nezeriyyesini qurmus menfi maqnitomuqavimetin emele gelmesinin yeni mexanizmini askar etmisdir Layli ve zencirvari qurulusa malik yarimkecirici kristallarin zona qurulusunun hesablanmasi onlarda faza kecidlerinin nezeriyyesinin qurulmasi da onun esas elmi neticelerindendir Esas elmi eserleriEnergy spectra of narrow and zero gap semiconductor quantum dots J Phys Condensed Matter 2000 v 12 7923 Negative magnetoresistance of an electron gas in a quantum well with parabolic potential Phys Rev B 2006 v 73 235349 Interband electron Raman scattering in a quantum wire in a transverse magnetic field Phys Rev B 2005 v 71 165331 Electronic structure of the chain like compound TlSe Phys Rev B 2004 v 70 195118 Lattice dynamics of layered semiconducting compound TlGaS2 Phys Stat Sol B 2011 v 248 181Yetirmeleri11 fizika riyaziyyat elmleri doktoru ve 22 elmler namizedi hazirlamisdir Mukafatlari Antiferromaqnitlerin optik spektroskopiyasi na dair isler silsilesine gore Elm ve Texnika sahesinde Azerbaycan Respublikasi Dovlet Mukafati laureati adina layiq gorulmusdur Y M Seyidov M N Abdullayev ve V V Yeremenko ile birlikde 1986 Azerbaycan elminin inkisafinda xidmetlerine gore Emekdar elm xadimi fexri adina layiq gorulmusdur 2015 Yarimkeciricilerin zona strukturu ve reqs spektrlerinin hesablanmasi darzolaqli ve Keyn spektrli yarimkeciricilerin nezeriyyesinin yaradilmasi uzre silsile eserlerine gore AMEA nin Nesireddin Tusi adina mukafati ile teltif olunub 2016IstinadlarSelale Mehyeddinqizi Qebele Qafqazin incisi Baki Oguz Eli 2009 http www science gov az forms deystvitelnyie chlenyi 43 2018 10 02 at the Wayback Machine Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin emekdaslarina fexri adlarin verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami 2020 09 27 tarixinde Istifade tarixi 2017 06 29