Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pulmonologiya, ehtiva edən xəstəliklərlə məşğul olan bir tibb ixtisasıdır. Müddəti Latın sözü pulmō, pulmōnis ("ağciyər") və yunan sonrakı -Loíía, -logia ("öyrənmə") tərtib edilir. Pulmonologiya pnevmologiya (yunan πνεύμων ("ağciyər") və -Loiqia), respirologiya və tənəffüs yolu ilə sinonimdir.
Pulmonologiya bəzi ölkələrdə və bölgələrdə sinə tibb və tənəffüs yolu kimi tanınır. Pulmonologiya daxili dərmanın bir hissəsi hesab olunur və intensiv müalicə ilə əlaqələndirilir. Pulmonologiya tez-tez həyat dəstəyi və mexaniki ventilyasiya ehtiyacı olan xəstələrin idarə edilməsi ilə bağlıdır. Pulmonoloqlar xüsusilə sinə, astma, tüberküloz, amfizem və mürəkkəb sinə infeksiyaları xəstəliklərində və vəziyyətlərində xüsusi təlim keçmişdir.
Birləşmiş Krallıqda, İrlandiyada, Cənubi Afrikada və Avstraliyada "tənəffüs xəstəsi" termini pulmonologiyanı tətbiq edən bir həkim ayırmaq üçün istifadə olunur (pulmonolog deyil). Kanadada respirologiya və respiroloq istifadə olunur. Tənəffüs yollarının cərrahiyyəsi ümumiyyətlə kardiyotoraşik cərrahiyyə (və ya torakal cərrahiyyə) mütəxəssisləri tərəfindən həyata keçirilir, baxmayaraq ki, kiçik prosedurlar pulmonoloqlar tərəfindən həyata keçirilə bilər. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, pulmonologiya mexaniki ventilyasiya tələb edən xəstələrlə məşğul olduqda kritik qayğı tibb ilə yaxından əlaqələndirilir. Nəticədə, pulmonologların çoxu pulmonar tibblə yanaşı tənqidi müalicə tətbiq etmək üçün sertifikatlaşdırılmışdır. Həkimlərin eyni zamanda pulmonar və kritik tibbdə sertifikat almasına imkan verən təqaüd proqramları var. İnterventional pulmonologiya ağciyər tibbində nisbətən yeni bir sahədir ki, bu da bronxoskopiya və plosteroskopiya kimi prosedurların istifadəsinə aiddir. İntervensional pulmonologiya xüsusi bir tibb ixtisası kimi getdikcə tanınır.
Pulmonoloq, diaqnostik prosesinə aşağıdakıları əhatə edən ümumi bir nəzərdən başlayır:
ağciyərlərə təsir edən irsi xəstəliklər (kistik fibroz, alfa 1 antitripsin çatışmazlığı) toksinlərə məruz qalma (tütün dumanı, asbest, egzoz dumanları, kömür madeni dumanları) yoluxucu maddələrə məruz qalma (müəyyən növ quşlar, malt emalı) müəyyən şərtlərə (pulmoner fibroz, pulmoner hipertenziya) meyilli ola bilən bir otoimmün diatez Fiziki diaqnostika digər tibb sahələrində olduğu kimi əhəmiyyətlidir.
Əllərin sianoz və ya sirkulyasiya əlamətləri, sinə divarı və tənəffüs dərəcəsi üçün müayinəsi. Servikal lenf nodlarının, trakeanın və sinə divarının hərəkətinin palpasiyası. Zəriflik və ya hiper rezonans üçün ağciyər zərbələrinin vurulması. Ağciyər sahələrinin azalması və ya qeyri-adi nəfəs alması üçün ağciyər (bir stetoskopla). Rales və ya ronchi ağciyər sahələri üzərində stetoskopla eşitmişdir. Bir çox ürək xəstəliyi ağciyər əlamətləri verə bilər, ümumiyyətlə ürək istintaqı daxil edilir.
Ürək və ağciyərdə başlıca cərrahi əməliyyatlar torakal cərrah tərəfindən həyata keçirilir. Pulmonoloqlar tez-tez sinənin içindən və ya ağciyər içərisindən nümunə almaq üçün xüsusi prosedurları yerinə yetirirlər. Diaqnozlara kömək etmək üçün ağciyər və ürək damarlarını keçirmək üçün radyoqrafik üsullardan istifadə olunur. Dərman, solğunluğunda (bronxodilatorlar və steroidlər) və ya oral formada (antibiotiklər, lökotrien antaqonistləri) ən çox pulmonologiya xəstəliklərinin ən əhəmiyyətli müalicəsidir. Astma və ya kronik obstrüktif pulmoner xəstəlik kimi iltihablı ağciyərlərin müalicəsində inhalerlərin istifadə edilməsi ümumi bir nümunədir. Oksigen terapiyası tez-tez ciddi tənəffüs xəstəliyində (amfizem və pulmoner fibroz) zəruri olur. Bu qeyri-kafi olduqda xəstə mexaniki ventilyasiya tələb edə bilər.
