Bolonya sistemi - təhsil sistemində xüsusi istiqamət.
Bolonya sisteminin başlanğıcı 1970-ci illərin ortalarına, Avropa nazirlər sovetinin təhsil sahəsində əməkdaşlıqla bağlı birinci proqram haqda qətnamənin qəbul etdiyi vaxtlara təsadüf edir. []
Yaranması və genişlənməsi
Prosesin rəsmi başlanğıcı isə 1999-cu il iyunun 19-u hesab olunur. Həmin tarixdə Bolonya şəhərində 29 Avropa ölkəsinin təhsil nazirlərinin xüsusi konfransında "Avropa Ali təhsil məkanı" bəyannaməsi və ya Bolonya bəyannaməsi qəbul olunur. Bolonya sistemi digər ölkələr üçün də açıqdır. Sonralar hökumətlərarası görüşlər (2001), Berlində (2003), Bergendə (2005) və Londonda (2007) keçirilmişdir. Hazırda Bolonya sistemi 46 ölkəni birləşdirir. Ehtimal olunur ki, onun əsas məqsədləri 2010-cu ilə qədər yerinə yetməlidir. Rusiya Bolonya sisteminə 2003-cü ildə, nazirlərin Berlin görüşündə qoşulub. Bolonya sisteminin əsas istiqamətlərinin həyata keçməsi üçün bir çox rus ali təhsil məktəbləri buraya cəlb edilib.
Məqsədi
Bolonya sisteminin əsas məqsədləri 2010-cu il üçün bu məqsədlərə nail olmaq gözlənilir: Avropa ali təhsil məkanının vətəndaşların işlə təmin olunması imkanlarının sürətlə inkişaf etdirilməsində əsas istiqamətverici sistem kimi qurulması; Avropanın intellektual, mədəni, sosial və elmi-texniki potensialının formalaşması və möhkəmlənməsi; dünyada Avropa ali məktəbinin nüfuzunun yüksəlməsi; Digər təhsil sistemləri ilə tələbə, pul, nüfuz mübarizəsində rəqabəti təmin etmək; Milli ali təhsil sistemləri ilə uyğunlaşmaya və müqayisə olunmağa nail olmaq; təhsilin keyfiyyətinin yüksəlməsi; Avropa mədəni dəyərlərinin inkişafında universitetlərin mərkəzi rolunun artması. Bu dəyərlərə görə, universitetlər Avropa düşüncəsinin (və ya şüurunun) daşıyıcısı hesab olunur.
Bolonya bəyannaməsinin əsas müddəaları
- Məqsəd – Avropa ali təhsil məkanı yaratmaq, eləcə də o sistemi dünya miqyasında fəallaşdırmaq.
Bəyannamə altı əsas müddəadan ibarətdir:
Müqayisə olunan dərəcədə qəbul edilmiş sistemlər, o cümlədən, diplomda işlə təmin olunma və Avropa ali təhsilinin beynəlxalq rəqabətdə güclü olması.
İki pilləli təhsilə giriş: dərəcəyə qədər və dərəcədən sonra.
- Birinci pillə 3 ildən az çəkmir.
- İkinci pillə magistr və ya doktor dərəcəsi almağa doğru aparır. Avropa sisteminin tətbiq edilməsi tələbənin həyat fəaliyyətinin sürətli inkişafına dəstək üçün zəhmətsevərlik vahidinin hesablanması üçündür ( kredit sistemi). "Ömür boyu təhsil almaq" konsepsiyası çərçivəsində işləməyi bacaran və sistemi davamlı edən ECTS (European Credit Transfer System) qəbul etmək təklif olunur. Bu iştirakçıların fəallığını inkişaf etdirmək böyük əhəmiyyət kəsb edir (əvvəlki iki maddənin yerinə yetirilməsi əsasında). Avropa regionunda müəllim və digər personalın fəal olmasını təmin etmək. Transmilli təhsil standartlarını yaratmaq. Uyğun kriteriyaların və metodologiyaların işlənilməsi məqsədilə keyfiyyətin təmin olunmasında Avropa əməkdaşlığına kömək etmək. Avropa ali təhsilinə, əsasən də dərs planlarının inkişaf etdirilməsi sahəsinə, institutlararası əməkdaşlığın, ümumi təhsil proqramının və sürətlilik sxeminin, təcrübi hazırlığın və elmi tədqiqatların aparılmasına ciddi nəzarəti təmin etmək.
