Bruno Manser (25 avqust 1954[…], Bazel – 10 mart 2005, Borneo) İsveçrə ətraf mühit aktivisti olub. 1984-cü ildən 1990-cı ilə kimi Malasiyanın Penan qəbiləsində (Sarawak ştatı) yaşayıb və ağac tədarükü edən şirkətlərə qarşı dəfələrlə mübarizələr təşkil edib. 1990-cı ildən başlayaraq o, tropik meşələrin qorunması və yerli xalqların, xüsusən də Penanlıların insan hüquqları uğrunda ictimai fəaliyyətə başladı və bu fəaliyyəti onunla Malaziya hökuməti arasında münaqişəyə səbəb oldu. O, 1991-ci ildə İsveçrə qeyri-hökumət təşkilatı (QHT) Bruno Manser Fondunu yaradır. Bruno Manser 2000-ci ilin mayında Sarawaka son səfəri zamanı yoxa çıxır və ölü olduğu qəbul olunur.
Bruno Manser | |
---|---|
Doğum tarixi | 25 avqust 1954[…] |
Doğum yeri | |
Yoxa çıxıb | |
Vəfat tarixi | 10 mart 2005(50 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | antropoloq, jurnalist, ətraf mühit fəalı |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Gənclik illəri və təhsili
Bruno Manser 25.08.1954-cü ildə Bazeldə çox uşaqlı ailədə doğulub. Manser gənclik illərində müstəqil düşüncəli insan olub.
Manser Mahatma Qandinin (Satyagraha) şiddətə qarşı olan idelogiyalarının dönməz tərəfdarları olaraq İsveçrə ordusunda məcburi hərbi xidmət keçməkdən imtina etdiyi üçün 19 yaşında 3 ay Lucerne həbsxanasında qalmalı olmuşdur. 1973-cü ildə həbsxananı tərk etdikdən sonra o, İsveçrə Alp otlaqlarında 12 il xırda və iri buynuzlu maldarlıqla məşğul olur. Manser bu dövrdə əl işləri, müalicə və mağaralar ilə maraqlanır. O, kərpic kəsir, dəri emal edir, arı saxlayır, hörür, rəngləyir və öz paltar və ayaqqabısını hazırlayırdı. Bruno Manser həmçinin alpnizim və dırmanma texnikası ilə məşğul olurdu. Sadə həyat sürmək üçün o, 30 yaşında Borneoya gedir.
Penanların axtarışında
Manser 1983-cü ildə Malaziyanın Terengganu ştatına gedir və yerli ailədə yaşayır. 1984-cü ildə tropik meşələri araşdırarkən Manser ibtidai həyat keçirən Penan qəbiləsi barədə eşidir. Bu qəbiləni araşdırdıqdan sonra qərara gəlir ki, bir neçə il onlarla yaşasın və ştatına gəlir.
O, Malaziyada İngilis mağara ekspedisiyasına qoşularaq Gunung Mulu Milli parkını tədqiq edir. Manser ekspedisiyadan sonra "insanlığın əsl mahiyyətini" və "hələ də təbiətlə ahənglə yaşayan insanları" tapmaq üçün Saravak cəngəlliklərinin dərinliklərinə irəlləyir. Tezliklə o, azır, ərzağı bitir və zəhərli göbələk yediyi üçün xəstələnir. Lakin, bütün bu çətinliklərə baxmayaraq Manser Penanları taparaq onlarla yaşamağa başlayır.
Aktivist fəaliyyət
Tropik meşələrin qorunması üçün apardığı fəaliyyətə görə Malaziya hökuməti onu bir neçə dəfə həbs etmək istəyir və onu persona non grata elan edir. 1998-ci ildə Saravakın baş nazirinə müraciət edir ki, Penan qəbiləsi ərazisində biosferin formalaşdırılması üçün onunla əməkdaşlıq etsin. Lakin onun müraciəti rədd olunur.
Yoxa çıxma
15 fevral 2000-ci ildə manser Penan qəbiləsini ziyarət etmək üçün Kalmantan adasına gedir. Son dəfə onu 25 may 2000-ci ildə görürlər və ondan sonra heç bir məlumat alınmır. 2005-ci ildə o, rəsmi olaraq ölü elan olunur.
Referenslər
- Bruno Manser // SIKART. 2006.