Ağciyər reabilitasiyası fərdin maksimum səviyyədə müstəqillik və cəmiyyətdə fəaliyyət göstərməsi məqsədilə pulmonar xəstəliyə və ailələrinə yönəldilmiş, adətən bir disiplinlər arası mütəxəssislər qrupuna yönəldilmiş çoxölçülü xidmətlərin davamlılığı kimi müəyyən edilmişdir. Pulmoner reabilitasiya xəstəyə, ailəyə təhsil vermək və xəstənin ümumi həyat keyfiyyətini və proqnozunu artırmaq məqsədi daşıyır. Müdaxilələr məşq, təhsil, emosional dəstək, oksigen, qeyri-invaziv mexanik ventilyasiya, hava yolu sekretsiyasından təmizlənmənin optimallaşdırılması, alovlanma və xəstəxanaya yerləşdirmə nömrələrini azaltmaq və işə və və ya daha aktiv və emosional razı bir həyata dönmək üçün sağlamlıq baxımına riayət edilməsini təşviq edə bilər. Bu məqsədlər obstruktiv və ya intrinsic pulmoner xəstəliklər (oxygenation qüsurları) və ya neyromüskilər zəiflik (ventilyasiya pozuntuları) səbəbindən azalmış tənəffüs ehtiyatı olan xəstələrə uyğun gəlir. Bir pulmoner reabilitasiya qrupu bir reabilitasiya həkimi, pulmonar tibb mütəxəssisi və reabilitasiya tibb bacısı, tənəffüs terapevt, fiziki terapevt, peşə terapevt, psixoloq və digərləri arasında ictimai işçi də daxil olmaqla, müttəfiq sağlamlıq işçilərini ehtiva edə bilər. Bundan əlavə, tənəffüs oyunlarında uşaqları pulmoner reabilitasiya etmək üçün motivasiya etmək üçün istifadə olunur.
ABŞ-də pulmonoloqlar tibbi tibb diplomu (MD və ya DO) qəbul edildikdən sonra, daxili tibbdə tam rezidententlik təhsili alan və sonra pulmonologiyada ən azı iki əlavə il subspeciality təqaüd təhsili alan həkimlərdir. Ağciyər tibbində şəfqət qələbəsini tamamladıqdan sonra, həkimə pulmoner tibbdə şuranın sertifikatlaşdırma imtahanını verməyə icazə verilir. Bu imtahanı keçirdikdən sonra həkim bir pulmonoloq kimi sertifikatlaşdırır. Birləşmiş Ştatlarda pediatriyalı pulmonoloqlar pediatriyada tam tibbi müayinə (MD və ya DO) qəbul etdikdən sonra pediatriyada tam rezidententlik təhsili alan, sonra pulmonologiyada ən azı üç əlavə il subspeciality təqaüd təhsili alan həkimlərdir.
Pulmonoloqlar tənəffüs sistemi epiteliyasının anatomiyasından pulmonar hipertenziya ən effektiv müalicəsinə qədər tənəffüs sisteminin klinik və əsas tədqiqatlarında iştirak edirlər. Ağciyər törəməsi və ağciyər xərçəngi kimi xəstəliklərdə səbəbləri və mümkün müalicələri axtarmaq üçün də elmi araşdırmalar aparılır.
Pulmonologiya sahəsindəki ilk böyük kəşflərdən biri, pulmoner dövriyyənin kəşfi idi. Başlanğıcda, ürəyin sağ tərəfinə çatan qanın septumdakı kiçik 'məsamələri' keçərək, Galen tərəfindən nəzərdən keçirildiyi kimi oksigenlənmək üçün sol tərəfə keçdiyi düşünülmüşdü; Lakin, pulmonar dövranın kəşf edilməsi əvvəllər II əsrdən bəri qəbul edilmiş bu nəzəriyyəni pozmur. On dördüncü əsrin anatomisti və fiziologu İbn Əl-Nafis ürəyin iki tərəfi (qarıncılları) arasında "doğrudan" keçid olmadığını dəqiq bir şəkildə nəzərdən keçirdi. O, qanın pulmoner arteriya vasitəsilə, ağciyər vasitəsilə keçdiyini və bədən ətrafında pompalanmaq üçün ürəyə geri dönməsinə inanırdı. Bu, çoxları pulmoner dövriyyənin ilk elmi təsviri olmağına inanırlar.
