Şüvərən (lat. Sisymbrium) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Şüvərən | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Şüvərən | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Azərbaycanda yabanı halda 8 növü yayılmışdır. Bir ikiillik ot bitkiləridir. Lələkvari yarılmış yarpaqları var. Sarı rəngli çiçəkləri salxımvari çiçəkqruplarına yerləşir. Meyvəsi uzun – silindr formada buynuzmeyvədən ibarətdir. Toxumları uzunsovdur. Şüvərənin növləri bir-birindən əsasən çiçəklərinin quruluşuna görə fərqlənir.
Tibbdə istifadəsi
Tibbdə aşağıda göstərilən 3 növündən istifadə olunur:
- dərman şüvərəni – Sisymbrium officinale,
- qınabənzər şüvərən – Sisymbrium rucinatum
- lezeliya şüvərəni – Sisymbrium loeselii.
Dərman məqsədilə daha çox şüvərənin toxumlarından istifadə edilir. Toxumlarında tioqlikozidlər müəyyən edilmişdir ki, bunlar da selikli qişaya qıcıqlandırıcı təsir göstərir. Bundan başqa toxumlarında 26–30% yarımquruyan xassəli piyli yağ da vardır.
Lizeliya və qınabənzər şüvərənin toxumları farmakoloji tədqiqatdan keçirilmiş və onların təsirinin müvafiqliyi müəyən edilmişdir. Hər iki şüvərənin toxumlarından hazırlanan preparatların yüngül işlətmə təsiri göstərdiyi bir daha sübut edilmişdir. Xalq təbabətində qınabənzər şüvərənin toxumlarından çay dəmlənib qəbizlikdə işlətmə, həzm prosesini yaxşılaşdırma və qurdqovucu dərman kimi işlədilir. Naxçıvanda şüvərən toxumlarından dəmlənmiş çayı malyariya xəstəliyində içirlər. Şüvərənin yerüstü hissəsindən alınmış təzə şirə dəri yaralarında, xüsusən tropik yaraların müalicəsində işlədilir. Toxumlarından hazırlanmış təpitmə qarayaraya qarşı istifadə edilir.
İstinadlar
- Al-Shehbaz I. A. A generic and tribal synopsis of the Brassicaceae (Cruciferae) (ing.). // Taxon: Official News Bulletin of the International Society for Plant Taxonomy Utrecht: IAPT, Wiley, 2012. Vol. 61, Iss. 5. P. 944. ISSN 0040-0262; 1996-8175 doi:10.1002/(ISSN)1996-8175
- Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 296. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Suveren lat Sisymbrium bitkiler aleminin kelemcicekliler destesinin kelemkimiler fesilesine aid bitki cinsi SuverenElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste KelemciceklilerFesile KelemkimilerCins SuverenBeynelxalq elmi adiSisymbrium L 1753 Sekil axtarisiITIS 23311NCBI 3729EOL 60788 Azerbaycanda yabani halda 8 novu yayilmisdir Bir ikiillik ot bitkileridir Lelekvari yarilmis yarpaqlari var Sari rengli cicekleri salximvari cicekqruplarina yerlesir Meyvesi uzun silindr formada buynuzmeyveden ibaretdir Toxumlari uzunsovdur Suverenin novleri bir birinden esasen ciceklerinin qurulusuna gore ferqlenir Tibbde istifadesiTibbde asagida gosterilen 3 novunden istifade olunur derman suvereni Sisymbrium officinale qinabenzer suveren Sisymbrium rucinatum lezeliya suvereni Sisymbrium loeselii Derman meqsedile daha cox suverenin toxumlarindan istifade edilir Toxumlarinda tioqlikozidler mueyyen edilmisdir ki bunlar da selikli qisaya qiciqlandirici tesir gosterir Bundan basqa toxumlarinda 26 30 yarimquruyan xasseli piyli yag da vardir Lizeliya ve qinabenzer suverenin toxumlari farmakoloji tedqiqatdan kecirilmis ve onlarin tesirinin muvafiqliyi mueyen edilmisdir Her iki suverenin toxumlarindan hazirlanan preparatlarin yungul isletme tesiri gosterdiyi bir daha subut edilmisdir Xalq tebabetinde qinabenzer suverenin toxumlarindan cay demlenib qebizlikde isletme hezm prosesini yaxsilasdirma ve qurdqovucu derman kimi isledilir Naxcivanda suveren toxumlarindan demlenmis cayi malyariya xesteliyinde icirler Suverenin yerustu hissesinden alinmis teze sire deri yaralarinda xususen tropik yaralarin mualicesinde isledilir Toxumlarindan hazirlanmis tepitme qarayaraya qarsi istifade edilir IstinadlarAl Shehbaz I A A generic and tribal synopsis of the Brassicaceae Cruciferae ing Taxon Official News Bulletin of the International Society for Plant TaxonomyUtrecht IAPT Wiley 2012 Vol 61 Iss 5 P 944 ISSN 0040 0262 1996 8175 doi 10 1002 ISSN 1996 8175 Linney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 296 doi 10 5962 BHL TITLE 746Hemcinin bax