Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
1692-ci ildə Massaçusetsdə Salem kəndinin bir dəstə qızı, bir qərbli hindu qulun danışdığı nağılları dinlədikdən sonra, çox qəribə qıcolmaya məruz qaldı. Bunun səbəblərini soruşduqda, qızlar onlara əzab verən və cadugər olan bir neçə qadını təqsirləndirdilər. Şəhər əhalisi dəhşətə gəldi, lakin təəccüb etmədi. Çünki, Amerika və Avropada 17-ci əsr boyu cadugərliyə inam çox geniş yayılmışdı.
Amerika tarixində əlahiddə bir hadisə olsa da, sonralar baş verən əhvalat Yeni İngiltərə puritan ictimai və psixoloji dünyasına canlı bir pəncərə açır. Şəhər rəsmi dairələri məhkəmələr dəvət etdilər ki, cadugərliklə bağlı məsələlər müzakirə olunsun və təcili şəkildə kiçik mehmanxana sahibi Bricid Bişopu ittiham edərək, edam etdilər. Bir ay ərzində daha başqa beş qadın ittiham edildi və asıldı.
Buna baxmayaraq, isteriya inkişaf etdi. Bunun da ən əsas səbəbi o idi ki, məhkəmə icazə verirdi ki, şahidlər ittiham olunanları ruhlar və ya kabus kimi gördüklərini təsdiq etsinlər. Öz təbiəti etibarilə, bu cür "qeyri-real şahidlik" xüsusilə dəhşətli idi, çünki bu nə yoxlanıla bilərdi, nə də obyektiv yoxlama üçün əsas ola bilərdi. 1692-d ilin payızına qədər 20-dən artıq qurban verildi, o cümlədən bir neçə kişi edam edildi, 100 nəfərdən çox başqa adam həbs olundu, bunlar arasında şəhərin bir sıra adamları da var idi, lakin bundan sonra, isteriyanın Salemdən başqa yerlərə yayılması təhlükəsi törədi və bütün koloniyanın hər yerində tələb etdilər ki, çək-çevirlərə son qoyulsun. Koloniyanın başçısı razılaşdı və məhkəməni buraxdı. Hələ də zindanda saxlananlara sonralar bəraət verildi və ya onların haqqındakı hökmlər dəyişdirildi.
Salem əcinnələrinin məhkəmələri amerikalıları uzun müddət heyran etmişdi. Tarixçilərin əksəri razılaşırdı ki, psixoloji səviyyədə 1692-ci ildə Salem kəndi bir növ ictimai isteriyaya düçar olmuş və cadugərliyin mövcud olmasına səmimi inam da bunun artmasına təkan vermişdi. Onlar göstərirdilər ki, qızlardan bəziləri bu bəlaya düçar olduğu zaman, bir çox məsul adamlar da özündən çıxmaq azarına tutula bilərdilər, lakin hətta ittiham olunanların və ittiham edənlərin şəxsiyyətinin daha yaxından təhlili bir çox məsələləri aşkar edir. Salem kəndi də, o dövr Yeni İngiltərə koloniyalarının çoxu kimi, çox geniş aqrar, puritanlığın üstünlük təşkil etdiyi bir icmadan daha artıq ticarətlə məşğul olan dünyəvi cəmiyyətə iqtisadi və siyasi keçid dövrü yaşayırdı. İttihamçıların çoxu həyatın ənənəvi yolunun nümayəndələri olaraq, kənd təsərrüfatına və kilsəyə bağlı idi, halbuki ittiham olunan əcinnələrin bəziləri kiçik mağaza sahiblərinin və alverçilərin yüksəlməkdə olan tacirlər sinfinin üzvləri idilər. İctimai və siyasi hakimiyyət uğrunda daha qədim ənənəvi dəstələrlə daha yeni tacirlər sinfi arasında Salemin gizli mübarizələri bütün Amerikanın tarixi boyu icmalarda təkrar olunan nadir bir hadisədir, lakin Amerika çox qəribə və ölümcül bir çıxış yolu tapdı. Bu o zaman baş verdi ki, onun vətəndaşları əcinnələrin öz evlərində sərbəst olmaları haqqında inamla razılaşdılar.
