Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qafqaz ağ şamı (lat. Abies nordmanniana) — bitkilər aləminin şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin şamkimilər fəsiləsinin ağ şam cinsinə aid bitki növü.
| Qafqaz ağ şamı | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Qafqaz ağ şamı | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Təbii şəraitdə Qafqazın qərb hissəsində, Kiçik Qafqaz sıra dağlarının, əsasən, şimal istiqamətli yamaclarında, Böyük Qafqazın şimal və cənub yamaclarında, Türkiyədə yayılmışdır. Hündürlüyü 50 m, gövdəsinin diametri 2 m-ə çatan nəhəng gövdəli dekorativ ağacdır. Çətiri sıx ensiz konusvarı formadadır. Budaqları torpağa doğru sallanır, cavan ağacların çətirinin yuxarısı şiş (iti), yaşlı ağaclarınkı isə yumru olur. Gövdəsinin qabığı bozdur. İynəyarpaqları sıx, üstdən tünd-yaşıl, altdan nisbətən açıq-yaşlıdır, alt tərəfdən və kilin hər tərəfindən 8–10 ağ ağızcıq xətlidir, budaq üzərində 10 ilə kimi qalır.
Qozaları 10–20 sm uzunluğundadır, cavan qozalar yaşıldır. Mil və yan kökləri qüvvətli inkişaf edir. Yaxşı boy atması və inkişafı üçün çox rütubətli və çürüntü ilə zəngin gillicə torpaqlar əlverişlidir. Tərkibində əhəng olan torpaqlara dözmür. Havanın rütubətinə davamlıdır. Toxumların uzunluğu 8–12 mm-dir, qatranlıdır, parlaq iri qəhvəyi qanadları toxumdan 2–3 dəfə böyük olur. Toxumları oktyabr-noyabr aylarında tökülür. Olduqca uzunömürlü ağac olub 600–700 il yaşayır. Ağ şamın bu növünün oduncağı yüksək texniki keyfiyyəti ilə fərqlənir. Xüsusilə sellüloz-kağız istehsalında, musiqi alətlərinin hazırlanmasında böyük əhəmiyyət kəsb edir. Qabığında 10 % aşı maddəsi vardır.
Azərbaycanda Abşeron, Quba, Zaqatala və Gəncədə yaşıllaşdırmada istifadə edilir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qafqaz ag sami lat Abies nordmanniana bitkiler aleminin sobesinin i yneyarpaqlilar sinfinin i yneyarpaqlilar destesinin samkimiler fesilesinin ag sam cinsine aid bitki novu Qafqaz ag samiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe Sinif IyneyarpaqlilarYarimsinif IyneyarpaqlilarDeste IyneyarpaqlilarFesile SamkimilerYarimfesile Cins Ag samNov Qafqaz ag samiBeynelxalq elmi adiAbies nordmanniana Spach 1841Sekil axtarisiNCBI 97177EOL 330602 Tebii seraitde Qafqazin qerb hissesinde Kicik Qafqaz sira daglarinin esasen simal istiqametli yamaclarinda Boyuk Qafqazin simal ve cenub yamaclarinda Turkiyede yayilmisdir Hundurluyu 50 m govdesinin diametri 2 m e catan neheng govdeli dekorativ agacdir Cetiri six ensiz konusvari formadadir Budaqlari torpaga dogru sallanir cavan agaclarin cetirinin yuxarisi sis iti yasli agaclarinki ise yumru olur Govdesinin qabigi bozdur Iyneyarpaqlari six ustden tund yasil altdan nisbeten aciq yaslidir alt terefden ve kilin her terefinden 8 10 ag agizciq xetlidir budaq uzerinde 10 ile kimi qalir Qozalari 10 20 sm uzunlugundadir cavan qozalar yasildir Mil ve yan kokleri quvvetli inkisaf edir Yaxsi boy atmasi ve inkisafi ucun cox rutubetli ve curuntu ile zengin gillice torpaqlar elverislidir Terkibinde eheng olan torpaqlara dozmur Havanin rutubetine davamlidir Toxumlarin uzunlugu 8 12 mm dir qatranlidir parlaq iri qehveyi qanadlari toxumdan 2 3 defe boyuk olur Toxumlari oktyabr noyabr aylarinda tokulur Olduqca uzunomurlu agac olub 600 700 il yasayir Ag samin bu novunun oduncagi yuksek texniki keyfiyyeti ile ferqlenir Xususile selluloz kagiz istehsalinda musiqi aletlerinin hazirlanmasinda boyuk ehemiyyet kesb edir Qabiginda 10 asi maddesi vardir Azerbaycanda Abseron Quba Zaqatala ve Gencede yasillasdirmada istifade edilir IstinadlarHemcinin bax