Su hövzələrinin sanitariya mühafizəsi – içməli su mənbələrinin çirklənmədən qoruyan qanunverici, təşkilatı və sanitar-texniki tədbirlər sistemi. Su hövzələrinin sanitariya mühafizəsi barədə ilk dövlət qanunu 19-cu əsrin 70-ci illərində B.Britaniyada, 90-cı illərdə isə Fransada həyata keçirilmişdir. SHSM-də ciddi rejimli və məhdudlaşdırılmış sanitariya mühafizəsi zonası müəyyənləşdirilmişdir. Birinci zonaya su götürülən yer və su kəmərinin baş qurğuları aiddir; bura hasara alınır, sahəsi yaşıllaşdırılır, qorunur və tikinti işləri qadağan edilir. İkinci zonaya su təchizatı mənbəyinə təsir göstərə bilən sahə aiddir. Çayın sahili 150-200 m enində yaşıllaşdırılır və sanitariya rejimi gözlənilir. Su hövzələrinin sanitariya mühafizəsində sanitariya-epidemioloji stansiyalar nəzarət edir.
Su hövzəsinin özü-özünə çirklənməsi
Parçalanan ölü maddələrlə çirklənməsi. Su hövzəsinin özü-özünə çirklənməsi yosunların kütləvi parçalanması (əsasən göy-yaşıl yosunların) nəticəsində baş verir. Su mühiti bu zaman nəinki ölü üzvi maddələrlə zənginləşir, həm də mürəkkəb molekulyar strukturlu zəhərli maddələrin ayrılması nəticəsində zəhərlənir, heyvan və insanlar üçün təhlükəli olur. Zəhərli yosunlarla zəhərlənmiş balıqları insan qəbul etdikdə zəhərlənə bilər.
Su hövzələrinin özü-özününü təmizlənməsi
Su hövzəsinin üzvi və qismən qeyri üzvi maddələri zərərsiz birləşmələrə çevirməsi qabiliyyəti. Su hövzələrinin özü-özünü təmizlənməsi fiziki (suspenziya hissəcikərinin çökməsi, buxarlanma); kimyəvi (maddələrin oksigen və hidrogen peroksidlə oksidləşməsi, suda həll olması, hidrantlara çevrilməsi: kolqulyasiya və çökmə; toksikantların hidrolizi); bioloji (çirklənmiş maddələrin mübadilə prosesinə girməsi, onların parçalanması və ya zəhərsiz formalara keçməsi). Su hövzələrinin özü-özünü təmizlənməsidə bütün hidrobiontlar iştirak edir, əsas rolu isə bakteriyalar, göbələklər, ibtidailər və çoxhüceyrəli heyvanlar-süzdü- rücülər oynayır.
Xarici keçid
Həmçinin bax
İstinad
- Məmmədov Q.Ş. Xəlilov M.Y. Ensiklopedik ekoloji lüğət Bakı 2008
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Su hovzelerinin sanitariya muhafizesi icmeli su menbelerinin cirklenmeden qoruyan qanunverici teskilati ve sanitar texniki tedbirler sistemi Su hovzelerinin sanitariya muhafizesi barede ilk dovlet qanunu 19 cu esrin 70 ci illerinde B Britaniyada 90 ci illerde ise Fransada heyata kecirilmisdir SHSM de ciddi rejimli ve mehdudlasdirilmis sanitariya muhafizesi zonasi mueyyenlesdirilmisdir Birinci zonaya su goturulen yer ve su kemerinin bas qurgulari aiddir bura hasara alinir sahesi yasillasdirilir qorunur ve tikinti isleri qadagan edilir Ikinci zonaya su techizati menbeyine tesir gostere bilen sahe aiddir Cayin sahili 150 200 m eninde yasillasdirilir ve sanitariya rejimi gozlenilir Su hovzelerinin sanitariya muhafizesinde sanitariya epidemioloji stansiyalar nezaret edir Su hovzesinin ozu ozune cirklenmesiParcalanan olu maddelerle cirklenmesi Su hovzesinin ozu ozune cirklenmesi yosunlarin kutlevi parcalanmasi esasen goy yasil yosunlarin neticesinde bas verir Su muhiti bu zaman neinki olu uzvi maddelerle zenginlesir hem de murekkeb molekulyar strukturlu zeherli maddelerin ayrilmasi neticesinde zeherlenir heyvan ve insanlar ucun tehlukeli olur Zeherli yosunlarla zeherlenmis baliqlari insan qebul etdikde zeherlene biler Su hovzelerinin ozu ozununu temizlenmesiSu hovzesinin uzvi ve qismen qeyri uzvi maddeleri zerersiz birlesmelere cevirmesi qabiliyyeti Su hovzelerinin ozu ozunu temizlenmesi fiziki suspenziya hissecikerinin cokmesi buxarlanma kimyevi maddelerin oksigen ve hidrogen peroksidle oksidlesmesi suda hell olmasi hidrantlara cevrilmesi kolqulyasiya ve cokme toksikantlarin hidrolizi bioloji cirklenmis maddelerin mubadile prosesine girmesi onlarin parcalanmasi ve ya zehersiz formalara kecmesi Su hovzelerinin ozu ozunu temizlenmeside butun hidrobiontlar istirak edir esas rolu ise bakteriyalar gobelekler ibtidailer ve coxhuceyreli heyvanlar suzdu ruculer oynayir Xarici kecidHemcinin baxSu Su anbarlariIstinadMemmedov Q S Xelilov M Y Ensiklopedik ekoloji luget Baki 2008