Feofil (yun. Θεόφιλος) (813 – 20 yanvar 842, Konstantinopol) — Bizans imperatoru.
Feofil | |
---|---|
yun. Θεόφιλος | |
2 oktyabr 829 – 20 yanvar 842 | |
Əvvəlki | II Mixail |
Sonrakı | III Mixail |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 813 |
Vəfat tarixi | 20 yanvar 842 |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | rəhbər[d] |
Atası | II Mixail |
Uşağı | III Mixail |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Babəklə əlaqələri
Babək Bəzzi itirəndən sonra Bizans ərazisinə gedib çatmağı düşünürdü, çünki Bizans imperatoru ilə çox yazışırdı. Ərəb mənbələrində Babəkin Feofil ilə necə əlaqə saxladığı və Bizansın xürrəmilərə necə təsirli kömək göstərdiyi barəsində məlumat verilir. Ət-Təbəri 837–838-ci illərin hadisələrini şərh edərkən bildirir: "Həmin ildə bizanslıların hakimi Feofil Mixail oğlu Zibatra əhalisinə hücum edərək onları əsir aldı və onların şəhərini talan etdi. Sonra o, sürətlə müsəlman qalalarından keçdi, müsəlman qadınlarını [bəziləri deyirlər ki, onların sayı min nəfərdən çox idi] əsir aldı və əlinə keçən müsəlmanlara işgəncə verdi; o, əsirlərin gözlərini qızmar dəmirlə yandırır, qulaq və burunlarını kəsirdi."
Feofilin Xilafət ərazisinə hücumu Bəzzdə mühasirə olunmuş Babək tam çarəsiz vəziyyətdə olduğu barəsində Feofilə məktub yazandan sonra başlamışdı, çünki Babəkin məktubundan sonra ərəblər Bəzzi darmadağın etmişdilər. Ət-Təbəri Bizans qoşunlarının qəflətən hücumunun səbəbini belə də izah edir: "O (Babək), ölümə yaxın olanda, öz gücsüzlüyünü, habelə öz qoşununun gücsüzlüyünü yəqin edəndə, Bizans padşahı Georgi oğlu, Mixail oğlu Feofilə yazıb bildirdi ki, ərəblərin padşahı bütün ordularını, hətta öz dərzisi və aşpazı daxil olmaqla bütün döyüşçülərini onun əleyhinə göndərmişdir, belə ki, onun qapısında (Bizans sərhədində) daha heç kəs qalmamışdır. Buna görə "əgər sən [onun ərazisinə] soxulmaq istəsən, bil ki, heç kəs sənin yolunu tutmayacaq və sənə mane olmayacaqdır". O (Babək), Feofilə məktub göndərərkən belə ümid edirdi ki, bu məktub Bizans padşahını ciddi əməliyyata başlamağa vadar edəcək və bunun nəticəsində o, [özünün] bəzi fəlakətlərindən xilas olacaqdır, çünki Mötəsim onun müqabilində duran qoşunlardan bir hissəsini geri çağırıb bizanslıların padşahına qarşı göndərməyə məcbur olacaqdır, beləliklə də onun başı onunla (Babəklə) deyil, bizanslılarla qarışacaqdır".
Babək Feofilin Xilafətə qarşı hücuma keçməsini sürətləndirmək üçün hətta yalan vədlər verməkdən çəkinməmişdi.. Necə olsa da, Feofil 100 min nəfərlik ordu ilə ərəblərin üstünə getdi. Ət-Təbəri bildirir ki, o, Zibatranın üstünə həmin Mühəmmirə ilə birlikdə getmişdi ki, onlar Cibalda üsyan edəndə və İshaq ibn İbrahim ibn Müsəb onlarla vuruşanda bunların bir hissəsi bizanslıların yanına qaçmışdı (onların rəisi Barsis idi). Bizans padşahı onlara təqaüd təyin edib onları evləndirdi, özünə əsgər etdi və özünün ən mühüm işləri üçün onlardan istifadə etdi.
Feofil, gec də olsa, Babəkə qoşunla kömək etdi və bu qoşunun içərisində xürrəmi hissələri də var idi; ola bilər, imperator üsyanın müvəffəqiyyətlə nəticələnəcəyi və Xilafət üzərində qələbə əldə ediləcəyi halda, Babəkin tərəfdarları içərisində dəyişiklik əmələ gələcəyi ümidində idi.
Həmçinin bax
İstinad
- Martindale, J.R. (2001). Prosopography of the Byzantine Empire.