Bolonya sisteminə qoşulma
Ölkələr Bolonya sisteminə könüllü olaraq, müvafiq bəyannamənin imzalanması yolu ilə qoşula bilərlər. Bu zaman həmin ölkələr bəzi öhdəlikləri üzərilərinə götürürlər. Öhdəliklərdən bəzilərinin zaman məhdudiyyəti var: 2005-ci ildən Bolonya sisteminin iştirakçısı olan bütün ölkələrin məzunlarına havayı bakalavr və magistr diplomlarına olan yeganə əlavəni vermək.
2010-cu ilə qədər milli təhsil sistemlərini Bolonya bəyannaməsinin əsas müddəalarına uyğun olaraq dəyişdirmək. "Avropa ali təhsil məkanı" Bolonya sisteminin və bəyannaməsinin iştirakçıları bu ölkələrdir: Albaniya, Andorra, Ermənistan, Avstriya, Azərbaycan, Belçika, Bosniya və Hersoqovina, Bolqarıstan, Xorvatiya, Kipr, Çexiya, Danimarka, Estoniya, Finlandiya, Fransa, Gürcüstan, Almaniya, Yunanıstan, Vatikan, Macarıstan, İslandiya, İspaniya, İrlandiya, İtaliya, Latviya, Litva, Lüksemburq, Malta, Çernoqoriya, Moldova, Niderland, Norveç, Polşa, Portuqaliya, Makedoniya, Rumıniya, Rusiya, Serbiya, Slovakiya, Sloveniya, İsveç, İsveçrə, Türkiyə, Ukrayna, Böyük Britaniya.
Bolonya sistemi haqqında fikirlər
Neue Zurcher Zeitung alman qəzetinin yazdığına görə, (aprel 2007-ci il), yeni sistemə birinci keçən Sankt-Qallens universitetində professor və dosentlərin əksəriyyəti dəyişikliyin təhsil prosesinə mənfi təsir göstərdiyini gizlətmirlər. Təhsilin standartlaşdırılmasının və ECTS bal sisteminə girişin daha çox humanitar sahəyə nəzərə çarpan zərbə vurulduğunu deyirlər.
Xarici keçidlər
- Azərbaycansayağı Bolonya sistemi 2011-02-26 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bolonya sistemi tehsil sisteminde xususi istiqamet Bolonya sisteminin baslangici 1970 ci illerin ortalarina Avropa nazirler sovetinin tehsil sahesinde emekdasliqla bagli birinci proqram haqda qetnamenin qebul etdiyi vaxtlara tesaduf edir menbe gosterin Yaranmasi ve genislenmesiProsesin resmi baslangici ise 1999 cu il iyunun 19 u hesab olunur Hemin tarixde Bolonya seherinde 29 Avropa olkesinin tehsil nazirlerinin xususi konfransinda Avropa Ali tehsil mekani beyannamesi ve ya Bolonya beyannamesi qebul olunur Bolonya sistemi diger olkeler ucun de aciqdir Sonralar hokumetlerarasi gorusler 2001 Berlinde 2003 Bergende 2005 ve Londonda 2007 kecirilmisdir Hazirda Bolonya sistemi 46 olkeni birlesdirir Ehtimal olunur ki onun esas meqsedleri 2010 cu ile qeder yerine yetmelidir Rusiya Bolonya sistemine 2003 cu ilde nazirlerin Berlin gorusunde qosulub Bolonya sisteminin esas istiqametlerinin heyata kecmesi ucun bir cox rus ali tehsil mektebleri buraya celb edilib MeqsediBolonya sisteminin esas meqsedleri 2010 cu il ucun bu meqsedlere nail olmaq gozlenilir Avropa ali tehsil mekaninin vetendaslarin isle temin olunmasi imkanlarinin suretle inkisaf etdirilmesinde esas istiqametverici sistem kimi qurulmasi Avropanin intellektual medeni sosial ve elmi texniki potensialinin formalasmasi ve mohkemlenmesi dunyada Avropa ali mektebinin nufuzunun yukselmesi Diger tehsil sistemleri ile telebe pul nufuz mubarizesinde reqabeti temin etmek Milli ali tehsil sistemleri ile uygunlasmaya ve muqayise olunmaga nail olmaq tehsilin keyfiyyetinin yukselmesi Avropa medeni deyerlerinin inkisafinda universitetlerin merkezi rolunun artmasi Bu deyerlere gore universitetler Avropa dusuncesinin ve ya suurunun dasiyicisi hesab olunur Bolonya beyannamesinin esas muddealariMeqsed Avropa ali tehsil mekani yaratmaq elece de o sistemi dunya miqyasinda feallasdirmaq Beyanname alti esas muddeadan ibaretdir Muqayise olunan derecede qebul edilmis sistemler o cumleden diplomda isle temin olunma ve Avropa ali tehsilinin beynelxalq reqabetde guclu olmasi Iki pilleli tehsile giris dereceye qeder ve dereceden sonra Birinci pille 3 ilden az cekmir Ikinci pille magistr ve ya doktor derecesi almaga dogru aparir Avropa sisteminin tetbiq edilmesi telebenin heyat fealiyyetinin suretli inkisafina destek ucun zehmetseverlik vahidinin hesablanmasi ucundur kredit sistemi Omur boyu tehsil almaq konsepsiyasi cercivesinde islemeyi bacaran ve sistemi davamli eden ECTS European Credit Transfer System qebul etmek teklif olunur Bu istirakcilarin fealligini inkisaf etdirmek boyuk ehemiyyet kesb edir evvelki iki maddenin yerine yetirilmesi esasinda Avropa regionunda muellim ve diger personalin feal olmasini temin etmek Transmilli tehsil standartlarini yaratmaq Uygun kriteriyalarin ve metodologiyalarin islenilmesi meqsedile keyfiyyetin temin olunmasinda Avropa emekdasligina komek etmek Avropa ali tehsiline esasen de ders planlarinin inkisaf etdirilmesi sahesine institutlararasi emekdasligin umumi tehsil proqraminin ve suretlilik sxeminin tecrubi hazirligin ve elmi tedqiqatlarin aparilmasina ciddi nezareti temin etmek Bolonya sistemine qosulmaOlkeler Bolonya sistemine konullu olaraq muvafiq beyannamenin imzalanmasi yolu ile qosula bilerler Bu zaman hemin olkeler bezi ohdelikleri uzerilerine gotururler Ohdeliklerden bezilerinin zaman mehdudiyyeti var 2005 ci ilden Bolonya sisteminin istirakcisi olan butun olkelerin mezunlarina havayi bakalavr ve magistr diplomlarina olan yegane elaveni vermek 2010 cu ile qeder milli tehsil sistemlerini Bolonya beyannamesinin esas muddealarina uygun olaraq deyisdirmek Avropa ali tehsil mekani Bolonya sisteminin ve beyannamesinin istirakcilari bu olkelerdir Albaniya Andorra Ermenistan Avstriya Azerbaycan Belcika Bosniya ve Hersoqovina Bolqaristan Xorvatiya Kipr Cexiya Danimarka Estoniya Finlandiya Fransa Gurcustan Almaniya Yunanistan Vatikan Macaristan Islandiya Ispaniya Irlandiya Italiya Latviya Litva Luksemburq Malta Cernoqoriya Moldova Niderland Norvec Polsa Portuqaliya Makedoniya Ruminiya Rusiya Serbiya Slovakiya Sloveniya Isvec Isvecre Turkiye Ukrayna Boyuk Britaniya Bolonya sistemi haqqinda fikirlerNeue Zurcher Zeitung alman qezetinin yazdigina gore aprel 2007 ci il yeni sisteme birinci kecen Sankt Qallens universitetinde professor ve dosentlerin ekseriyyeti deyisikliyin tehsil prosesine menfi tesir gosterdiyini gizletmirler Tehsilin standartlasdirilmasinin ve ECTS bal sistemine girisin daha cox humanitar saheye nezere carpan zerbe vuruldugunu deyirler Xarici kecidlerAzerbaycansayagi Bolonya sistemi 2011 02 26 at the Wayback MachineHemcinin baxBolonya prosesi Tehsil ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin