Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qırtıckimilər (lat. Poaceae) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinə aid bitki fəsiləsi.
| Qırtıckimilər | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Klad: Fəsilə: Qırtıckimilər | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
Fəsilənin nümayəndələri birillik və ya çoxillik otlar, yerüstü hissələri bəzən odunlaşan, hətta ağacşəkilli bitkilərdir. Taxılkimilərin qədim ekoloji tiplərindən bambuk, qarğı, murquz kimi hündür gövdəli növləri də vardır. bu fəsiləyə daxil olan növlər saçaqlı, sürünən, kökümsov bitkilər olub, əksəriyyəti çim əmələ gətirəndir. Yarpaqları növbəli olmaqla iki cərgə üzrə düzülür, xətvarıdır, aşağısında buğum aralarını əhatə edən qın əmələ gətirir. Çiçəklər ikicinslidir, ziqomorfdur, mürəkkəb çiçək pulcuqları ilə əhatə olunaraq sünbülcüklərdə yerləşir. Çiçəkyanlığı iki dairədə yerləşmiş pərdəşəkilli pulcuqlardan təşkil olunmuşdur. Çiçəkyanlığının xarici dairəsində iki ədəd aşağı və yuxarı çiçək pulcuğu vardır. Erkəkcik 3 ədəddir. Yumurtalıq üst vəziyyətdədir. Bir yuvalı və bir intequmentli bir yumurtacığa malikdir. Ağızcıqlar oturaq olub, 2 ədəddir. Meyvə dən, nadir hallarda (bambuklarda) çəyirdək və ya giləmeyvədir. Toxum endospermlidir.
Bu qrup bitkiləri A.A.Qrossheym (1939), V.D.Aleksandrovna (1941), İ.V.Larin (1950), Y.M.İsayev və b. (1965), Ə.İ.Mayılov (1965), S.H.Musayev (1980), V.S.Xəlilov (1971) və s. tədqiqatçılar öyrənmişlər. Azərbaycan florasında taxılların 306 növü məlumdur. Taxıl fəsiləsinin nümayəndələri yabanı halda səhralarda, yarımsəhralarda, bozqırlarda, meşələrdə, meşə kənarlarında, çəmənlərdə, xüsusilə dağ çəmən fitosenozlarının tərkibinə daxil olmaqla, özlərini fitosenozun komponenti, bəzi növləri isə edifikator olmaqla, fitosenozun formalaşmasında əsas iştirakçılarından sayılırlar. Taxıllar əksəriyyəti mal-qara tərəfindən istər yaş və istərsə də quru halında yaxşı yeyilir. Bu qrup bitkilərin yem əhəmiyyəti, kimyəvi tərkibləri tədqiqatçılar tərəfindən qismən öyrənilmişdir. Vitamin tərkibləri isə, xüsusilə "A" və "C" vitaminləri, yalnız bəzi mədəni yem bitkilərində öyrənilmişdir.
Sinonimləri
- Aegilopaceae
- Agrostidaceae &
- Alopecuraceae
- Andropogonaceae
- Anomochloaceae
- Anthoxanthaceae Link
- Arundinaceae
- Arundinellaceae
- Asperellaceae Link
- Avenaceae
- Bambusaceae &
- Cenchrinaceae Link
- Chaeturaceae Link
- Chloridaceae &
- Coleanthaceae
- Cynodontaceae Link
- Cynosuraceae Link
- Echinariaceae Link
- Ehrhartaceae Link
- Eragrostidaceae
- Festucaceae Spreng.
- Glyceriaceae Link
- Gramineae Juss., nom. cons.
- Hordeaceae &
- Lepturaceae
- Miliaceae Link
- Ophiuraceae Link ex ,
- Oryzaceae &
- Panicaceae &
- Pappophoraceae
- Parianaceae
- Paspalaceae Link
- Phalaridaceae Link
- Pharaceae
- Sporobolaceae ,
- Stipaceae &
- Streptochaetaceae
- Triticaceae Link
- Zoysiaceae Link
İstinadlar
- Angiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III (ing.). // Botanical Journal of the Linnean Society / M. F. Fay Wiley-Blackwell, Linnean Society of London, OUP, 2009. Vol. 161, Iss. 2. P. 105–121. ISSN 0024-4074; 1095-8339 doi:10.1111/J.1095-8339.2009.00996.X
- Appendix IIB: Conserved and rejected names of families of bryophytes and spermatophytes. // International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Shenzhen Code) / red. N. J. Turland, J. H. Wiersema, F. Barrie, V. Qreuter, D. L. Hawksworth, P. S. Herendeen, S. Knapp, W. Kusber, D. Z. Li, K. Marhold və b. 2018.
