Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tənəffüs aparatı (lat. apparatus respiratorius) — daxili üzvlərin təşkil elədikləri üç aparatdan biri olub, orqanizmin qazlar mübadiləsində iştirak edir. Bu aparat oksigeni alaraq əvəzində karbon qazını orqanizmdən xaric edir. Mənşəcə həzm aparatı ilə , vəzifəcə qan-damar sistemi ilə sıx əlaqədardır. Tənəffüs aparatına qırtlaq (lat. larynx), nəfəs borusu (lat. trachea) və ağciyərlər (lat. pulmones) aiddir. Qırtlaq qığırdaqlardan təşkil olunub, boyun nahiyəsində yerləşir və yuxarıda udlaq vasitəsilə burun və ağız boşluqları ilə birləşir. Burun və ağız boşluqları udlaq ilə birlikdə yuxarı tənəffüs yolları adlanır. Qırtlağın ardını isə nəfəs borusu təşkil edir. Nəfəs borusu öz növbəsində qida borusunun öü ilə aşağı doğru gedərək döş boşluğuna daxil olaraq, burada iki şaxəyə — sağ və sol bronxlara bölünür. Bronxlar isə ağciyərlərə daxil olaraq şaxələnərək, ağciyər alveollarına (qovuqcuqlarına) keçir.
| Tənəffüs aparatı | |
|---|---|
 Tənəffüs aparatı (sxematik) | |
| Latınca | apparatus respiratorius |
| Qrey | subyekt 240 1070 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Alınan hava burun boşluğundan, xoanalardan, ağız boşluğundan, əsnəkdən udlağa və buradan qırtlaq girəcəyi vasitəsilə qırtlağa və sonra nəfəs borusuna keçir. Buradan hava bronxlar vasitəsilə ağciyər alveollarına daxil olur. Qırtlaq, nəfəs borusu və bronxlar aşağı tənəffüs yolları adlanır. Qırtlaq nəfəs yolu vəzifəsindən əlavə səs aparatı vəzifəsini də görür; nəfəs verildikdə burada olan səs telləri ehtizaza gələrək nəticədə səs meydana çıxır. ağciyərlər döş boşluğunda yerləşərək xaricdən plevra — lat. pleura adlanan seroz qişa ilə əhatə olunmuşdur. Ağciyərlər alveollarına daxil olan hava ilə kapilyarlarda cərəyan edən qan arasında qazlar mübadiləsi gedir. Alveollarda olan oksigen qana keçir, qanda olan karbon qazı isə alveollara keçir ki, nəfəs verildikdə xaricə çıxarılır.
Mənbə
- Bourgery JM. Traité complet de l’Anatomie de l’Homme. Paris: Delaunay; 1839. Vol. 5 Splanchnology; pp. 169–179.
- Gray H (1918) Gray’s anatomy. Anatomy of the human body. XI Splanchnology, 2H The Large Intestine 1918.
- Atlas of Human Anatomy. vols. 1–3. vol. 1, Osteology, Arthrology and Syndesmology, Myology (317 pp.); vol. 2, Splanchnology, Ductless Glands, Heart (229 pp.); and vol. 3, Nervous System, A ngiology, Sense Organs (326 pp.). Ferenc Kiss and Janos Szentágothai. Pergamon, London; Macmillan, New York, ed. 17, 1964. Illus.
- M.B. DeJarnette. Technic and Practice of Bloodless Surgery. 1939, p. 51
- Prof. K.Ə. Balakişiyev, İnsanın Normal Anatomiyası, II cild, "MAARİF" Nəşriyyatı, Bakı — 1979
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Teneffus aparati lat apparatus respiratorius daxili uzvlerin teskil eledikleri uc aparatdan biri olub orqanizmin qazlar mubadilesinde istirak edir Bu aparat oksigeni alaraq evezinde karbon qazini orqanizmden xaric edir Mensece hezm aparati ile vezifece qan damar sistemi ile six elaqedardir Teneffus aparatina qirtlaq lat larynx nefes borusu lat trachea ve agciyerler lat pulmones aiddir Qirtlaq qigirdaqlardan teskil olunub boyun nahiyesinde yerlesir ve yuxarida udlaq vasitesile burun ve agiz bosluqlari ile birlesir Burun ve agiz bosluqlari udlaq ile birlikde yuxari teneffus yollari adlanir Qirtlagin ardini ise nefes borusu teskil edir Nefes borusu oz novbesinde qida borusunun ou ile asagi dogru gederek dos bosluguna daxil olaraq burada iki saxeye sag ve sol bronxlara bolunur Bronxlar ise agciyerlere daxil olaraq saxelenerek agciyer alveollarina qovuqcuqlarina kecir Teneffus aparatiTeneffus aparati sxematik Latinca apparatus respiratoriusQrey subyekt 240 1070 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Alinan hava burun boslugundan xoanalardan agiz boslugundan esnekden udlaga ve buradan qirtlaq gireceyi vasitesile qirtlaga ve sonra nefes borusuna kecir Buradan hava bronxlar vasitesile agciyer alveollarina daxil olur Qirtlaq nefes borusu ve bronxlar asagi teneffus yollari adlanir Qirtlaq nefes yolu vezifesinden elave ses aparati vezifesini de gorur nefes verildikde burada olan ses telleri ehtizaza gelerek neticede ses meydana cixir agciyerler dos boslugunda yerleserek xaricden plevra lat pleura adlanan seroz qisa ile ehate olunmusdur Agciyerler alveollarina daxil olan hava ile kapilyarlarda cereyan eden qan arasinda qazlar mubadilesi gedir Alveollarda olan oksigen qana kecir qanda olan karbon qazi ise alveollara kecir ki nefes verildikde xarice cixarilir MenbeBourgery JM Traite complet de l Anatomie de l Homme Paris Delaunay 1839 Vol 5 Splanchnology pp 169 179 Gray H 1918 Gray s anatomy Anatomy of the human body XI Splanchnology 2H The Large Intestine 1918 Atlas of Human Anatomy vols 1 3 vol 1 Osteology Arthrology and Syndesmology Myology 317 pp vol 2 Splanchnology Ductless Glands Heart 229 pp and vol 3 Nervous System A ngiology Sense Organs 326 pp Ferenc Kiss and Janos Szentagothai Pergamon London Macmillan New York ed 17 1964 Illus M B DeJarnette Technic and Practice of Bloodless Surgery 1939 p 51 Prof K E Balakisiyev Insanin Normal Anatomiyasi II cild MAARIF Nesriyyati Baki 1979