Pulmoner tibb yalnız 1950-ci illərdə tibbi ixtisas kimi inkişaf etməyə başlamış olsa da, William Welch və William Osler, Amerika Toraks Derneğinin 'Təmizləmə və Tədqiqat Milli Birliyi' 'valideyn' təşkilatı qurdu. Ağciyər törəməsinin müalicəsi, müalicəsi və tədqiqi fizioterapiya kimi özündə bir intizam kimi tanınır. İxtisas iqlimə başlamışdırsa, tənəffüs sistemini birləşdirən və arterial qan qazlarının ölçülməsi, inkişaf edən sahəyə daha çox həkim və tədqiqatçılar cəlb etmək üçün bir neçə kəşf edilir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pulmonologiya ehtiva eden xesteliklerle mesgul olan bir tibb ixtisasidir Muddeti Latin sozu pulmō pulmōnis agciyer ve yunan sonraki Loiia logia oyrenme tertib edilir Pulmonologiya pnevmologiya yunan pneymwn agciyer ve Loiqia respirologiya ve teneffus yolu ile sinonimdir Pulmonologiya bezi olkelerde ve bolgelerde sine tibb ve teneffus yolu kimi taninir Pulmonologiya daxili dermanin bir hissesi hesab olunur ve intensiv mualice ile elaqelendirilir Pulmonologiya tez tez heyat desteyi ve mexaniki ventilyasiya ehtiyaci olan xestelerin idare edilmesi ile baglidir Pulmonoloqlar xususile sine astma tuberkuloz amfizem ve murekkeb sine infeksiyalari xesteliklerinde ve veziyyetlerinde xususi telim kecmisdir Birlesmis Kralliqda Irlandiyada Cenubi Afrikada ve Avstraliyada teneffus xestesi termini pulmonologiyani tetbiq eden bir hekim ayirmaq ucun istifade olunur pulmonolog deyil Kanadada respirologiya ve respiroloq istifade olunur Teneffus yollarinin cerrahiyyesi umumiyyetle kardiyotorasik cerrahiyye ve ya torakal cerrahiyye mutexessisleri terefinden heyata kecirilir baxmayaraq ki kicik prosedurlar pulmonoloqlar terefinden heyata kecirile biler Yuxarida qeyd etdiyimiz kimi pulmonologiya mexaniki ventilyasiya teleb eden xestelerle mesgul olduqda kritik qaygi tibb ile yaxindan elaqelendirilir Neticede pulmonologlarin coxu pulmonar tibble yanasi tenqidi mualice tetbiq etmek ucun sertifikatlasdirilmisdir Hekimlerin eyni zamanda pulmonar ve kritik tibbde sertifikat almasina imkan veren teqaud proqramlari var Interventional pulmonologiya agciyer tibbinde nisbeten yeni bir sahedir ki bu da bronxoskopiya ve plosteroskopiya kimi prosedurlarin istifadesine aiddir Intervensional pulmonologiya xususi bir tibb ixtisasi kimi getdikce taninir Pulmonoloq diaqnostik prosesine asagidakilari ehate eden umumi bir nezerden baslayir agciyerlere tesir eden irsi xestelikler kistik fibroz alfa 1 antitripsin catismazligi toksinlere meruz qalma tutun dumani asbest egzoz dumanlari komur madeni dumanlari yoluxucu maddelere meruz qalma mueyyen nov quslar malt emali mueyyen sertlere pulmoner fibroz pulmoner hipertenziya meyilli ola bilen bir otoimmun diatez Fiziki diaqnostika diger tibb sahelerinde oldugu kimi ehemiyyetlidir Ellerin sianoz ve ya sirkulyasiya elametleri sine divari ve teneffus derecesi ucun muayinesi Servikal lenf nodlarinin trakeanin ve sine divarinin hereketinin palpasiyasi Zeriflik ve ya hiper rezonans ucun agciyer zerbelerinin vurulmasi Agciyer sahelerinin azalmasi ve ya qeyri adi nefes almasi ucun agciyer bir stetoskopla Rales ve ya ronchi agciyer saheleri uzerinde stetoskopla esitmisdir Bir cox urek xesteliyi agciyer elametleri vere biler umumiyyetle urek istintaqi daxil edilir Urek ve agciyerde baslica cerrahi emeliyyatlar torakal cerrah terefinden heyata kecirilir Pulmonoloqlar tez tez sinenin icinden ve ya agciyer icerisinden numune almaq ucun xususi prosedurlari yerine yetirirler Diaqnozlara komek etmek ucun agciyer ve urek damarlarini kecirmek ucun radyoqrafik usullardan istifade olunur Derman solgunlugunda bronxodilatorlar ve steroidler ve ya oral formada antibiotikler lokotrien antaqonistleri en cox pulmonologiya xesteliklerinin en ehemiyyetli mualicesidir Astma ve ya kronik