- Vəkil Xəlilov,Kiçik Qafqazın "E" vitamini ilə zəngin olan yem bitkiləri,Bakı, "Təhsil"EİM-2012
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qirtickimiler lat Poaceae bitkiler aleminin qirticcicekliler destesine aid bitki fesilesi QirtickimilerElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerKlad Deste QirticciceklilerKlad Fesile QirtickimilerBeynelxalq elmi adiPoaceae Barnhart 1895 Sekil axtarisiITIS 40351NCBI 4479EOL 8223FW 53546 Fesilenin numayendeleri birillik ve ya coxillik otlar yerustu hisseleri bezen odunlasan hetta agacsekilli bitkilerdir Taxilkimilerin qedim ekoloji tiplerinden bambuk qargi murquz kimi hundur govdeli novleri de vardir bu fesileye daxil olan novler sacaqli surunen kokumsov bitkiler olub ekseriyyeti cim emele getirendir Yarpaqlari novbeli olmaqla iki cerge uzre duzulur xetvaridir asagisinda bugum aralarini ehate eden qin emele getirir Cicekler ikicinslidir ziqomorfdur murekkeb cicek pulcuqlari ile ehate olunaraq sunbulcuklerde yerlesir Cicekyanligi iki dairede yerlesmis perdesekilli pulcuqlardan teskil olunmusdur Cicekyanliginin xarici dairesinde iki eded asagi ve yuxari cicek pulcugu vardir Erkekcik 3 ededdir Yumurtaliq ust veziyyetdedir Bir yuvali ve bir intequmentli bir yumurtaciga malikdir Agizciqlar oturaq olub 2 ededdir Meyve den nadir hallarda bambuklarda ceyirdek ve ya gilemeyvedir Toxum endospermlidir Bu qrup bitkileri A A Qrossheym 1939 V D Aleksandrovna 1941 I V Larin 1950 Y M Isayev ve b 1965 E I Mayilov 1965 S H Musayev 1980 V S Xelilov 1971 ve s tedqiqatcilar oyrenmisler Azerbaycan florasinda taxillarin 306 novu melumdur Taxil fesilesinin numayendeleri yabani halda sehralarda yarimsehralarda bozqirlarda meselerde mese kenarlarinda cemenlerde xususile dag cemen fitosenozlarinin terkibine daxil olmaqla ozlerini fitosenozun komponenti bezi novleri ise edifikator olmaqla fitosenozun formalasmasinda esas istirakcilarindan sayilirlar Taxillar ekseriyyeti mal qara terefinden ister yas ve isterse de quru halinda yaxsi yeyilir Bu qrup bitkilerin yem ehemiyyeti kimyevi terkibleri tedqiqatcilar terefinden qismen oyrenilmisdir Vitamin terkibleri ise xususile A ve C vitaminleri yalniz bezi medeni yem bitkilerinde oyrenilmisdir SinonimleriAegilopaceae Agrostidaceae amp Alopecuraceae Andropogonaceae Anomochloaceae Anthoxanthaceae Link Arundinaceae Arundinellaceae Asperellaceae Link Avenaceae Bambusaceae amp Cenchrinaceae Link Chaeturaceae Link Chloridaceae amp Coleanthaceae Cynodontaceae Link Cynosuraceae Link Echinariaceae Link Ehrhartaceae Link Eragrostidaceae Festucaceae Spreng Glyceriaceae Link Gramineae Juss nom cons Hordeaceae amp Lepturaceae Miliaceae Link Ophiuraceae Link ex Oryzaceae amp Panicaceae amp Pappophoraceae Parianaceae Paspalaceae Link Phalaridaceae Link Pharaceae Sporobolaceae Stipaceae amp Streptochaetaceae Triticaceae Link Zoysiaceae LinkIstinadlarAngiosperm Phylogeny Group An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants APG III ing Botanical Journal of the Linnean Society M F Fay Wiley Blackwell Linnean Society of London OUP 2009 Vol 161 Iss 2 P 105 121 ISSN 0024 4074 1095 8339 doi 10 1111 J 1095 8339 2009 00996 X Appendix IIB Conserved and rejected names of families of bryophytes and spermatophytes International Code of Nomenclature for algae fungi and plants Shenzhen Code red N J Turland J H Wiersema F Barrie V Qreuter D L Hawksworth P S Herendeen S Knapp W Kusber D Z Li K Marhold ve b 2018 ISBN 978 3 946583 16 5 Vekil Xelilov Kicik Qafqazin E vitamini ile zengin olan yem bitkileri Baki Tehsil EIM 2012Hemcinin bax