İslamda qurban (ərəb. قربان) — islam dinində qurbanvermə anlayışı. Qurbankəsmə vacib ibadət ayinlərindən biridir. Ən məşhur qurban udhiyyədir. Fitr bayramında kəsilən qurban, lakin bundan əlavə müsəlmanlar uşaq doğulması (əqiqə), eləcə də nəzir (nəzr qurbanı) münasibətilə qurban kəsirlər.
Udhiya
Udhiya (ərəb. التضحية — Günəş çıxandan sonra səhər kəsilən qurbandır. Qurban bayramının qeyd olunması zamanı Zilhiccə ayının 10-da icra edilən qurbanlıq mərasimidir. Ayin İbrahim peyğəmbərin oğlunu qurban verməyə hazır olmasının xatirəsinə edilir, onun yerinə son anda qoç kəsilir. Bu ayin İslam dininin mühüm ritual xüsusiyyətidir. Qurban dırnaqlı heyvan ola bilər: hər il Zilhiccə ayının 10-da müvafiq niyyətlə kəsilən dəvə, inək və ya qoyun. Əksər müsəlman ilahiyyatçıları udhiyyəni ixtiyari, lakin arzu olunan əməl (sünnət), bəziləri isə vacib hesab edirlər. İstənilən şəxs özü və ya ailə üzvləri üçün Allaha qurban kəsə bilər. Əgər vəsiyyət etmişsə və bunun üçün öz vəsaitini qoyubsa, mərhum üçün də qurban kəsə bilərsiniz. Bir adama bir qoyun qurban verməyə icazə verilir. Bir dəvə və bir inəyi yeddi nəfər qurban kəsə bilər. Qurbanlıq heyvanların əti üç yerə bölünür. Bir hissəsi yemək üçün qalır, ikincisi sədəqə, üçüncü hissəsi isə hədiyyə olaraq paylanır. Ət müsəlmanlara sədəqə olaraq verilir. Amma əgər qohum və ya qonşudursa, qeyri-müsəlmanlara da vermək caizdir. Qurbanlıq heyvanın əti və digər bədən hissələri satıla bilməz. Heyvanın başı qibləyə sol tərəfi üstə uzanması məsləhətdir. "Bismillah, Allahu Əkbər" sözləri ilə heyvanın yemək borusu, tənəffüs yolları və əsas damarları kəsilməlidir. Təşriq təkbirini də oxuya bilərsiniz: اللorate ال__ughter اللorate الging Photography إmpicate إmpلالorate وicles اake feature الcl اللهipp Bar, la İlyakh Illyallah Allahu Akbar, Allahu Akbar Va Lillahil Hamd ". Mənası: "Allah böyükdür, Allah böyükdür, Allahdan başqa ilah yoxdur, Allah böyükdür və bütün həmdlər Allaha məxsusdur". və bu ayə: بِّ الْعَالَمِينَ Mənası: "Həqiqətən, mənim namazım, (Allaha) ibadətim, həyatım və ölümüm aləmlərin Rəbbi olan Allahın ixtiyarındadır. Bu niyyəti de: "Ey Uca Allah, sənin bərəkətini almaq üçün qurban kəsirəm". Heyvanın ruhu bədəndən çıxana qədər başını ayırmaq və ya dərisini soymağa başlamaq məsləhət deyil. Qurbanlıq zamanı "Bismillah" demək kifayət deyil, mütləq "Bismillah, Allahu Əkbər" deməlisiniz. Əgər kəsici şüurlu olaraq "Bismillah, Allahu Əkbər" deməsə, heyvanın əti haram olar. Əgər unutqanlıqdan deməmisənsə, bağışlanmışdır.
Akika
Akika (ərəb. عقيقة — kəsmək) — Uşağın dünyaya gəlməsi üçün Allaha şükür əlaməti olaraq bir və ya iki qoçun qurban kəsilməsi. Akika uşaq doğulan zaman qurban kəsilən heyvanın adıdır. Onun mənşəyi ondan irəli gəlir ki, qoyun kəsiləndə boğazı kəsilir. Ərəblər tez-tez yeni doğulmuş körpənin saçına aqika deyirlər. Oğlan üçün iki qoç verilir ki, hər biri qurbanlıq (udhiya) şərtlərinə uyğun olmalıdır. Qız üçün bir qoç qurban kəsilir. Heyvan yeddinci gün kəsilir, lakin vaxtında edilə bilməsə, başqa vaxtda kəsilə bilər və bu, günah sayılmayacaq. Ancaq bunu mümkün qədər tez etmək daha yaxşıdır.
Nəzr Qurban
Nəzr Qurban (ərəb. نذر قربان — vəd edilmiş qurban) insanın könüllü olaraq özü üçün vacib etdiyi qurbandır. Nəzr Qurbanın iki növü vardır:
- Heç bir şərtlə əlaqəli olmayan nəzir. Məsələn, kimsə: "Allahın adı ilə qurban kəsəcəm" deyəcək. Bu halda insan istədiyi vaxt bu qurbanı etməkdə azaddır.
- Bəzi şərtlə əlaqəli bir and. Məsələn, kimsə deyər: "Xəstə sağalsa, Allahın adı ilə qurban kəsərəm". Xəstə sağaldıqdan sonra qurban kəsmək vacib olur. İstədiyinizin yerinə yetirilməsini gözləmədən daha əvvəl qurban kəsə bilərsiniz.
Qurbanlıq heyvanın ətini (nəzrini) kəsən şəxs yeyə bilməz. Həm də bu əti onun arvadı, valideynləri, babası, uşaqları, nəvələri yeməməlidir. Bundan əlavə, nəzr qurbanının ətini varlı sayılan, yəni nisab sahibi olanlar yeyə bilməz. Qurban bayramında mərhum üçün qurban kəsilir. Mərhum üçün qurban kəsən şəxs qurbanlıq heyvanın ətini paylaya və ya özü üçün saxlaya bilər. Vəsiyyətə uyğun olaraq kəsilən heyvanın əti isə kasıblara paylanır.
Heyvanın kəsilməsi
Müsəlmanın qurbanı özü kəsməsi və ya mümkünsə heyvan kəsilərkən yanında olması məsləhətdir. Qurbanlıq günü qurbanlıq heyvanın ətindən dadmayıncaya qədər heç nə yeməməsi məsləhətdir. Qurban kəsilərkən heyvan sol böyrü üstə uzanır, ayaqları isə dırnaqlarından bir-birinə bağlanır. Heyvanın boğazının qarşısında qan axması üçün bir depressiya olmalıdır. Qurban kəsmək niyyətini qəbul edən müsəlman "Bismillahi! Allahu Əkbər" deyərək heyvanın boğazındakı əsas qan damarlarını kəsib. Heyvan qan bədəni tamamilə tərk edənə qədər bu vəziyyətdə saxlanılmalıdır. Bundan sonra baş tamamilə kəsilir. Eyni şey yemək üçün heyvanların adi kəsilməsinə də aiddir. Şəriət qaydalarına uyğun kəsilməyən heyvan ətini müsəlmanlara yemək haramdır. Heyvanın qanını, cinsiyyət orqanını, öd kisəsini və ya kisəsini yeməməlisiniz.
Yaş
Qurbanlıq müəyyən yaşa çatmalı və heç bir qüsuru olmamalıdır. Quzu üçün minimum yaş həddi 6 ay, keçi üçün 1 il, inək üçün 2 il, dəvə üçün 5 ildir. Qurbanlıq üçün seçilmiş heyvanı satmaq qadağandır. Qurban qoç, keçi, dəvə, camış və ya inək ola bilər. Şafii məzhəbinə görə, bətnində meyvə verən heyvanları qurban kəsmək haramdır.
