Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Caunpur (ing. Jaunpur, hind. जौनपुर, urdu جون پور) — Hindistanın Uttar Pradeş ştatında tarixi bir şəhər.
| Caunpur | |
|---|---|
 | |
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Əsası qoyulub | 1359 |
| Mərkəzin hündürlüyü | 82 ± 1 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +91 5452 |
| Poçt indeksi | 222001 |
| Digər | |
| jaunpur.nic.in | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Qanq çayının sağ sahilində olan şəhər 1359-cu ildə Sultan Firuz şah Tuğluq tərəfindən qurulmuşdur. Qurulduğu dönəmlərdə Budizmə və Hindu dinlərinə aitd çox sayda mabəd və digər yapıların bulunduğu bölgə ayrıca stratəjik bir önəmə sahipti. Firuz Şah burayı qurduktan sonra sələfi Məhəmməd b. Tuğlukun şahzadə ikən anıldığı ad olan Jauna nisbətlə Caunpur ismini vərdi. 765-ci (1364-cü) ildə ünlü Atala Camiinin inşasına başlandı. Caunpur, Caunpur sultanlarının dönəmində (1394-1483) Şimali Hindistanın önəmli bir kültür mərkəzi halinə gəldi. Özəlliklə Əmir Teymurun XIV. yüzyıl sonunda Dehliyə yaptığı akınlar üzərinə buradan kaçan çox sayıdaki alim, ədəbiyatçı, şair, sanatkar və sufilərdən önəmli bir kısmı Caunpura yərləşti. Şəhərdə Çiştiyyə və Sührəvərdiyyə dərgahlarıyla mədrəsələr açıldı.
1495-ci ildə Sultan İskəndər-i Ludi, Caunpurda altı ay kadar kalarak buradaki camilər dışında Şarki Sultanlığı dönəmində inşa ədilən əsərləri yıktırdı. Bunu takip ədən yaklaşık səksən yıl içərisində Caunpur, Afgan hanədanları arasındaki çəkişmələr və Babürlülərlə olan mücadələlər sırasında pək çox tahribat gördü. Babürün saltanatı dönəmində Hümayun tərəfindən zaptədilən şəhər, ancak Əkbər Şahın 1567-ci ildə Xan-ı Xanan Məhəmməd Münimi buraya vali tayin ətməsiylə əski mimari ihtişamını yənidən kazanmaya başladı. Əkbər Şahın Allahabad şəhrini qurması üzərinə Caunpur siyasi və stratəjik önəmini kaybətməyə başladı. Bununla birliktə dini və kültürəl bir mərkəz olma özəlliğini korudu. Şeyx Abdürraşid və Molla Mahmud Faruki gibi alim və sufilər Caunpurun İslam dünyasında tanınmasına vəsilə oldular. Şəhər 1775tə İngilizlər tərəfindən ələ gəçirildi. Günümüzdə gəlişmiş bir əndüstri, sanayi, ticarət və əğitim mərkəzi olan Caunpurun nüfusu 1991 yılında 1.958.282 idi.
Hinduların kutsal kabul etdiyi pək çox küçük tapınağın bulunduğu şəhər İslam kültürü açısından da önəmli mimari əsərlər barındırmaktadır. Firuz Şah Tuğlukun yaptırdığı kalə hala ayaktadır. Kalənin içində Firuz Şahın kumandanlarından İbrahim Barabəkin inşa əttirdiği cami (Zilkadə 778 / Mart 1377) mimari stil və kullanılan malzəmələr bakımından Şarki əsərlərindən ayrılır. İnşası 810da (1408) Şarki Sultanı İbrahim tərəfindən tamamlanan Atala Camii Caunpurdaki ən muhtəşəm mimari əsərdir. Kuzəy, günəy və doğu cəphələrində muazzam büyüklüktə təzyinatlı girişlər bulunmaktadır. Caminin batı duvarında yər alan ana mihrap incə bir zəvki yansıtan taş işçiliğiylə dikkat çəkər. Yinə Sultan İbrahimin yaptırdığı Cancahri Camii ilə onun kumandanlarından Halis və Muhlis hanların yaptırdığı Halis Muhlis Camiinin bu gün sadəcə ana gövdə kalıntıları ayaktadır. Şarki Sultanı Mahmud Şahın hanımı Bibi Racinin inşa əttirdiği Lal Dərvazə Camii (851/1447) Atala Camiinin küçük bir modəli gibidir. 842də (1438) inşasına başlanan və 883tə (1478) tamamlanan Caunpur Cuma Camii karə planlı olup təməldən 6 mətrəyə kadar yüksələn görkəmli bir yapıdır. Caunpurda ayrıca XVI-XVIII. yüzyıllar arasında çox sayıda cami və mədrəsə yaptırılmışsa da günümüzdə bunların hiçbiri iyi durumda dəğildir.
