Mehmed Əsad Saffət Paşa (1814, Konstantinopol – 1883, Konstantinopol) — II Əbdülhəmidin səltənətində 6 ay sədrəzəm olmuş Osmanlı dövlət adamı.
Mehmed Əsad Saffət Paşa | |
---|---|
4 iyun 1878 – 4 dekabr 1878 | |
Əvvəlki | Mehmed Rüşdü Paşa |
Sonrakı | Xeyrəddin Paşa |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | İstanbul |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Atası | Mehmed Hulusi ağa |
Dini | Sünni, İslam |
Mehmed Esat Safvet Paşa Osmanlı hökumətində müxtəlif nazirliklərdə vəzifə yerinə yetirmiş və II. O, Əbdülhəmid dövründə 4 iyun 1878-ci il və 4 dekabr 1878-ci il tarixləri arasında altı ay böyük vəzirlik etmiş Osmanlı dövlət xadimidir.
O, Tənzimat dövrünün ən mühüm simalarından biridir. O, “Hürriyyət” qəzetinin yaradıcısı Sedat Simavinin babasıdır.
Həyatı
Atası Sürmənə tayfasından Mehmet Hulusi Ağa olan Mehmed Esad Safvet Paşa 1814-cü ildə İstanbulda anadan olmuşdur.
Təhsilinə məhəllə məktəblərində başlamış, Bəyazid mədrəsəsində davam etmişdir.
O, 1831-ci ildə 17 yaşında ikən Divan-ı Humayun qələminə girərək məmur kimi fəaliyyətə başlamışdır.
Burada onun ilkin adına ənənəyə uyğun olaraq Safvet təxəllüsü verilmişdir.
O, tarixə vicdanlı və dəyərli dövlət xadimi kimi düşüb.
Hazırcavab xasiyyəti var.
Onun təhsilə böyük önəm verdiyi məlumdur.Nəvələri təhsilə getmək istəmədikdən sonra “Bu gənclərə nə olub ki, biz uşaq olanda mədrəsə üçün Bəyazit məscidinə gedirdik. Qarlı-qış düşən kimi Heydərdən (məhəllədən) piyada keçərək təhsil alıram”. dedi.
Sürmənə qəzetinin qurucusu Rəsul Həmzə Eminin araşdırmasına görə, Safvet Paşanın qızı Əliyə Samsun valisi Mustafa bəylə evlənib.
Bu evlilikdən karikaturaçı rəssam, “Hürriyyət” qəzetinin yaradıcısı Sedat Simavi dünyaya gəlib.
Sedat Simavi ana tərəfdən Safvet Paşanın nəvəsidir, yəni ana tərəfdən Sürmenelidir.
Vəzifələri
O, altı dəfə xarici işlər naziri, üç dəfə təhsil naziri vəzifələrində çalışıb.
1868-ci ildə Maarif Naziri olarkən indiki Qalatasaray Sultanini qurdu.Qalatasaray Liseyi o dövrdə 7 dildə təhsil verən və dünyada bənzəri olmayan bir məktəb idi.
1869-cu ilə qədər parça-parça olan Maarif Nazirliyi ilk dəfə onun dövründə “Maarif-i Umumiye Nizamnaməsi” ilə toplanmış və yenidən təşkil olunduğundan bu dövr tənzimat adlandırılmışdır.
Bu dövrdə ilk dəfə olaraq təhsil xidməti ictimai iş olmaqdan çıxdı və dövlət xidməti kimi qəbul olunmağa başladı.
O, ümumilikdə 14 dəfə nəzarətçi kimi xidmət edib.
4 iyun 1878-ci il və 4 dekabr 1878-ci il tarixləri arasında 6 ay müddətində baş vəzir vəzifəsində çalışdı.
Saffət Paşa tərəfindən hazırlanmış Təhsil Nizamnaməsi
1869-cu il Maarif-i Umûmiye Nizamnamesi Fransa milli təhsil sistemindən ilhamlanaraq hazırlanmışdır.
Ölkə reallıqları və tətbiq imkanı nəzərə alınmadan hazırlanıb.
Bu Nizamnamə ilə dövlətin təhsil sistemi yenidən quruldu. Yeni tərtibat dəyişikliyinə görə:
- O, müəllimlik öhdəliyini saxladı
- Məktəbləri bölmələrə və dərəcələrə ayırdı
- Tərbiyə və təlim metodunu təşkil etdi
- O, müəllimlərin biliklərinin artırılması və irəliləyişlərinin təmin edilməsi üçün həllər gətirdi
- O, öz filiallarını Təhsil Nazirliyinin və Vilayətin bazasında təşkil edirdi.
- İmtahan üsulları təkmilləşdirilib.
- Təhsil xərcləri üçün gəlir mənbəyi (xalqdan yığılan pul) tapdı
Eyni nizamnaməyə görə, məktəb təşkilatı belədir;
- Kəndlərdə və məhəllələrdə ibtidai məktəblər
- 500 evli şəhəri olan Orta Məktəblər
- 1000-dən çox evi olan şəhərlərdə orta məktəb
- Qubernatorluq mərkəzlərində Sultani məktəbləri
- İstanbulda biri oğlanlar, digəri qızlar üçün iki müəllim məktəbi yaradılmışdır.
- Darülfünun quruldu.
- Lazım olan və lazım olan yerlərdə qız universitetləri yaradılırdı.
