Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Seyid Mirzə Əli Təbrizi (1866-1946)—İslam alimi.
Həyatı
Əllamə Seyid Mirzə Əli Qazi 1285-ci il (h. q.) zilhəccə ayının 13-ndə Təbriz şəhərində, elm və mərifət nuru ilə dolu bir ailədə dünyaya göz açdı. Atası Mirzə Hüseyn Qazi elm və mərifət əhli idi. Mirzə Şirazinin tələbəsi olmuş Mirzə Hüseyn Qazi “Nəml və Ənam” surələrinə təfsir yazmışdır. Təbrizə gedərkən mərhum Mirzə Şirazi onunla sağollaşıb dedi: “İndi ki, gedirsən, heç olmasa gün ərzində özünə bir saat vaxt ayır”. Bir müddətdən sonra Mirzə Şirazi başqalarından onun haqqında soruşanda dedilər: “Hacı, sənin dediyin o bir saat iyirmi dörd saata çatıb. Mirzə Hüseyni həmişə “müraqibə” (Özündən muğayatolma) halındadır". O, 1314-ci ildə (h.q.) fani dünya ilə vidalaşmışdır. Əllamə Qazi elm və maarifi atasının və digər böyük ustadların yanında öyrənmişdir. Bu ustadlar sırasında ("Haşiyətul-vəsail" kitabının müəllifi) və (“Haşiyeyi-şərhe-lüme” kitabının müəllifi) adını qeyd etmək olar.
Əllamə Qazi 1313-cü ildə Nəcəf-Əşrəfə yollanır. Orada Molla Məhəmməd Şərbiyani, Şeyx Məhəmməd Həsən Mamaqani, Şeyx Əşşəriyeyi İsfahani, Şeyx Məhəmməd Kazim Xorasani və Mirzəhüseyn kimi fazil alimlərdən dərs alır ("Nubəqaul-bəşər”, Ağa Bozorg Tehrani” 4-cü cild, səh. 1545-1566). O, Allaha doğru gedən yolda Axund Molla Hüseynqulu Həmədaninin şagirdi Seyid Əhməd Kərbəlayinin dərslərindən bəhrələnmiş və özü də bu yolda bir çoxlarını sirab etmişdir. Onun əsərlərindən “Təfsiri-Quran” kitabını qeyd etmək olar. Bu kitabda Quranın əvvəlindən “Ənam” surəsinə qədər təfsir etmişdir (həmin). Onun digər əsərlərindən biri də iyirmi bir yaşında Şeyx Mufidin “İrşad” kitabına yazdığı düzəlişdir. ("Mehri taban, səh. 34.) Onun həyatının parlaq nümunələrindən maddiyyatdan uzaq və tövhidə çatmış tələbələr yetişdirməsini misal çəkmək olar. Belə imanlı tələbələr tərbiyə etmək çox az adama qismət olur. Ötən yarım əsrdə İraq və İranın mühüm məntəqələri şiə aləminin fəxri–Əllamə Qazinin yetişdirdiyi tələbələrin mənəvi hakimiyyəti altında idi. Misal olaraq Əllamə Təbatəbai və kamil arif Ayətullah Behcətin Qum elmi hövzəsindəki yüksək təsirini qeyd etmək olar. Tehranda Ayətullah Şeyx Məhəmməd Təqi Amuli və son zamanlar Ayətullah Şeyx Abbas Hatif Quçani, fars vilayətində Ayətullah Dəstğeyb və Ayətullah Nəcabət Şirazi, Azərbaycanda (İran) Ayətullah Şeyx Əli Əkbər Mərəndi, Təbrizdə Ayətullah Məhəmməd Həsən İlahi Təbatəbai də belə nümunələrdəndirlər. İraq və Məşhəddə də bu ilahi alimin mənəvi-əxlaqi dərslərindən bəhrələnmiş bir çox şagirdlər mövcuddur. Hal-hazırda onun əxlaqi yolunun davamçıları kamal aşiqlərini Əhli-beyt və Quran maarifinin zülal çeşməsindən sirab edərək, Allaha doğru gedən yola hidayət edirlər. Ayətullah Hüseyni Tehrani Ustad Qazinin tərbiyəvi göstərişləri barədə belə deyir: "Qazi şagirdlərindən hər birinə onların istedadlarına uyğun, şəri əməllərin batini ədəb-ərkanına riayət etməklə qanunlar çərçivəsində xüsusi əxlaqi tapşırıqlar verirdi. Bununla onların qəlblərini qeyb aləmindən gələn ilhamları qəbul etməyə hazır edirdi. Onun “Səhlə” və “Kufə” məscidlərində kiçik bir hücrəsi (otaq) var idi. Bəzən gecələr bu hücrələrdən birində sübhə qədər ibadətlə məşğul olar və bunu öz şagirdlərinə də tövsiyə edərdi". Son dövrümüzün nadir incilərindən olan Ustad Qazi 1366-cı il rəbiül-əvvəl ayında əbədi dünyaya qovuşdu. O, öz hicrəti ilə mənəviyat oduyla yanan ürəklərdə matəm qurdu. ("Nubəqaul-bəşər”, Ağa Bozorg Tehrani, 4-cü cild, səh. 1566)
Qazinin elmi-tərbiyəvi metodu
Rəhmətlik Qazi dövrünün adlı-sanlı müctəhidlərindən olmasına baxmayaraq, öz evində tədris etməyi daha üstün tutardı. O, fiqh bölməsindən dərs deyər və camaat namazını da tələbələri ilə öz evində qılardı. Ustad Qazi namazı çox yavaş qıldığı üçün, onun namazları həmişə uzun çəkərdi. Günəş qürub edən kimi “şam” namazını qılar və sonra isə namazın təqibatını oxumağa başlayardı. Mübarək ramazan ayında tələbələr onun camaat namazından feyz almaq üçün mənzilinə gedərdilər. Bəzi tələbələr günəş batan vaxtı göyün üzündəki qızartı tam itməmiş namaz qılmadıqları üçün, Qazidən bir az da səbir etməsini xahiş edəndə, o da gözləyərdi. Rəhmətlik Qazi günəş tam batan kimi iftar edərdi. Ramazan ayının yalnız birinci və ikinci ongünlüyündə gecələr təlim və tədris edərdi. Amma ramazanın sonuncu ongünlüyündə dərsləri tətil edərdi və ayın sonuna qədər heç kim Ağa Qazini görməzdi. Bu müddət ərzində tələbələr onu görmək üçün Kufə və Səhlə məscidlərinə və Kərbəlaya gedər, amma ondan xəbər tuta bilməzdilər. Bu, onun ömrünün sonuna qədər icra etdiyi proqramlardan biri idi. Rəhmətlik Qazi ərəb dilini çox gözəl bilirdi. Onun öz dediyinə görə, qırx min ərəb sözünü hifz etmişdi. Ərəbcə şer oxuyanda, hətta ərəblər belə onun qeyri-ərəb (İranlı) olduğunu ayırd edə bilməzdilər. Bir gün Şeyx Abdullah Mamaqani sözarası Qaziyə deyir: "Mən ərəb dili və ədəbiyyatını kamil bildiyim üçün əgər bir şəxs ərəb dilində şer desə, onun ərəb və ya qeyri-ərəb olduğunu dərhal deyə bilərəm. Hətta əgər o şer gözəl fəsahət və bəlağətlə deyilmiş olsa da". Qazi ərəb şairlərin birindən bir qəsidə oxumağa başlayır. Qəsidənin ortalarında barəsində qabaqcadan fikirləşmədiyi şerlərindən bir neçəsini də əlavə edir. Sonra Şeyx Mamaqaniyə buyurur: “Bunlardan hansını qeyri-ərəb yazmışdır". Şeyx ayırd edə bilmir. Ayətullah Qazi Quranı təfsir və məna etməkdə çox yüksək istedada malik idi. Rəhmətlik Əllamə Təbatəbai buyurmuşdur: “Quranda ayəni ayə ilə təfsir etmək metodunu bizə Qazi öyrətmişdir. Biz onun kəşf etdiyi yolun davamçılarıyıq. Həmçinin “Fiqhul-hədis” deyilən on dörd məsumdan nəql olunmuş hədislərin mənasını dərk etmək metodunu da ondan öyrənmişdik". Rəhmətlik Qazi nəfsin və əxlaqın paklaşdırılmasında, ilahi maarif sahəsində, seyri-süluk məqamında, qeybi mükaşifələr və eyni müşahidələr xüsusunda əsrinin yeganəsi olmuşdur. İlahi sirlərlə dolub-daşan və əzəmətli bir dağa bənzəyən Qazi, tələbələrinin mənəvi-əxlaqi tərbiyəsinə xüsusi diqqət yetirərdi. Gündüzlər tələbələri üçün öz evində xüsusi məclis təşkil edər, onlara moizə və nəsihət etməyə çalışardı. Onun verdiyi tərbiyəvi dərslər nəticəsində böyük şəxsiyyətlərin bir çoxu haqq yolunda addımlayaraq yüksək kamal və məqam sahibi olmuşlar ("Mehri taban”).
Müvəhhidlər ağası
Əxlaq ustadlarından biri nəql edirdi ki, Əllamə Təbatəbai deyirdi: “Rəhmətlik Qazi Allah təqdirinə razı və tövhiddə qərq olmuş bir şəxs idi. O, otuz altı nəfərlik bir ailəyə başçılıq etməsinə baxmayaraq, özünü elə göstərirdi ki, sanki heç qəm-qüssəsi yoxdur. Bəzən Qazinin mənzilinə gedəndə onun ucadan güldüyünü görərdik. Biz onun bu hərəkətindən problemlərinin daha da çoxaldığını başa düşərdik. Çünki o, nə qədər çətinlikdə olsa, bir o qədər də şad olurdu.
Seyid Əhməd Kərbəlayinin göz yaşları
Şeyx Məhəmməd Hüseyni Xorasani Seyid Əli Qazidən belə nəql edir: “Bir dəfə gecəni oyaq qalmaq üçün “Səhlə” məscidinə getmişdim. Gecə yarısı bir nəfər məscidə daxil olub, İbrahim məqamı deyilən yerdə ibadətlə məşğul olmağa başladı. Sübh namazını qılandan sonra səcdəyə gedərək, gün çıxana qədər başını səcdədən qaldırmadı. O, səcdədə yanıqlı-yanıqlı ağlayıb, Allah-təala ilə münacat edirdi. Mənə çox maraqlı idi ki, bu şəxsin kim olduğunu bilim. Yaxınlaşanda, onun Seyid Əhməd Kərbəlayi olduğunu gördüm. O, o qədər göz yaşı axıtmışdı ki, səcdəyə getdiyi yer palçıq olmuşdu. Səhər açılan kimi qalxıb hücrəsinə getdi. Amma Seyid Əhməd Kərbəlayi dərs deyərkən onun gülüş səsi hətta məsciddən çölə də yayılırdı. (Tarixi hükəma və ürəfayi mutəəxxir bər Sədrul mütəəllihin, Mənuçehr Səduqi “Suha” səh: 135)
Zahidlik nümunəsi
Ustad Qazi şagirdlərindən hər birinə istedadına uyğun, əməllərin batini ədəb-ərkanına riayət etməklə şəri qanunlar çərçivəsində xüsusi əxlaqi tapşırıqlar verərdi. Bununla onların qəlblərini qeyb aləmindən gələn ilhamları qəbul etməyə hazırlayırdı. Şagirdlərinə tapşırmışdı ki, namaz qıldığınız, Quran oxuduğunuz və zikr etdiyiniz vaxt, əgər gözəl sima və ya qeyb aləminə aid olan bəzi şeylər müşahidə etsəniz, onlara diqqət etmədən öz ibadətinizlə məşğul olun! Rəhmətlik Qazi əməl baxımından canlı nümunə idi. Nəcəf camaatı, xüsusilə də elm əhli ondan qəribə əhvalatlar nəql edirlər. Böyük bir ailə ilə ağır maddi durumda yaşamasına baxmayaraq, təvəkkül, təslim və tövhid məqamına elə qərq olmuşdu ki, bu çətinliklər onu az da olsun haqq yolundan ayıra bilmirdi. Nəcəf müctəhidlərindən biri deyir: “Bir gün meyvə-tərəvəz dükanına getmişdim. Qazi də dükanda idi. O, əyilib kahı götürürdü. Amma başqalarının tam əksinə olaraq yarpaqları qoca və solmuş kahıları seçirdi. Qazi yığdığı kahıları tərəzidə çəkmək üçün dükançıya verdi. Sonra bu kahıları əbasının altına tutub evə yollandı. O vaxtlar mən cavan bir tələbə, Qazi isə yaşlı qoca idi. Onun dalınca gedib dedim: "Ustad, mənim sizə bir sualım var. Niyə siz hamının etdiyi işin tam əksinə olaraq xarab və solmuş kahıları aldınız?" Dedi: “Ey cavan! Bu satıcı çox kasıb adamdır. Mən bəzi vaxtlar ona kömək edirəm. Amma iki səbəbə görə istəmirəm ona etdiyim bu kömək əvəzsiz olsun. Birincisi budur ki, onun izzət və şərəfinin aradan getməsini istəmirəm. İkincisi isə, Allah eləməmiş, zəhmətsiz qazanca adət edib öz alış-veriş işini boş tutmasın. Bizim üçün təzə kahı ilə solmuş kahının heç bir fərqi yoxdur. Mən bilirəm ki, bunları alan olmayacaq və satıcı günorta vaxtı dükanı bağlayanda bunları çölə tökəcək. Onun zərər çəkməməsi üçün mən onları aldım. ("Mehri taban", s. 30-32)
Əllamə Qazinin xüsusi məclisləri
Şeyx Məhəmməd Hüseyn Xorasani öz ustadı Əllamə Qazi haqqında belə deyir: “Ustad Qazi adətən gecələr əxlaq məclisi qurar və çıraq yandırmazdı. Nəcəf alimlərindən “batin əhli” olan bəziləri də məclislərində iştirak edərdilər. Adətən, əxlaqı necə islah etmək, mərifət və həmçinin irfan haqqında da söhbət edərdi. Amma əksər vaxtlarda insanın zati mərifəti və özünütanıma bəhslərindən söz açardı və əgər məclisə qəribə bir şəxs daxil olsaydı, dərhal sözünü dəyişib İmam Hüseynin (ə) ziyarətindən bəhs edərdi. Onun dediyinə görə insanların istedadları müxtəlifdir. Hər sözü hər adama demək düz deyil ("Tarixi hükəma və ürəfa", s. 141).