Coğrafiyası
Əhalisi
İstinadlar
- GEOnet Names Server. 2018.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Caunpur ing Jaunpur hind ज नप र urdu جون پور Hindistanin Uttar Prades statinda tarixi bir seher Caunpur25 45 13 sm e 82 41 13 s u Olke HindistanTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1359Merkezin hundurluyu 82 1 mSaat qursagi UTC 05 30EhalisiEhalisi 180 362 nef 2011 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 91 5452Poct indeksi 222001Digerjaunpur nic inXeriteni goster gizle Caunpur Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiQanq cayinin sag sahilinde olan seher 1359 cu ilde Sultan Firuz sah Tugluq terefinden qurulmusdur Quruldugu donemlerde Budizme ve Hindu dinlerine aitd cox sayda mabed ve diger yapilarin bulundugu bolge ayrica stratejik bir oneme sahipti Firuz Sah burayi qurduktan sonra selefi Mehemmed b Tuglukun sahzade iken anildigi ad olan Jauna nisbetle Caunpur ismini verdi 765 ci 1364 cu ilde unlu Atala Camiinin insasina baslandi Caunpur Caunpur sultanlarinin doneminde 1394 1483 Simali Hindistanin onemli bir kultur merkezi haline geldi Ozellikle Emir Teymurun XIV yuzyil sonunda Dehliye yaptigi akinlar uzerine buradan kacan cox sayidaki alim edebiyatci sair sanatkar ve sufilerden onemli bir kismi Caunpura yerlesti Seherde Cistiyye ve Suhreverdiyye dergahlariyla medreseler acildi 1495 ci ilde Sultan Iskender i Ludi Caunpurda alti ay kadar kalarak buradaki camiler disinda Sarki Sultanligi doneminde insa edilen eserleri yiktirdi Bunu takip eden yaklasik seksen yil icerisinde Caunpur Afgan hanedanlari arasindaki cekismeler ve Baburlulerle olan mucadeleler sirasinda pek cox tahribat gordu Baburun saltanati doneminde Humayun terefinden zaptedilen seher ancak Ekber Sahin 1567 ci ilde Xan i Xanan Mehemmed Munimi buraya vali tayin etmesiyle eski mimari ihtisamini yeniden kazanmaya basladi Ekber Sahin Allahabad sehrini qurmasi uzerine Caunpur siyasi ve stratejik onemini kaybetmeye basladi Bununla birlikte dini ve kulturel bir merkez olma ozelligini korudu Seyx Abdurrasid ve Molla Mahmud Faruki gibi alim ve sufiler Caunpurun Islam dunyasinda taninmasina vesile oldular Seher 1775te Ingilizler terefinden ele gecirildi Gunumuzde gelismis bir endustri sanayi ticaret ve egitim merkezi olan Caunpurun nufusu 1991 yilinda 1 958 282 idi Hindularin kutsal kabul etdiyi pek cox kucuk tapinagin bulundugu seher Islam kulturu acisindan da onemli mimari eserler barindirmaktadir Firuz Sah Tuglukun yaptirdigi kale hala ayaktadir Kalenin icinde Firuz Sahin kumandanlarindan Ibrahim Barabekin insa ettirdigi cami Zilkade 778 Mart 1377 mimari stil ve kullanilan malzemeler bakimindan Sarki eserlerinden ayrilir Insasi 810da 1408 Sarki Sultani Ibrahim terefinden tamamlanan Atala Camii Caunpurdaki en muhtesem mimari eserdir Kuzey guney ve dogu cephelerinde muazzam buyuklukte tezyinatli girisler bulunmaktadir Caminin bati duvarinda yer alan ana mihrap ince bir zevki yansitan tas isciligiyle dikkat ceker Yine Sultan Ibrahimin yaptirdigi Cancahri Camii ile onun kumandanlarindan Halis ve Muhlis hanlarin yaptirdigi Halis Muhlis Camiinin bu gun sadece ana govde kalintilari ayaktadir Sarki Sultani Mahmud Sahin hanimi Bibi Racinin insa ettirdigi Lal Dervaze Camii 851 1447 Atala Camiinin kucuk bir modeli gibidir 842de 1438 insasina baslanan ve 883te 1478 tamamlanan Caunpur Cuma Camii kare planli olup temelden 6 metreye kadar yukselen gorkemli bir yapidir Caunpurda ayrica XVI XVIII yuzyillar arasinda cox sayida cami ve medrese yaptirilmissa da gunumuzde bunlarin hicbiri iyi durumda degildir CografiyasiEhalisiIstinadlarGEOnet Names Server 2018 Vikianbarda Caunpur ile elaqeli mediafayllar var