Mənbə
- Buz, Ayhan (2009) " Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap, ISBN 978-975-254-278-5
- Danișmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul: Türkiye Yayınevi
- Kuneralp, Sinan (1999) Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839–1922) Prosopografik Rehber, İstanbul:ISIS Press,, ISBN 9784281181
- İnal, İbnülemin Mehmet Kemal, (1964) Son Sadrazamlar 4 cilt, Ankara: Millî Eğitim Basimevi, (Dergah Yayinevi 2002)
- Tektaş, Nazim (2002), Sadrâzamlar Osmanlı'da İkinci Adam Saltanatı, İstanbul:Çatı Yayınevi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehmed Esad Saffet Pasa 1814 Konstantinopol 1883 Konstantinopol II Ebdulhemidin seltenetinde 6 ay sedrezem olmus Osmanli dovlet adami Mehmed Esad Saffet PasaOsmanli sedrezemi4 iyun 1878 4 dekabr 1878EvvelkiMehmed Rusdu PasaSonrakiXeyreddin PasaSexsi melumatlarDogum tarixi 1814Dogum yeri IstanbulVefat tarixi 1883Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiFealiyyeti siyasetciAtasi Mehmed Hulusi agaDini Sunni Islam Mehmed Esat Safvet Pasa Osmanli hokumetinde muxtelif nazirliklerde vezife yerine yetirmis ve II O Ebdulhemid dovrunde 4 iyun 1878 ci il ve 4 dekabr 1878 ci il tarixleri arasinda alti ay boyuk vezirlik etmis Osmanli dovlet xadimidir O Tenzimat dovrunun en muhum simalarindan biridir O Hurriyyet qezetinin yaradicisi Sedat Simavinin babasidir HeyatiAtasi Surmene tayfasindan Mehmet Hulusi Aga olan Mehmed Esad Safvet Pasa 1814 cu ilde Istanbulda anadan olmusdur Tehsiline mehelle mekteblerinde baslamis Beyazid medresesinde davam etmisdir O 1831 ci ilde 17 yasinda iken Divan i Humayun qelemine girerek memur kimi fealiyyete baslamisdir Burada onun ilkin adina eneneye uygun olaraq Safvet texellusu verilmisdir O tarixe vicdanli ve deyerli dovlet xadimi kimi dusub Hazircavab xasiyyeti var Onun tehsile boyuk onem verdiyi melumdur Neveleri tehsile getmek istemedikden sonra Bu genclere ne olub ki biz usaq olanda medrese ucun Beyazit mescidine gedirdik Qarli qis dusen kimi Heyderden mehelleden piyada kecerek tehsil aliram dedi Surmene qezetinin qurucusu Resul Hemze Eminin arasdirmasina gore Safvet Pasanin qizi Eliye Samsun valisi Mustafa beyle evlenib Bu evlilikden karikaturaci ressam Hurriyyet qezetinin yaradicisi Sedat Simavi dunyaya gelib Sedat Simavi ana terefden Safvet Pasanin nevesidir yeni ana terefden Surmenelidir VezifeleriO alti defe xarici isler naziri uc defe tehsil naziri vezifelerinde calisib 1868 ci ilde Maarif Naziri olarken indiki Qalatasaray Sultanini qurdu Qalatasaray Liseyi o dovrde 7 dilde tehsil veren ve dunyada benzeri olmayan bir mekteb idi 1869 cu ile qeder parca parca olan Maarif Nazirliyi ilk defe onun dovrunde Maarif i Umumiye Nizamnamesi ile toplanmis ve yeniden teskil olundugundan bu dovr tenzimat adlandirilmisdir Bu dovrde ilk defe olaraq tehsil xidmeti ictimai is olmaqdan cixdi ve dovlet xidmeti kimi qebul olunmaga basladi O umumilikde 14 defe nezaretci kimi xidmet edib 4 iyun 1878 ci il ve 4 dekabr 1878 ci il tarixleri arasinda 6 ay muddetinde bas vezir vezifesinde calisdi Saffet Pasa terefinden hazirlanmis Tehsil Nizamnamesi1869 cu il Maarif i Umumiye Nizamnamesi Fransa milli tehsil sisteminden ilhamlanaraq hazirlanmisdir Olke realliqlari ve tetbiq imkani nezere alinmadan hazirlanib Bu Nizamname ile dovletin tehsil sistemi yeniden quruldu Yeni tertibat deyisikliyine gore O muellimlik ohdeliyini saxladi Mektebleri bolmelere ve derecelere ayirdi Terbiye ve telim metodunu teskil etdi O muellimlerin biliklerinin artirilmasi ve irelileyislerinin temin edilmesi ucun heller getirdi O oz filiallarini Tehsil Nazirliyinin ve Vilayetin bazasinda teskil edirdi Imtahan usullari tekmillesdirilib Tehsil xercleri ucun gelir menbeyi xalqdan yigilan pul tapdi Eyni nizamnameye gore mekteb teskilati beledir Kendlerde ve mehellelerde ibtidai mektebler 500 evli seheri olan Orta Mektebler 1000 den cox evi olan seherlerde orta mekteb Qubernatorluq merkezlerinde Sultani mektebleri Istanbulda biri oglanlar digeri qizlar ucun iki muellim mektebi yaradilmisdir Darulfunun quruldu Lazim olan ve lazim olan yerlerde qiz universitetleri yaradilirdi MenbeBuz Ayhan 2009 Osmanli Sadrazamlari Istanbul Neden Kitap ISBN 978 975 254 278 5 Danișmend Ismail Hami 1971 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi Kuneralp Sinan 1999 Son Donem Osmanli Erkan ve Ricali 1839 1922 Prosopografik Rehber Istanbul ISIS Press ISBN 9784281181 Inal Ibnulemin Mehmet Kemal 1964 Son Sadrazamlar 4 cilt Ankara Milli Egitim Basimevi Dergah Yayinevi 2002 Tektas Nazim 2002 Sadrazamlar Osmanli da Ikinci Adam Saltanati Istanbul Cati Yayinevi