obstruktif pulmoner xestelik kimi iltihabli agciyerlerin mualicesinde inhalerlerin istifade edilmesi umumi bir numunedir Oksigen terapiyasi tez tez ciddi teneffus xesteliyinde amfizem ve pulmoner fibroz zeruri olur Bu qeyri kafi olduqda xeste mexaniki ventilyasiya teleb ede biler Agciyer reabilitasiyasi ferdin maksimum seviyyede musteqillik ve cemiyyetde fealiyyet gostermesi meqsedile pulmonar xesteliye ve ailelerine yoneldilmis adeten bir disiplinler arasi mutexessisler qrupuna yoneldilmis coxolculu xidmetlerin davamliligi kimi mueyyen edilmisdir Pulmoner reabilitasiya xesteye aileye tehsil vermek ve xestenin umumi heyat keyfiyyetini ve proqnozunu artirmaq meqsedi dasiyir Mudaxileler mesq tehsil emosional destek oksigen qeyri invaziv mexanik ventilyasiya hava yolu sekretsiyasindan temizlenmenin optimallasdirilmasi alovlanma ve xestexanaya yerlesdirme nomrelerini azaltmaq ve ise ve ve ya daha aktiv ve emosional razi bir heyata donmek ucun saglamliq baximina riayet edilmesini tesviq ede biler Bu meqsedler obstruktiv ve ya intrinsic pulmoner xestelikler oxygenation qusurlari ve ya neyromuskiler zeiflik ventilyasiya pozuntulari sebebinden azalmis teneffus ehtiyati olan xestelere uygun gelir Bir pulmoner reabilitasiya qrupu bir reabilitasiya hekimi pulmonar tibb mutexessisi ve reabilitasiya tibb bacisi teneffus terapevt fiziki terapevt pese terapevt psixoloq ve digerleri arasinda ictimai isci de daxil olmaqla muttefiq saglamliq iscilerini ehtiva ede biler Bundan elave teneffus oyunlarinda usaqlari pulmoner reabilitasiya etmek ucun motivasiya etmek ucun istifade olunur ABS de pulmonoloqlar tibbi tibb diplomu MD ve ya DO qebul edildikden sonra daxili tibbde tam rezidententlik tehsili alan ve sonra pulmonologiyada en azi iki elave il subspeciality teqaud tehsili alan hekimlerdir Agciyer tibbinde sefqet qelebesini tamamladiqdan sonra hekime pulmoner tibbde suranin sertifikatlasdirma imtahanini vermeye icaze verilir Bu imtahani kecirdikden sonra hekim bir pulmonoloq kimi sertifikatlasdirir Birlesmis Statlarda pediatriyali pulmonoloqlar pediatriyada tam tibbi muayine MD ve ya DO qebul etdikden sonra pediatriyada tam rezidententlik tehsili alan sonra pulmonologiyada en azi uc elave il subspeciality teqaud tehsili alan hekimlerdir Pulmonoloqlar teneffus sistemi epiteliyasinin anatomiyasindan pulmonar hipertenziya en effektiv mualicesine qeder teneffus sisteminin klinik ve esas tedqiqatlarinda istirak edirler Agciyer toremesi ve agciyer xercengi kimi xesteliklerde sebebleri ve mumkun mualiceleri axtarmaq ucun de elmi arasdirmalar aparilir Pulmonologiya sahesindeki ilk boyuk kesflerden biri pulmoner dovriyyenin kesfi idi Baslangicda ureyin sag terefine catan qanin septumdaki kicik mesameleri kecerek Galen terefinden nezerden kecirildiyi kimi oksigenlenmek ucun sol terefe kecdiyi dusunulmusdu Lakin pulmonar dovranin kesf edilmesi evveller II esrden beri qebul edilmis bu nezeriyyeni pozmur On dorduncu esrin anatomisti ve fiziologu Ibn El Nafis ureyin iki terefi qarincillari arasinda dogrudan kecid olmadigini deqiq bir sekilde nezerden kecirdi O qanin pulmoner arteriya vasitesile agciyer vasitesile kecdiyini ve beden etrafinda pompalanmaq ucun ureye geri donmesine inanirdi Bu coxlari pulmoner dovriyyenin ilk elmi tesviri olmagina inanirlar Pulmoner tibb yalniz 1950 ci illerde tibbi ixtisas kimi inkisaf etmeye baslamis olsa da William Welch ve William Osler Amerika Toraks Derneginin Temizleme ve Tedqiqat Milli Birliyi valideyn teskilati qurdu Agciyer toremesinin mualicesi mualicesi ve tedqiqi fizioterapiya kimi ozunde bir intizam kimi taninir Ixtisas iqlime baslamisdirsa teneffus sistemini birlesdiren ve arterial qan qazlarinin olculmesi inkisaf eden saheye daha cox hekim ve tedqiqatcilar celb etmek ucun bir nece kesf edilir