Qüsurlar
Qurbanlıq heyvanın doymuş, iri və gözəl olması arzu edilir. Buynuzları qismən sınmış və ya doğulandan itkin düşmüş heyvanları, habelə axtalanmış heyvanları qurban kəsməyə icazə verilir. Aşağıdakı xüsusiyyətlərə malik heyvanı qurban vermək yolverilməzdir:
- bir və ya hər iki gözün korluğu;
- həddindən artıq incəlik;
- heyvanın müstəqil şəkildə qurbanlıq yerinə çata bilməyəcəyi axsaqlıq;
- gözün, qulağın və ya quyruğun böyük hissəsinin olmaması;
- diş çatışmazlığı.
Yaxşı olar ki, heyvanı kəsən kəsən şəxsə pul ödəsin. Əgər fəqirdirsə, ətdən ona sədəqə vermək caizdir. Qurbanlıq heyvanı kəsilməzdən bir neçə gün əvvəl alıb tövlədə saxlamaq məsləhətdir.
Qurbankəsmə ilə əlaqəli terminlər
- Atira (ərəb. عتيرة) Bütpərəst ərəblərin cahiliyyə dövründə son on günündə kəsdikləri qurbandır. Rəcəb ayı. İslamın ilk illərində buna icazə verilmiş, lakin sonradan qadağan edilmişdir.
- Bədanə (ərəb. بدنة) Məkkədə qurbanlıq üçün nəzərdə tutulmuş dəvə, dişi dəvə, inək və ya öküzdür.
- Təşriq günləri — müsəlmanların qurban kəsdikləri Zilhiccə ayının on birinci, on ikinci və on üçüncü günləri.
- Hədyə (ərəb. الْهَدْيُ) — zəvvarların qurbanlıq günlərində kəsdikləri qurbanlıq heyvanlardır.
İstinadlar
- International Islamic University of Malaysia, Kitab Al-Adhiya (Book of Sacrifices) Translation of Sahih Muslim book 22, https://www.iium.edu.my/deed/hadith/muslim/022_smt.html 2023-03-26 at the Wayback Machine Accessed 9/28/21
- The Qur'an Saheeh International Translation, https://quran.com/22/34-43 2023-03-26 at the Wayback Machine
- "قَرَّبَ - Translation in English - bab.la". 2024-04-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-17.
- . Oxford Islamic Studies Online. April 10, 2019 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-07-11.
- "Rules of Qurbani: All Your Questions Answered | Muslim Hands UK". 2024-04-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-04-17.
- "Up to 99 million animals 'needlessly killed without stunning' every year". . 24 December 2021. 7 May 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 17 April 2024.
- Məhəmməd ibn Süleyman A. Məcməul-ənhur fi şərh multəqə əl-əbhur. T. 2. S. 519, 520;
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Islamda qurban ereb قربان islam dininde qurbanverme anlayisi Qurbankesme vacib ibadet ayinlerinden biridir En meshur qurban udhiyyedir Fitr bayraminda kesilen qurban lakin bundan elave muselmanlar usaq dogulmasi eqiqe elece de nezir nezr qurbani munasibetile qurban kesirler UdhiyaUdhiya ereb التضحية Gunes cixandan sonra seher kesilen qurbandir Qurban bayraminin qeyd olunmasi zamani Zilhicce ayinin 10 da icra edilen qurbanliq merasimidir Ayin Ibrahim peygemberin oglunu qurban vermeye hazir olmasinin xatiresine edilir onun yerine son anda qoc kesilir Bu ayin Islam dininin muhum ritual xususiyyetidir Qurban dirnaqli heyvan ola biler her il Zilhicce ayinin 10 da muvafiq niyyetle kesilen deve inek ve ya qoyun Ekser muselman ilahiyyatcilari udhiyyeni ixtiyari lakin arzu olunan emel sunnet bezileri ise vacib hesab edirler Istenilen sexs ozu ve ya aile uzvleri