Salem əcinnələrinin məhkəmələri eyni zamanda sensasiya xarakterli, lakin saxta bir işin ölümcül nəticəsinin dramatik eyhamı kimi da xidmət edə bilər. Həqiqətən də, bir çox adamların əleyhinə yönəldilən saxta ittihamlar üçün siyasi mübahisələrdə ən tez-tez işlədilən termin "əcinnə ovu" terminidir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin 1692 ci ilde Massacusetsde Salem kendinin bir deste qizi bir qerbli hindu qulun danisdigi nagillari dinledikden sonra cox qeribe qicolmaya meruz qaldi Bunun sebeblerini sorusduqda qizlar onlara ezab veren ve caduger olan bir nece qadini teqsirlendirdiler Seher ehalisi dehsete geldi lakin teeccub etmedi Cunki Amerika ve Avropada 17 ci esr boyu cadugerliye inam cox genis yayilmisdi Amerika tarixinde elahidde bir hadise olsa da sonralar bas veren ehvalat Yeni Ingiltere puritan ictimai ve psixoloji dunyasina canli bir pencere acir Seher resmi daireleri mehkemeler devet etdiler ki cadugerlikle bagli meseleler muzakire olunsun ve tecili sekilde kicik mehmanxana sahibi Bricid Bisopu ittiham ederek edam etdiler Bir ay erzinde daha basqa bes qadin ittiham edildi ve asildi Buna baxmayaraq isteriya inkisaf etdi Bunun da en esas sebebi o idi ki mehkeme icaze verirdi ki sahidler ittiham olunanlari ruhlar ve ya kabus kimi gorduklerini tesdiq etsinler Oz tebieti etibarile bu cur qeyri real sahidlik xususile dehsetli idi cunki bu ne yoxlanila bilerdi ne de obyektiv yoxlama ucun esas ola bilerdi 1692 d ilin payizina qeder 20 den artiq qurban verildi o cumleden bir nece kisi edam edildi 100 neferden cox basqa adam hebs olundu bunlar arasinda seherin bir sira adamlari da var idi lakin bundan sonra isteriyanin Salemden basqa yerlere yayilmasi tehlukesi toredi ve butun koloniyanin her yerinde teleb etdiler ki cek cevirlere son qoyulsun Koloniyanin bascisi razilasdi ve mehkemeni buraxdi Hele de zindanda saxlananlara sonralar beraet verildi ve ya onlarin haqqindaki hokmler deyisdirildi Salem ecinnelerinin mehkemeleri amerikalilari uzun muddet heyran etmisdi Tarixcilerin ekseri razilasirdi ki psixoloji seviyyede 1692 ci ilde Salem kendi bir nov ictimai isteriyaya ducar olmus ve cadugerliyin movcud olmasina semimi inam da bunun artmasina tekan vermisdi Onlar gosterirdiler ki qizlardan bezileri bu belaya ducar oldugu zaman bir cox mesul adamlar da ozunden cixmaq azarina tutula bilerdiler lakin hetta ittiham olunanlarin ve ittiham edenlerin sexsiyyetinin daha yaxindan tehlili bir cox meseleleri askar edir Salem kendi de o dovr Yeni Ingiltere koloniyalarinin coxu kimi cox genis aqrar puritanligin ustunluk teskil etdiyi bir icmadan daha artiq ticaretle mesgul olan dunyevi cemiyyete iqtisadi ve siyasi kecid dovru yasayirdi Ittihamcilarin coxu heyatin enenevi yolunun numayendeleri olaraq kend teserrufatina ve kilseye bagli idi halbuki ittiham olunan ecinnelerin bezileri kicik magaza sahiblerinin ve alvercilerin yukselmekde olan tacirler sinfinin uzvleri idiler Ictimai ve siyasi hakimiyyet ugrunda daha qedim enenevi destelerle daha yeni tacirler sinfi arasinda Salemin gizli mubarizeleri butun Amerikanin tarixi boyu icmalarda tekrar olunan nadir bir hadisedir lakin Amerika cox qeribe ve olumcul bir cixis yolu tapdi Bu o zaman bas verdi ki onun vetendaslari ecinnelerin oz evlerinde serbest olmalari haqqinda inamla razilasdilar Salem ecinnelerinin mehkemeleri eyni zamanda sensasiya xarakterli lakin saxta bir isin olumcul neticesinin dramatik eyhami kimi da xidmet ede biler Heqiqeten de bir cox adamlarin eleyhine yoneldilen saxta ittihamlar ucun siyasi mubahiselerde en tez tez isledilen termin ecinne ovu terminidir Vikianbarda Salem ecinneleri ile elaqeli mediafayllar var