Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Planer (fr. planeur, lat. planus sözündən yaranıb) — heç bir enerji mənbəyi olmadan uça bilən sabit qanadlı təyyarədir. Bəzi planerlərin motorlu modelləri də vardır.
Pilot kabinəsi tək və ya iki pilotluq ola bilər. Bir təyyarənin yedəkləməsi vasitəsilə hərəkətə gəlirlər. Çəkici ilə müəyyən bir yüksəklikdə ayrılır və atmosferdəki hava cərəyanlarından istifadə edərək uça bilirlər.
Xüsusilə təşkil edilən yarışlarda məqsəd, ən qısa müddətdə, ən uzun yolu qət etməkdir.
Tarixi
Aerodinamikanın ümumi prinsipləri haqqında bəzi fikirlər hələ Qədim Misirdə məlum idi. 1898-ci ildə ağacdan hazırlanmış "Ficus Sicomorus" heykəlcik aşkar edilib.
Emmanuel Svedenborq 1714-cü ildə planerin eskizini çəkib. 1853-cü ildə (en) insanı havaya qaldırmaq üçün ilk müasir planer dizayn etdi. 19–20-ci əsrlərin əvvəllərində planerlərin ən məşhur yaradıcısı Otto Liliental idi. Bir çox modelləri istehsal edib sınaqdan keçirərək, yaxşı uçuş xüsusiyyətlərinə malik balanslaşdırılmış planerin uğurlu dizaynını yaratdıb. O, 1896-cı ildə sınaq uçuşu zamanı baş verən qəzada dünyasını dəyişdi.
Planerlərin çiçəklənmə dövrü 1920–1930-cu illərə təsadüf edir. Bu dövrdə hətta SSRİ-nin əyalətlərində də planer məktəbləri yarandı. İkinci dünya müharibəsinin bir çox pilotları ilk uçuşlarını bu məktəblərdə yeri yetiriblər.
Bu gün istifadə olunan planerlər, karbon və fiberqlas kimi çox yüngül materiallardan hazırlanırlar. Dar gövdəsi, planerin havanı asanlıqla bölməsinə imkan verir, qanadları isə nazik və uzun olması ilə qaldırıcı qüvvədən daha çox istifadə etməyə imkan verir. Planerin mühərriki olmadığından qanad formaları onu havada saxlamağa kömək etməlidir.
Yarışlar
Planer yarışları məsafə (ən uzun məsafəyə çatmaq), vaxt (ən qısa müddətdə müəyyən bir məsafəyə getmək), yüksəklik (ən yüksəyə çıxmaq) və aerobatika sahələrində keçirilir.
Beynəlxalq Aviasiya Federasiyasının qaydalarına əsasən planer idman növləri üzrə rekordlar 1 günlük vaxt pəncərəsi ərzində yerinə yetirilməlidir. Planerdə qət edilən maksimal məsafə 3009 km-dir. Almaniyadan olan (en) bu uçuşu 21 yanvar 2003-cü ildə həyata keçirib.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Planer fr planeur lat planus sozunden yaranib hec bir enerji menbeyi olmadan uca bilen sabit qanadli teyyaredir Bezi planerlerin motorlu modelleri de vardir Planer Pilot kabinesi tek ve ya iki pilotluq ola biler Bir teyyarenin yedeklemesi vasitesile herekete gelirler Cekici ile mueyyen bir yukseklikde ayrilir ve atmosferdeki hava cereyanlarindan istifade ederek uca bilirler Xususile teskil edilen yarislarda meqsed en qisa muddetde en uzun yolu qet etmekdir TarixiAerodinamikanin umumi prinsipleri haqqinda bezi fikirler hele Qedim Misirde melum idi 1898 ci ilde agacdan hazirlanmis Ficus Sicomorus heykelcik askar edilib Emmanuel Svedenborq 1714 cu ilde planerin eskizini cekib 1853 cu ilde en insani havaya qaldirmaq ucun ilk muasir planer dizayn etdi 19 20 ci esrlerin evvellerinde planerlerin en meshur yaradicisi Otto Liliental idi Bir cox modelleri istehsal edib sinaqdan kecirerek yaxsi ucus xususiyyetlerine malik balanslasdirilmis planerin ugurlu dizaynini yaratdib O 1896 ci ilde sinaq ucusu zamani bas veren qezada dunyasini deyisdi Planerlerin ciceklenme dovru 1920 1930 cu illere tesaduf edir Bu dovrde hetta SSRI nin eyaletlerinde de planer mektebleri yarandi Ikinci dunya muharibesinin bir cox pilotlari ilk ucuslarini bu mekteblerde yeri yetiribler Bu gun istifade olunan planerler karbon ve fiberqlas kimi cox yungul materiallardan hazirlanirlar Dar govdesi planerin havani asanliqla bolmesine imkan verir qanadlari ise nazik ve uzun olmasi ile qaldirici quvveden daha cox istifade etmeye imkan verir Planerin muherriki olmadigindan qanad formalari onu havada saxlamaga komek etmelidir YarislarPlaner yarislari mesafe en uzun mesafeye catmaq vaxt en qisa muddetde mueyyen bir mesafeye getmek yukseklik en yukseye cixmaq ve aerobatika sahelerinde kecirilir Beynelxalq Aviasiya Federasiyasinin qaydalarina esasen planer idman novleri uzre rekordlar 1 gunluk vaxt penceresi erzinde yerine yetirilmelidir Planerde qet edilen maksimal mesafe 3009 km dir Almaniyadan olan en bu ucusu 21 yanvar 2003 cu ilde heyata kecirib