- Ət-Təbəri, III, səh. 1234
- İbn əl-Əsir, VI, səh. 339
- Ət-Təbəri, III, səh. 1231, 1235
- Chronique de Tabari, IV, p. 532
- Ət-Təbəri, III,səh. 1235
- İbn əl-Əsir, VI, səh. 310–312
- Əbu Səid əl-Qərdizi. Zeyn əl-əxbar. Tehran, 1333, səh. 50
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Feofil yun 8eofilos 813 20 yanvar 842 Konstantinopol Bizans imperatoru Feofilyun 8eofilosBizans imperatoru2 oktyabr 829 20 yanvar 842EvvelkiII MixailSonrakiIII MixailSexsi melumatlarDogum tarixi 813Vefat tarixi 20 yanvar 842Vefat yeri KonstantinopolFealiyyeti rehber d Atasi II MixailUsagi III Mixail Vikianbarda elaqeli mediafayllarBabekle elaqeleriBabek Bezzi itirenden sonra Bizans erazisine gedib catmagi dusunurdu cunki Bizans imperatoru ile cox yazisirdi Ereb menbelerinde Babekin Feofil ile nece elaqe saxladigi ve Bizansin xurremilere nece tesirli komek gosterdiyi baresinde melumat verilir Et Teberi 837 838 ci illerin hadiselerini serh ederken bildirir Hemin ilde bizanslilarin hakimi Feofil Mixail oglu Zibatra ehalisine hucum ederek onlari esir aldi ve onlarin seherini talan etdi Sonra o suretle muselman qalalarindan kecdi muselman qadinlarini bezileri deyirler ki onlarin sayi min neferden cox idi esir aldi ve eline kecen muselmanlara isgence verdi o esirlerin gozlerini qizmar demirle yandirir qulaq ve burunlarini kesirdi Feofilin Xilafet erazisine hucumu Bezzde muhasire olunmus Babek tam caresiz veziyyetde oldugu baresinde Feofile mektub yazandan sonra baslamisdi cunki Babekin mektubundan sonra erebler Bezzi darmadagin etmisdiler Et Teberi Bizans qosunlarinin qefleten hucumunun sebebini bele de izah edir O Babek olume yaxin olanda oz gucsuzluyunu habele oz qosununun gucsuzluyunu yeqin edende Bizans padsahi Georgi oglu Mixail oglu Feofile yazib bildirdi ki ereblerin padsahi butun ordularini hetta oz derzisi ve aspazi daxil olmaqla butun doyusculerini onun eleyhine gondermisdir bele ki onun qapisinda Bizans serhedinde daha hec kes qalmamisdir Buna gore eger sen onun erazisine soxulmaq istesen bil ki hec kes senin yolunu tutmayacaq ve sene mane olmayacaqdir O Babek Feofile mektub gondererken bele umid edirdi ki bu mektub Bizans padsahini ciddi emeliyyata baslamaga vadar edecek ve bunun neticesinde o ozunun bezi felaketlerinden xilas olacaqdir cunki Motesim onun muqabilinde duran qosunlardan bir hissesini geri cagirib bizanslilarin padsahina qarsi gondermeye mecbur olacaqdir belelikle de onun basi onunla Babekle deyil bizanslilarla qarisacaqdir Babek Feofilin Xilafete qarsi hucuma kecmesini suretlendirmek ucun hetta yalan vedler vermekden cekinmemisdi Nece olsa da Feofil 100 min neferlik ordu ile ereblerin ustune getdi Et Teberi bildirir ki o Zibatranin ustune hemin Muhemmire ile birlikde getmisdi ki onlar Cibalda usyan edende ve Ishaq ibn Ibrahim ibn Museb onlarla vurusanda bunlarin bir hissesi bizanslilarin yanina qacmisdi onlarin reisi Barsis idi Bizans padsahi onlara teqaud teyin edib onlari evlendirdi ozune esger etdi ve ozunun en muhum isleri ucun onlardan istifade etdi Feofil gec de olsa Babeke qosunla komek etdi ve bu qosunun icerisinde xurremi hisseleri de var idi ola biler imperator usyanin muveffeqiyyetle neticeleneceyi ve Xilafet uzerinde qelebe elde edileceyi halda Babekin terefdarlari icerisinde deyisiklik emele geleceyi umidinde idi Hemcinin baxBizans ImperiyasiIstinadMartindale J R 2001 Prosopography of the Byzantine Empire ISBN 978 1 897747 32 2 Et Teberi III seh 1234 Ibn el Esir VI seh 339 Et Teberi III seh 1231 1235 Chronique de Tabari IV p 532 Et Teberi III seh 1235 Ibn el Esir VI seh 310 312 Ebu Seid el Qerdizi Zeyn el exbar Tehran 1333 seh 50 Sexs ve ya bioqrafiya haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin