Talalar kilsəsi və ya Nur kilsə — Balakən rayonu Talalar kəndi ərazisində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi. Kilsə XII-XIII əsrlərdə inşa edilmişdir.
Talalar kilsəsi | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Balakən |
Yerləşir | Talalar |
Tikilmə tarixi | XII-XIII əsrlər |
|
Talalar kilsəsi tərəfləri 6.7x9.2 metr ölçüyə malik olan düzbucaqlı formasına malikdir. Qərb tərəfdən kilsə binasına bitişik inşa edilmiş iki mərtəbəli zəng qülləsi yerləşir.
Tarixi
Prof. G. Məmmədova qeyd edir ki, kilsə XII-XIII əsrlərə aiddir.Gürcüstanın müxtəlif ərazilərində bu tip kilsələrin yayıldığını qeyd edən Gürcüstan alimi anoloji tikili kimi çar Qurgen tərəfindən inşa etdirilmiş İşxani kilsəsini nümunə göstərir.
G. Məmmədova qeyd edir ki, tağtavanlı zal kilsələri və ya birnefli bazilikalar xristian dini memarlığının ən geniş yayılmış bina tipi olmaqla, bütün xristian ölkələrində, o cümlədən Cənubi Qafqazdakı hər üç xristian ölkəsində inşa edilirdi.
İ. Adamiyanın gətirdiyi anologiyanı uğursuz hesab edən G. Məmmədova qeyd edir ki, plan nisbətləri, altar hissəsinin tərtibi, qapı və pəncərələrinin yerləşdirilməsi, interyerlərinin işlənməsi ilə fərqlənir.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Kilsə, tərəfləri 6.7x9.2 metr ölçüyə malik olan düzbucaqlı formasına malikdir. Düzbucaqlı formaya malik altar apsidasında bir pəncərə yerləşir. Tağtavan formalı dam pilyastrlar üzərində duran tağlar bəndi ilə saxlanılır. Altarın qabağında olan ibadət zalı hissəsi cənub və şimal tərəfdən iki pəncərə ilə işıqlandırılmışdır.
Qərb tərəfdən kilsə binasına bitişik inşa edilmiş iki mərtəbəli zəng qülləsi yerləşir. İri künc dayaqlarına malik çahartağ formalı birinci mərtəbə parvis rolunu oynamaqla günbəzvari tavanı ilə kilsənin girişi üzərini örtür. Səkkizguşəli formaya malik olan ikinci mərtəbə isə dövrümüzə çatmamış zəng ilə tamamlanmışdı.
Maraqlıdır ki, kilsə və zəng qülləsinin inşasında fərqli materiallardan ustufadə edilmişdir. Belə ki, kilsə binası yaxşı yonulmuş yerli daşlardan, sonradan ona əlavə edilmiş zəng qülləsi isə bişmiş qırmızı kərpicdən inşa edilmişdir.
İstinadlar
- Мамедова, 2004. səh. 110
- Адамия, И. Грузинское народное зодчество. Саингило. Тбилиси: изд. Хеловнеба. 1979. səh. 258.
Ədəbiyyat
- Мамедова, Гюльчохра, Зодчество Кавказской Албании, Баку: Чашыоглу, 2004
Xarici keçidlər
- Abbasova, Şahpəri. "Azərbaycanda bütün dəyərləri məhv edən xəzinə axtaranlar peyda olub". sputnik.az. Sputnik Azərbaycan. 01.02.2018. İstifadə tarixi: 11 oktyabr 2020.
- Alban dövrünün ən unikal abidəsi məhv olmaq üzrədir
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Talalar kilsesi ve ya Nur kilse Balaken rayonu Talalar kendi erazisinde yerlesen tarix memarliq abidesi Kilse XII XIII esrlerde insa edilmisdir Talalar kilsesiOlke AzerbaycanSeher BalakenYerlesir TalalarTikilme tarixi XII XIII esrlerTalalar kilsesi Talalar kilsesi terefleri 6 7x9 2 metr olcuye malik olan duzbucaqli formasina malikdir Qerb terefden kilse binasina bitisik insa edilmis iki mertebeli zeng qullesi yerlesir TarixiProf G Memmedova qeyd edir ki kilse XII XIII esrlere aiddir Gurcustanin muxtelif erazilerinde bu tip kilselerin yayildigini qeyd eden Gurcustan alimi anoloji tikili kimi car Qurgen terefinden insa etdirilmis Isxani kilsesini numune gosterir G Memmedova qeyd edir ki tagtavanli zal kilseleri ve ya birnefli bazilikalar xristian dini memarliginin en genis yayilmis bina tipi olmaqla butun xristian olkelerinde o cumleden Cenubi Qafqazdaki her uc xristian olkesinde insa edilirdi I Adamiyanin getirdiyi anologiyani ugursuz hesab eden G Memmedova qeyd edir ki plan nisbetleri altar hissesinin tertibi qapi ve pencerelerinin yerlesdirilmesi interyerlerinin islenmesi ile ferqlenir Memarliq xususiyyetleriKilse terefleri 6 7x9 2 metr olcuye malik olan duzbucaqli formasina malikdir Duzbucaqli formaya malik altar apsidasinda bir pencere yerlesir Tagtavan formali dam pilyastrlar uzerinde duran taglar bendi ile saxlanilir Altarin qabaginda olan ibadet zali hissesi cenub ve simal terefden iki pencere ile isiqlandirilmisdir Qerb terefden kilse binasina bitisik insa edilmis iki mertebeli zeng qullesi yerlesir Iri kunc dayaqlarina malik cahartag formali birinci mertebe parvis rolunu oynamaqla gunbezvari tavani ile kilsenin girisi uzerini ortur Sekkizguseli formaya malik olan ikinci mertebe ise dovrumuze catmamis zeng ile tamamlanmisdi Maraqlidir ki kilse ve zeng qullesinin insasinda ferqli materiallardan ustufade edilmisdir Bele ki kilse binasi yaxsi yonulmus yerli daslardan sonradan ona elave edilmis zeng qullesi ise bismis qirmizi kerpicden insa edilmisdir IstinadlarMamedova 2004 seh 110 Adamiya I Gruzinskoe narodnoe zodchestvo Saingilo Tbilisi izd Helovneba 1979 seh 258 EdebiyyatMamedova Gyulchohra Zodchestvo Kavkazskoj Albanii Baku Chashyoglu 2004Xarici kecidlerAbbasova Sahperi Azerbaycanda butun deyerleri mehv eden xezine axtaranlar peyda olub sputnik az Sputnik Azerbaycan 01 02 2018 Istifade tarixi 11 oktyabr 2020 Alban dovrunun en unikal abidesi mehv olmaq uzredir