Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Blu-ray Disc və ya qısaca BD (ing. blue-ray göy şüa və disc — disk; blue yerinə blu yazılır) — yüksək sıxlığa və dəqiqliyə malik yazı, video və digər rəqəmsal məlumatların saxlanılması üçün istifadə edilən optik daşıyıcı formatı. Blu-ray standartı BDA konsorsiumu ilə birgə hazırlanmışdı. Yeni daşıyıcının ilk prototipi 2000-ci ilin oktyabrında təqdim edilmişdi. Müasir variantı isə 2006-cı ilin yanvarında keçirilən Consumer Electronics Show (CES) - istehlak elektronikasının beynəlxalq sərgisində təqdim edilmişdir. Blu-ray formatı bazara 2006-cı ilin yazında çıxarılmışdır.
Blu-ray (mənası "göy şüa") - adı, yazılış və oxuma üçün istifadə edilən qısadalğalı (405 nm) göy (texniki olaraq göy-bənövşəyi) lazerə uyğun adlandırılmışdır. "e" hərfi qəsdən "blue" sözündən çıxarılmışdır, çünki "blue ray" ifadəsi tez-tez istifadə ediləndir və əmtəə nişanı olaraq qeydə alınması ehtimalı böyükdür.
Daha böyük məsafələrdə daha qısa fokus uzunluğu vacibdir. Harda ki DVD drayver obyektivləri təxminən 40 dəfə böyükdür, CD drayver obyektivləri 20 dəfə daha çox böyükdür. Blu-ray drayver obyektivləri təxminən 60 dəfə daha böyükdür.
Variantlar və ölçülər
Birtəbəqəli Blu-ray (BD) diskə 23,3 QiB (25 QB), ikitəbəqəli BD diskə 46,6 QiB (50 QB), üçtəbəqəli BD diskə 100 QB, BD diskə 128 QB həcmində məlumat yerləşdirilə bilər. Hələ 2008-ci ilin sonunda yapon şirkəti Pioneer 405 nm lazeri olan oxuyucular və adi BD-pleyerlər üçün 16 və 20-təbəqəli 400 və 500 QB həcmində olan disklər istehsal etdi. Pioneer Electronics şirkəti artıq üçtəbəqəli 100 QB və dördtəbəqəli 128 QB həcmində olan diskləri dəstəkləyən BDR-206MBK qurğusunu təqdim etdi. Disklər BD-R XL indeksləşdirilməsinə uyğun olmalıdır.
5 oktyabr 2009-cu il tarixində yapon korporasiyası olan "TDK" 320 qiqabayt həcmində olan Blu-ray diskin yaradılması haqqında məlumat verdi. TechOn saytına istinadən yeni ontəbəqəli disklər bütün mövcud daşıyıcı qurğularda tamamilə dəstəklənəcək
Hazırda BD-R (birdəfəlik yazı), BD-RE (çoxdəfəlik yazı), BD-RE DL (çoxdəfəli yazı), 46,6 QiB (50 QB) həcmə malik BD-ROM formatında disklər mövcuddur. BD-R disklər həmçinin LTH tipində də ola bilər. Standart disklərin 120 millimetr olur. Daha kiçik 80 mm ölçülərində olan disklər də mövcuddur. Bu disklər rəqəmsal foto/videokameralar üçün nəzərdə tutulub.
| Tip | Fiziki ölçü | Birtəbəqəli həcm | İkitəbəqəli həcm |
|---|---|---|---|
| Standart disk | 12 sm | 25 QB/23866 MiB/ 25025314816 B | 50 QB/47732 MiB/50050629632 |
| Minidisk | 8 sm | 7,8 QB / 7430 MiB / 7791181824 | 15,6 QB / 14860 MiB / 15582363648 |
BD-də informasiya keçid sürəti drayverin sürətindən və mediyadan asılıdır. Optik diskin fırlanma sürəti 10,000 rpm-dir, hansı ki, BD maksimum sürət drayverləri (12x) 54 MBps keçid norması ilə eyniləşdirilir. Tək və ya 2 qatlı disklərdə yazma və ya oxuma vaxtı BD drayver(mediya) sürəti müxtəlifdir, hansı ki, aşağıdakı şəkildə göstərilir.
Obyektivlik aralılıq ölçüsüdür. Yüngül toplana bilən obyektivlərin fokus uzunluqları və yaxınlıqları olduqca vacibdir.Obyektivin ədədi qiyməti işığın fokusa maksimum bucaq altında daxil olması nəticəsində əldə edilir. Blu-ray drayver obyektivləri işığı 58,2° bucaq altında yığır. Nəticə olaraq ədədi apertura SIN(58,2)=0,85 olur.