- Bibliothèque nationale de France Bruno Manser // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- https://web.archive.org/web/20140509104058/http://www.bmf.ch/en/about-us/bruno-mansers-biography
- . 2014-05-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-18.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-07-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-03-18.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bruno Manser 25 avqust 1954 Bazel 10 mart 2005 Borneo Isvecre etraf muhit aktivisti olub 1984 cu ilden 1990 ci ile kimi Malasiyanin Penan qebilesinde Sarawak stati yasayib ve agac tedaruku eden sirketlere qarsi defelerle mubarizeler teskil edib 1990 ci ilden baslayaraq o tropik meselerin qorunmasi ve yerli xalqlarin xususen de Penanlilarin insan huquqlari ugrunda ictimai fealiyyete basladi ve bu fealiyyeti onunla Malaziya hokumeti arasinda munaqiseye sebeb oldu O 1991 ci ilde Isvecre qeyri hokumet teskilati QHT Bruno Manser Fondunu yaradir Bruno Manser 2000 ci ilin mayinda Sarawaka son seferi zamani yoxa cixir ve olu oldugu qebul olunur Bruno ManserDogum tarixi 25 avqust 1954 1954 08 25 Dogum yeri Bazel Bazel Stat kantonu d IsvecreYoxa cixib 25 may 2000Vefat tarixi 10 mart 2005 2005 03 10 50 yasinda Vefat yeri BorneoFealiyyeti antropoloq jurnalist etraf muhit feali Vikianbarda elaqeli mediafayllarGenclik illeri ve tehsiliBruno Manser 25 08 1954 cu ilde Bazelde cox usaqli ailede dogulub Manser genclik illerinde musteqil dusunceli insan olub Manser Mahatma Qandinin Satyagraha siddete qarsi olan idelogiyalarinin donmez terefdarlari olaraq Isvecre ordusunda mecburi herbi xidmet kecmekden imtina etdiyi ucun 19 yasinda 3 ay Lucerne hebsxanasinda qalmali olmusdur 1973 cu ilde hebsxanani terk etdikden sonra o Isvecre Alp otlaqlarinda 12 il xirda ve iri buynuzlu maldarliqla mesgul olur Manser bu dovrde el isleri mualice ve magaralar ile maraqlanir O kerpic kesir deri emal edir ari saxlayir horur rengleyir ve oz paltar ve ayaqqabisini hazirlayirdi Bruno Manser hemcinin alpnizim ve dirmanma texnikasi ile mesgul olurdu Sade heyat surmek ucun o 30 yasinda Borneoya gedir Penanlarin axtarisindaManser 1983 cu ilde Malaziyanin Terengganu statina gedir ve yerli ailede yasayir 1984 cu ilde tropik meseleri arasdirarken Manser ibtidai heyat keciren Penan qebilesi barede esidir Bu qebileni arasdirdiqdan sonra qerara gelir ki bir nece il onlarla yasasin ve statina gelir O Malaziyada Ingilis magara ekspedisiyasina qosularaq Gunung Mulu Milli parkini tedqiq edir Manser ekspedisiyadan sonra insanligin esl mahiyyetini ve hele de tebietle ahengle yasayan insanlari tapmaq ucun Saravak cengelliklerinin derinliklerine irelleyir Tezlikle o azir erzagi bitir ve zeherli gobelek yediyi ucun xestelenir Lakin butun bu cetinliklere baxmayaraq Manser Penanlari taparaq onlarla yasamaga baslayir Aktivist fealiyyetTropik meselerin qorunmasi ucun apardigi fealiyyete gore Malaziya hokumeti onu bir nece defe hebs etmek isteyir ve onu persona non grata elan edir 1998 ci ilde Saravakin bas nazirine muraciet edir ki Penan qebilesi erazisinde biosferin formalasdirilmasi ucun onunla emekdasliq etsin Lakin onun muracieti redd olunur Yoxa cixma15 fevral 2000 ci ilde manser Penan qebilesini ziyaret etmek ucun Kalmantan adasina gedir Son defe onu 25 may 2000 ci ilde gorurler ve ondan sonra hec bir melumat alinmir 2005 ci ilde o resmi olaraq olu elan olunur ReferenslerBruno Manser SIKART 2006 Bibliotheque nationale de France Bruno Manser BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 https web archive org web 20140509104058 http www bmf ch en about us bruno mansers biography 2014 05 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 03 18 Arxivlenmis suret 2022 07 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 03 18