ucun Allaha qurban kese biler Eger vesiyyet etmisse ve bunun ucun oz vesaitini qoyubsa merhum ucun de qurban kese bilersiniz Bir adama bir qoyun qurban vermeye icaze verilir Bir deve ve bir ineyi yeddi nefer qurban kese biler Qurbanliq heyvanlarin eti uc yere bolunur Bir hissesi yemek ucun qalir ikincisi sedeqe ucuncu hissesi ise hediyye olaraq paylanir Et muselmanlara sedeqe olaraq verilir Amma eger qohum ve ya qonsudursa qeyri muselmanlara da vermek caizdir Qurbanliq heyvanin eti ve diger beden hisseleri satila bilmez Heyvanin basi qibleye sol terefi uste uzanmasi meslehetdir Bismillah Allahu Ekber sozleri ile heyvanin yemek borusu teneffus yollari ve esas damarlari kesilmelidir Tesriq tekbirini de oxuya bilersiniz اللorate ال ughter اللorate الging Photography إmpicate إmpلالorate وicles اake feature الcl اللهipp Bar la Ilyakh Illyallah Allahu Akbar Allahu Akbar Va Lillahil Hamd Menasi Allah boyukdur Allah boyukdur Allahdan basqa ilah yoxdur Allah boyukdur ve butun hemdler Allaha mexsusdur ve bu aye ب ال ع ال م ين Menasi Heqiqeten menim namazim Allaha ibadetim heyatim ve olumum alemlerin Rebbi olan Allahin ixtiyarindadir Bu niyyeti de Ey Uca Allah senin bereketini almaq ucun qurban kesirem Heyvanin ruhu bedenden cixana qeder basini ayirmaq ve ya derisini soymaga baslamaq meslehet deyil Qurbanliq zamani Bismillah demek kifayet deyil mutleq Bismillah Allahu Ekber demelisiniz Eger kesici suurlu olaraq Bismillah Allahu Ekber demese heyvanin eti haram olar Eger unutqanliqdan dememisense bagislanmisdir AkikaAkika ereb عقيقة kesmek Usagin dunyaya gelmesi ucun Allaha sukur elameti olaraq bir ve ya iki qocun qurban kesilmesi Akika usaq dogulan zaman qurban kesilen heyvanin adidir Onun menseyi ondan ireli gelir ki qoyun kesilende bogazi kesilir Erebler tez tez yeni dogulmus korpenin sacina aqika deyirler Oglan ucun iki qoc verilir ki her biri qurbanliq udhiya sertlerine uygun olmalidir Qiz ucun bir qoc qurban kesilir Heyvan yeddinci gun kesilir lakin vaxtinda edile bilmese basqa vaxtda kesile biler ve bu gunah sayilmayacaq Ancaq bunu mumkun qeder tez etmek daha yaxsidir Nezr QurbanNezr Qurban ereb نذر قربان ved edilmis qurban insanin konullu olaraq ozu ucun vacib etdiyi qurbandir Nezr Qurbanin iki novu vardir Hec bir sertle elaqeli olmayan nezir Meselen kimse Allahin adi ile qurban kesecem deyecek Bu halda insan istediyi vaxt bu qurbani etmekde azaddir Bezi sertle elaqeli bir and Meselen kimse deyer Xeste sagalsa Allahin adi ile qurban keserem Xeste sagaldiqdan sonra qurban kesmek vacib olur Istediyinizin yerine yetirilmesini gozlemeden daha evvel qurban kese bilersiniz Qurbanliq heyvanin etini nezrini kesen sexs yeye bilmez Hem de bu eti onun arvadi valideynleri babasi usaqlari neveleri yememelidir Bundan elave nezr qurbaninin etini varli sayilan yeni nisab sahibi olanlar yeye bilmez Qurban bayraminda merhum ucun qurban kesilir Merhum ucun qurban kesen sexs qurbanliq heyvanin etini paylaya ve ya ozu ucun saxlaya biler Vesiyyete uygun olaraq kesilen heyvanin eti ise kasiblara paylanir Heyvanin kesilmesiMuselmanin qurbani ozu kesmesi ve ya mumkunse heyvan kesilerken yaninda olmasi meslehetdir Qurbanliq gunu qurbanliq heyvanin etinden dadmayincaya qeder hec ne yememesi meslehetdir Qurban kesilerken heyvan sol boyru uste uzanir ayaqlari ise dirnaqlarindan bir birine baglanir Heyvanin bogazinin qarsisinda qan axmasi ucun bir depressiya olmalidir Qurban kesmek niyyetini qebul eden muselman Bismillahi Allahu Ekber deyerek heyvanin bogazindaki esas qan damarlarini kesib Heyvan qan bedeni tamamile terk edene qeder bu veziyyetde saxlanilmalidir Bundan sonra bas tamamile kesilir Eyni sey yemek ucun heyvanlarin adi kesilmesine de aiddir Seriet qaydalarina uygun kesilmeyen heyvan etini muselmanlara yemek haramdir Heyvanin qanini cinsiyyet orqanini od kisesini ve ya kisesini yememelisiniz Yas Qurbanliq mueyyen yasa catmali ve hec bir qusuru olmamalidir Quzu ucun minimum yas heddi 6 ay keci ucun 1 il inek ucun 2 il deve ucun 5 ildir Qurbanliq ucun secilmis heyvani satmaq qadagandir Qurban qoc keci deve camis ve ya inek ola biler Safii mezhebine gore betninde meyve veren heyvanlari qurban kesmek haramdir Qusurlar Qurbanliq heyvanin doymus iri ve gozel olmasi arzu edilir Buynuzlari qismen sinmis ve ya dogulandan itkin dusmus heyvanlari habele axtalanmis heyvanlari qurban kesmeye icaze verilir Asagidaki xususiyyetlere malik heyvani qurban vermek yolverilmezdir bir ve ya her iki gozun korlugu heddinden artiq incelik heyvanin musteqil sekilde qurbanliq yerine cata bilmeyeceyi axsaqliq gozun qulagin ve ya quyrugun boyuk hissesinin olmamasi dis catismazligi Yaxsi olar ki heyvani kesen kesen sexse pul odesin Eger feqirdirse etden ona sedeqe vermek caizdir Qurbanliq heyvani kesilmezden bir nece gun evvel alib tovlede saxlamaq meslehetdir Qurbankesme ile elaqeli terminlerAtira ereb عتيرة Butperest ereblerin cahiliyye dovrunde son on gununde kesdikleri qurbandir Receb ayi Islamin ilk illerinde buna icaze verilmis lakin sonradan qadagan edilmisdir Bedane ereb بدنة Mekkede qurbanliq ucun nezerde tutulmus deve disi deve inek ve ya okuzdur Tesriq gunleri muselmanlarin qurban kesdikleri Zilhicce ayinin on birinci on ikinci ve on ucuncu gunleri Hedye ereb ال ه د ي zevvarlarin qurbanliq gunlerinde kesdikleri qurbanliq heyvanlardir IstinadlarInternational Islamic University of Malaysia Kitab Al Adhiya Book of Sacrifices Translation of Sahih Muslim book 22 https www iium edu my deed hadith muslim 022 smt html 2023 03 26 at the Wayback Machine Accessed 9 28 21 The Qur an Saheeh International Translation https quran com 22 34 43 2023 03 26 at the Wayback Machine ق ر ب Translation in English bab la 2024 04 17 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 17 Oxford Islamic Studies Online April 10 2019 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 07 11 Rules of Qurbani All Your Questions Answered Muslim Hands UK 2024 04 17 tarixinde Istifade tarixi 2024 04 17 Up to 99 million animals needlessly killed without stunning every year 24 December 2021 7 May 2023 tarixinde Istifade tarixi 17 April 2024 Mehemmed ibn Suleyman A Mecmeul enhur fi serh multeqe el ebhur T 2 S 519 520