İstinadlar
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Seyid Mirze Eli Tebrizi 1866 1946 Islam alimi Seyid Mirze Eli TebriziHeyatiEllame Seyid Mirze Eli Qazi 1285 ci il h q zilhecce ayinin 13 nde Tebriz seherinde elm ve merifet nuru ile dolu bir ailede dunyaya goz acdi Atasi Mirze Huseyn Qazi elm ve merifet ehli idi Mirze Sirazinin telebesi olmus Mirze Huseyn Qazi Neml ve Enam surelerine tefsir yazmisdir Tebrize gederken merhum Mirze Sirazi onunla sagollasib dedi Indi ki gedirsen hec olmasa gun erzinde ozune bir saat vaxt ayir Bir muddetden sonra Mirze Sirazi basqalarindan onun haqqinda sorusanda dediler Haci senin dediyin o bir saat iyirmi dord saata catib Mirze Huseyni hemise muraqibe Ozunden mugayatolma halindadir O 1314 ci ilde h q fani dunya ile vidalasmisdir Ellame Qazi elm ve maarifi atasinin ve diger boyuk ustadlarin yaninda oyrenmisdir Bu ustadlar sirasinda Hasiyetul vesail kitabinin muellifi ve Hasiyeyi serhe lume kitabinin muellifi adini qeyd etmek olar Ellame Qazi 1313 cu ilde Necef Esrefe yollanir Orada Molla Mehemmed Serbiyani Seyx Mehemmed Hesen Mamaqani Seyx Esseriyeyi Isfahani Seyx Mehemmed Kazim Xorasani ve Mirzehuseyn kimi fazil alimlerden ders alir Nubeqaul beser Aga Bozorg Tehrani 4 cu cild seh 1545 1566 O Allaha dogru geden yolda Axund Molla Huseynqulu Hemedaninin sagirdi Seyid Ehmed Kerbelayinin derslerinden behrelenmis ve ozu de bu yolda bir coxlarini sirab etmisdir Onun eserlerinden Tefsiri Quran kitabini qeyd etmek olar Bu kitabda Quranin evvelinden Enam suresine qeder tefsir etmisdir hemin Onun diger eserlerinden biri de iyirmi bir yasinda Seyx Mufidin Irsad kitabina yazdigi duzelisdir Mehri taban seh 34 Onun heyatinin parlaq numunelerinden maddiyyatdan uzaq ve tovhide catmis telebeler yetisdirmesini misal cekmek olar Bele imanli telebeler terbiye etmek cox az adama qismet olur Oten yarim esrde Iraq ve Iranin muhum menteqeleri sie aleminin fexri Ellame Qazinin yetisdirdiyi telebelerin menevi hakimiyyeti altinda idi Misal olaraq Ellame Tebatebai ve kamil arif Ayetullah Behcetin Qum elmi hovzesindeki yuksek tesirini qeyd etmek olar Tehranda Ayetullah Seyx Mehemmed Teqi Amuli ve son zamanlar Ayetullah Seyx Abbas Hatif Qucani fars vilayetinde Ayetullah Destgeyb ve Ayetullah Necabet Sirazi Azerbaycanda Iran Ayetullah Seyx Eli Ekber Merendi Tebrizde Ayetullah Mehemmed Hesen Ilahi Tebatebai de bele numunelerdendirler Iraq ve Meshedde de bu ilahi alimin menevi exlaqi derslerinden behrelenmis bir cox sagirdler movcuddur Hal hazirda onun exlaqi yolunun davamcilari kamal asiqlerini Ehli beyt ve Quran maarifinin zulal cesmesinden sirab ederek Allaha dogru geden yola hidayet edirler Ayetullah Huseyni Tehrani Ustad Qazinin terbiyevi gosterisleri barede bele deyir Qazi sagirdlerinden her birine onlarin istedadlarina uygun seri emellerin batini edeb erkanina riayet etmekle qanunlar cercivesinde xususi exlaqi tapsiriqlar verirdi Bununla onlarin qelblerini qeyb aleminden gelen ilhamlari qebul etmeye hazir edirdi Onun Sehle ve Kufe mescidlerinde kicik bir hucresi otaq var idi Bezen geceler bu hucrelerden birinde subhe qeder ibadetle mesgul olar ve bunu oz sagirdlerine de tovsiye ederdi Son dovrumuzun nadir incilerinden olan Ustad Qazi 1366 ci il rebiul evvel ayinda ebedi dunyaya qovusdu O oz hicreti ile meneviyat oduyla yanan ureklerde matem qurdu Nubeqaul beser Aga Bozorg Tehrani 4 cu cild seh 1566 Qazinin elmi terbiyevi metoduRehmetlik Qazi dovrunun adli sanli muctehidlerinden olmasina baxmayaraq oz evinde tedris etmeyi daha ustun tutardi O fiqh bolmesinden ders deyer ve camaat namazini da telebeleri ile oz evinde qilardi Ustad Qazi namazi cox yavas qildigi ucun onun namazlari hemise uzun cekerdi Gunes qurub eden kimi sam namazini qilar ve sonra ise namazin teqibatini oxumaga baslayardi Mubarek ramazan ayinda telebeler onun camaat namazindan feyz almaq ucun menziline gederdiler Bezi telebeler gunes batan vaxti goyun uzundeki qizarti tam itmemis namaz qilmadiqlari ucun Qaziden bir az da sebir etmesini xahis edende o da gozleyerdi Rehmetlik Qazi gunes tam batan kimi iftar ederdi Ramazan ayinin yalniz birinci ve ikinci ongunluyunde geceler telim ve tedris ederdi Amma ramazanin sonuncu ongunluyunde dersleri tetil ederdi ve ayin sonuna qeder hec kim Aga Qazini gormezdi Bu muddet erzinde telebeler onu gormek ucun Kufe ve Sehle mescidlerine ve Kerbelaya geder amma ondan xeber tuta bilmezdiler Bu onun omrunun sonuna qeder icra etdiyi proqramlardan biri idi Rehmetlik Qazi ereb dilini cox gozel bilirdi Onun oz dediyine gore qirx min ereb sozunu hifz etmisdi Erebce ser oxuyanda hetta erebler bele onun qeyri ereb Iranli oldugunu ayird ede bilmezdiler Bir gun Seyx Abdullah Mamaqani sozarasi Qaziye deyir Men ereb dili ve edebiyyatini kamil bildiyim ucun eger bir sexs ereb dilinde ser dese onun ereb ve ya qeyri ereb oldugunu derhal deye bilerem Hetta eger o ser gozel fesahet ve belagetle deyilmis olsa da Qazi ereb sairlerin birinden bir qeside oxumaga baslayir Qesidenin ortalarinda baresinde qabaqcadan fikirlesmediyi serlerinden bir necesini de elave edir Sonra Seyx Mamaqaniye buyurur Bunlardan hansini qeyri ereb yazmisdir Seyx ayird ede bilmir Ayetullah Qazi Qurani tefsir ve mena etmekde cox yuksek istedada malik idi Rehmetlik Ellame Tebatebai buyurmusdur Quranda ayeni aye ile tefsir etmek metodunu bize Qazi oyretmisdir Biz onun kesf etdiyi yolun davamcilariyiq Hemcinin Fiqhul hedis deyilen on dord mesumdan neql olunmus hedislerin menasini derk etmek metodunu da ondan oyrenmisdik Rehmetlik Qazi nefsin ve exlaqin paklasdirilmasinda ilahi maarif sahesinde seyri suluk meqaminda qeybi mukasifeler ve eyni musahideler xususunda esrinin yeganesi olmusdur Ilahi sirlerle dolub dasan ve ezemetli bir daga benzeyen Qazi telebelerinin menevi exlaqi terbiyesine xususi diqqet yetirerdi Gunduzler telebeleri ucun oz evinde xususi meclis teskil eder onlara moize ve nesihet etmeye calisardi Onun verdiyi terbiyevi dersler neticesinde boyuk sexsiyyetlerin bir coxu haqq yolunda addimlayaraq yuksek kamal ve meqam sahibi olmuslar Mehri taban Muvehhidler agasiExlaq ustadlarindan biri neql edirdi ki Ellame Tebatebai deyirdi Rehmetlik Qazi Allah teqdirine razi ve tovhidde qerq olmus bir sexs idi O otuz alti neferlik bir aileye basciliq etmesine baxmayaraq ozunu ele gosterirdi ki sanki hec qem qussesi yoxdur Bezen Qazinin menziline gedende onun ucadan gulduyunu gorerdik Biz onun bu hereketinden problemlerinin daha da coxaldigini basa duserdik Cunki o ne qeder cetinlikde olsa bir o qeder de sad olurdu Seyid Ehmed Kerbelayinin goz yaslariSeyx Mehemmed Huseyni Xorasani Seyid Eli Qaziden bele neql edir Bir defe geceni oyaq qalmaq ucun Sehle mescidine getmisdim Gece yarisi bir nefer mescide daxil olub Ibrahim meqami deyilen yerde ibadetle mesgul olmaga basladi Subh namazini qilandan sonra secdeye gederek gun cixana qeder basini secdeden qaldirmadi O secdede yaniqli yaniqli aglayib Allah teala ile munacat edirdi Mene cox maraqli idi ki bu sexsin kim oldugunu bilim Yaxinlasanda onun Seyid Ehmed Kerbelayi oldugunu gordum O o qeder goz yasi axitmisdi ki secdeye getdiyi yer palciq olmusdu Seher acilan kimi qalxib hucresine getdi Amma Seyid Ehmed Kerbelayi ders deyerken onun gulus sesi hetta mescidden cole de yayilirdi Tarixi hukema ve urefayi muteexxir ber Sedrul muteellihin Menucehr Seduqi Suha seh 135 Zahidlik numunesiUstad Qazi sagirdlerinden her birine istedadina uygun emellerin batini edeb erkanina riayet etmekle seri qanunlar cercivesinde xususi exlaqi tapsiriqlar vererdi Bununla onlarin qelblerini qeyb aleminden gelen ilhamlari qebul etmeye hazirlayirdi Sagirdlerine tapsirmisdi ki namaz qildiginiz Quran oxudugunuz ve zikr etdiyiniz vaxt eger gozel sima ve ya qeyb alemine aid olan bezi seyler musahide etseniz onlara diqqet etmeden oz ibadetinizle mesgul olun Rehmetlik Qazi emel baximindan canli numune idi Necef camaati xususile de elm ehli ondan qeribe ehvalatlar neql edirler Boyuk bir aile ile agir maddi durumda yasamasina baxmayaraq tevekkul teslim ve tovhid meqamina ele qerq olmusdu ki bu cetinlikler onu az da olsun haqq yolundan ayira bilmirdi Necef muctehidlerinden biri deyir Bir gun meyve terevez dukanina getmisdim Qazi de dukanda idi O eyilib kahi gotururdu Amma basqalarinin tam eksine olaraq yarpaqlari qoca ve solmus kahilari secirdi Qazi yigdigi kahilari terezide cekmek ucun dukanciya verdi Sonra bu kahilari ebasinin altina tutub eve yollandi O vaxtlar men cavan bir telebe Qazi ise yasli qoca idi Onun dalinca gedib dedim Ustad menim size bir sualim var Niye siz haminin etdiyi isin tam eksine olaraq xarab ve solmus kahilari aldiniz Dedi Ey cavan Bu satici cox kasib adamdir Men bezi vaxtlar ona komek edirem Amma iki sebebe gore istemirem ona etdiyim bu komek evezsiz olsun Birincisi budur ki onun izzet ve serefinin aradan getmesini istemirem Ikincisi ise Allah elememis zehmetsiz qazanca adet edib oz alis veris isini bos tutmasin Bizim ucun teze kahi ile solmus kahinin hec bir ferqi yoxdur Men bilirem ki bunlari alan olmayacaq ve satici gunorta vaxti dukani baglayanda bunlari cole tokecek Onun zerer cekmemesi ucun men onlari aldim Mehri taban s 30 32 Ellame Qazinin xususi meclisleriSeyx Mehemmed Huseyn Xorasani oz ustadi Ellame Qazi haqqinda bele deyir Ustad Qazi adeten geceler exlaq meclisi qurar ve ciraq yandirmazdi Necef alimlerinden batin ehli olan bezileri de meclislerinde istirak ederdiler Adeten exlaqi nece islah etmek merifet ve hemcinin irfan haqqinda da sohbet ederdi Amma ekser vaxtlarda insanin zati merifeti ve ozunutanima behslerinden soz acardi ve eger meclise qeribe bir sexs daxil olsaydi derhal sozunu deyisib Imam Huseynin e ziyaretinden behs ederdi Onun dediyine gore insanlarin istedadlari muxtelifdir Her sozu her adama demek duz deyil Tarixi hukema ve urefa s 141 IstinadlarHemcinin baxXarici kecidler