İstinadlar
- "Pioneer releases BDXL-ready Blu-ray writer in the US | TechConnect Magazine". 2011-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-04-11.
- "Arxivlənmiş surət". 2010-07-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-04-11.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Blu ray Disc ve ya qisaca BD ing blue ray goy sua ve disc disk blue yerine blu yazilir yuksek sixliga ve deqiqliye malik yazi video ve diger reqemsal melumatlarin saxlanilmasi ucun istifade edilen optik dasiyici formati Blu ray standarti BDA konsorsiumu ile birge hazirlanmisdi Yeni dasiyicinin ilk prototipi 2000 ci ilin oktyabrinda teqdim edilmisdi Muasir varianti ise 2006 ci ilin yanvarinda kecirilen Consumer Electronics Show CES istehlak elektronikasinin beynelxalq sergisinde teqdim edilmisdir Blu ray formati bazara 2006 ci ilin yazinda cixarilmisdir Blu ray menasi goy sua adi yazilis ve oxuma ucun istifade edilen qisadalgali 405 nm goy texniki olaraq goy benovseyi lazere uygun adlandirilmisdir e herfi qesden blue sozunden cixarilmisdir cunki blue ray ifadesi tez tez istifade edilendir ve emtee nisani olaraq qeyde alinmasi ehtimali boyukdur Daha boyuk mesafelerde daha qisa fokus uzunlugu vacibdir Harda ki DVD drayver obyektivleri texminen 40 defe boyukdur CD drayver obyektivleri 20 defe daha cox boyukdur Blu ray drayver obyektivleri texminen 60 defe daha boyukdur Variantlar ve olculerBos yazila bilen BD Blu ray Disc recordable diski Birtebeqeli Blu ray BD diske 23 3 QiB 25 QB ikitebeqeli BD diske 46 6 QiB 50 QB uctebeqeli BD diske 100 QB BD diske 128 QB hecminde melumat yerlesdirile biler Hele 2008 ci ilin sonunda yapon sirketi Pioneer 405 nm lazeri olan oxuyucular ve adi BD pleyerler ucun 16 ve 20 tebeqeli 400 ve 500 QB hecminde olan diskler istehsal etdi Pioneer Electronics sirketi artiq uctebeqeli 100 QB ve dordtebeqeli 128 QB hecminde olan diskleri destekleyen BDR 206MBK qurgusunu teqdim etdi Diskler BD R XL indekslesdirilmesine uygun olmalidir 5 oktyabr 2009 cu il tarixinde yapon korporasiyasi olan TDK 320 qiqabayt hecminde olan Blu ray diskin yaradilmasi haqqinda melumat verdi TechOn saytina istinaden yeni ontebeqeli diskler butun movcud dasiyici qurgularda tamamile desteklenecek Hazirda BD R birdefelik yazi BD RE coxdefelik yazi BD RE DL coxdefeli yazi 46 6 QiB 50 QB hecme malik BD ROM formatinda diskler movcuddur BD R diskler hemcinin LTH tipinde de ola biler Standart disklerin 120 millimetr olur Daha kicik 80 mm olculerinde olan diskler de movcuddur Bu diskler reqemsal foto videokameralar ucun nezerde tutulub Tip Fiziki olcu Birtebeqeli hecm Ikitebeqeli hecmStandart disk 12 sm 25 QB 23866 MiB 25025314816 B 50 QB 47732 MiB 50050629632Minidisk 8 sm 7 8 QB 7430 MiB 7791181824 15 6 QB 14860 MiB 15582363648 BD de informasiya kecid sureti drayverin suretinden ve mediyadan asilidir Optik diskin firlanma sureti 10 000 rpm dir hansi ki BD maksimum suret drayverleri 12x 54 MBps kecid normasi ile eynilesdirilir Tek ve ya 2 qatli disklerde yazma ve ya oxuma vaxti BD drayver mediya sureti muxtelifdir hansi ki asagidaki sekilde gosterilir Obyektivlik araliliq olcusudur Yungul toplana bilen obyektivlerin fokus uzunluqlari ve yaxinliqlari olduqca vacibdir Obyektivin ededi qiymeti isigin fokusa maksimum bucaq altinda daxil olmasi neticesinde elde edilir Blu ray drayver obyektivleri isigi 58 2 bucaq altinda yigir Netice olaraq ededi apertura SIN 58 2 0 85 olur Istinadlar Pioneer releases BDXL ready Blu ray writer in the US TechConnect Magazine 2011 01 18 tarixinde Istifade tarixi 2014 04 11 Arxivlenmis suret 2010 07 14 tarixinde Istifade tarixi 2014 04 11 Xarici kecidlerVikianbarda elaqeli media fayllar