Hirkan güləvəri (lat. Centaurea hyrcanica) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin güləvər cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Məlumat azlığı" kateqoriyasına aiddir – DD. Azərbaycanın nadir növüdür.
Hirkan güləvəri | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Hirkan güləvəri | ||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
|
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik qısa və yumşaq tüklənmiş ot bitkisidir. Gövdə dikduran, tilli-şırımlı, bir neçə sərilmiş budaqlı, 30-60 sm hündürlüyündədir. Kökətrafı və aşağı gövdə yarpaqlarının saplaqlarda daralmış, orta və yuxarı yarpaqlar isə oturaq və gövdəni yarımqucaqlamışdır, yumurtaşəkilli, uzunsov lansetvari və ya uzunsov ellpsvaridir. Sarğı uzunsov yumurtaşəkilli, 6-8 mm enindədir, sarğının yarpaqcıqları ensiz xətvari, uzun və lələkvari kirpikcikli, açıq-qəhvəyi və ya purpur-qəhvəyi rəngli əlavələrlə sarğını tor kimi bürümüşdür. Sarğının daxili yarpaqları xətvari və dairəvi, dişcikli əlavəlidir. Çiçəkləri çəhrayı rənglidir. Toxumcuqlar 3 mm uzunluğunda, bozumtul, hamar, çox qısa (0.5 mm uzunluğunda) kəkillidir.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çiçəkləmə-meyvə əmələgətirmə dövrü iyun-avqsut aylarına təsadüf edir. Toxum vasitəsilə çoxalır. Müxtəlifotlu qruplaşmalar əmələ gətirir.
Yayılması
Lənkəranın dağlıq hissəsində — aşağı və orta dağ qurşağında, meşə və kolluqlarda, meşə talalarında və zəmilərdə bitir.
Sayı və tendensiyası
Çox azdır.
Məhdudlaşdırıcı amilləri
Daha çox təsir edən antropogen amillərdir.
Mühafizə tədbirləri
Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər aparılmır. Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq məqsədilə yasaqlıqların təşkili, bərpasını təmin etmək, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Jacea hyrcanica (Bornm.) Holub
Heterotipik sinonimləri
- Centaurea hyrcana Grossh.
İstinadlar
- The Plant List (ing.). 2010.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hirkan guleveri lat Centaurea hyrcanica bitkiler aleminin astracicekliler destesinin murekkebcicekliler fesilesinin gulever cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Melumat azligi kateqoriyasina aiddir DD Azerbaycanin nadir novudur Hirkan guleveriElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste AstraciceklilerFesile MurekkebciceklilerYarimfesile SeytanqanqalikimilerTriba Yarimtriba Cins GuleverNov Hirkan guleveriBeynelxalq elmi adiCentaurea hyrcanica Bornm 1907Sekil axtarisiEOL 6216430Qisa morfoloji tesviriCoxillik qisa ve yumsaq tuklenmis ot bitkisidir Govde dikduran tilli sirimli bir nece serilmis budaqli 30 60 sm hundurluyundedir Koketrafi ve asagi govde yarpaqlarinin saplaqlarda daralmis orta ve yuxari yarpaqlar ise oturaq ve govdeni yarimqucaqlamisdir yumurtasekilli uzunsov lansetvari ve ya uzunsov ellpsvaridir Sargi uzunsov yumurtasekilli 6 8 mm enindedir sarginin yarpaqciqlari ensiz xetvari uzun ve lelekvari kirpikcikli aciq qehveyi ve ya purpur qehveyi rengli elavelerle sargini tor kimi burumusdur Sarginin daxili yarpaqlari xetvari ve dairevi discikli elavelidir Cicekleri cehrayi renglidir Toxumcuqlar 3 mm uzunlugunda bozumtul hamar cox qisa 0 5 mm uzunlugunda kekillidir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriCicekleme meyve emelegetirme dovru iyun avqsut aylarina tesaduf edir Toxum vasitesile coxalir Muxtelifotlu qruplasmalar emele getirir YayilmasiLenkeranin dagliq hissesinde asagi ve orta dag qursaginda mese ve kolluqlarda mese talalarinda ve zemilerde bitir Sayi ve tendensiyasiCox azdir Mehdudlasdirici amilleriDaha cox tesir eden antropogen amillerdir Muhafize tedbirleriMuhafizesi ucun xususi tedbirler aparilmir Yayilma yerlerinde antropogen tesiri azaltmaq meqsedile yasaqliqlarin teskili berpasini temin etmek yeni yayilma yerlerinin axtarilmasi teklif olunur SinonimleriHomotipik sinonimleri Jacea hyrcanica Bornm HolubHeterotipik sinonimleri Centaurea hyrcana Grossh IstinadlarThe Plant List ing 2010 Hemcinin bax