Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yaşçilan (isp. Yaxchilán — hərfi mənası «yaşıl daşlar») — Mayya sivilizasiyasının böyük şəhərlərindən biri.
Ümumi məlumat
Şəhər Usumasinta çayının sahilində, müasir Meksikanın Çiapas ştatının ərazisində yerləşir. Yaşçilan ərazisində abidələr qorunub saxlanılmışdı. Qədim dövrlərdə şəhər yəqin ki, İzankanak adlanırdı. Bəzən şəhər Mençe (Menché) və Pyer Loriyarın şərəfinə «Loriyar şəhəri» (Ciudad Lorillard) də adlandırılır.
Tarix
Sülalə yaradıcısı Yat Balam 2 avqust 320-ci ildə taxta oturduqda, Yaşçilan hələ kiçik bir qəsəbə idi. Şəhər-dövlət Yaşçilan yavaş-yavaş böyüyüb regionda bir mərkəzə çevrilmişdi. Yaquarın Qalxanının idarəsi zamanı, Yaşçilan bölgədə özünün maksimal təsir güvvəsinə çatdı. Yaşçilan Mayya sivilizasiyasını çox mühüm şəhərlərindən biridir və klassik dövrdə şəhər Usumasinta bölgəsində dominantlıq edirdi. O həmçinin digər Mayya şəhəri olan Bonampakı da (Şukalnax çarlığı) özünə tabe etmişdi. Uzun müddət və Tikal ilə müttəfiq idi.
Müasir Yaşçilan
Yaşçilanın xarabalıqları haqqda ilk məlumatlar 1833-cü ildə Xuan Qalindo tərəfindən qeyd edilir. Şəhərin tədqiqatı XIX əsrin sonunda başlamışdı, onun ilk rəsmləri və fotoları kitablarda çap edilmişdi.
Yaşçilana yol çox çətindir - hələ bu yaxın vaxta qədər ondan 150 km radiusda heç bir şose yolu yox idi. Yaşçilana çatmaq üçün yalnız lodka və ya kiçik təyyarənin köməyi ilə mümkün idi. Meksika hökuməti 1990-cı illərdən Qvatemalanın sərhəddinə şose çəkəndən bəri Yaşçilanı turistlər ziyarət etməyə başladı. Həmçinin Yaşçilana çatmaq üçün iki marşrut mövcuddur: birincisi Palenkedən cənub sərhədyani şose ilə Çankalaya, sonra oradan Fronteru-Korossalyaya çevirməklə Usumasinta çayına qədər, ikincisi isə , və ya Komitandan təyyarə reysi ilə.
-
![image]()
-
![image]()
21-ci binanın divar stelası -
![image]()
Baş meydanda yerləşən stela
Ədəbiyyat
- Yaxchilan, The Design of a Maya Ceremonial City, de Carolyn E. Tate, University of Texas Press, Austin, 1992.
- М.Стюфляев. История царств майя. 2010—2011, эл.издание // http://mesoamerica.narod.ru: Царство Па’чан (Йашчилан)
Web links
- Karte und Rundgang durch die Ruinen (engl.)
- Yaxchilán bei Mayakultur.de 2013-10-26 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yascilan isp Yaxchilan herfi menasi yasil daslar Mayya sivilizasiyasinin boyuk seherlerinden biri Yascilan piramidalarindan biri Umumi melumatSeher Usumasinta cayinin sahilinde muasir Meksikanin Ciapas statinin erazisinde yerlesir Yascilan erazisinde abideler qorunub saxlanilmisdi Qedim dovrlerde seher yeqin ki Izankanak adlanirdi Bezen seher Mence Menche ve Pyer Loriyarin serefine Loriyar seheri Ciudad Lorillard de adlandirilir TarixSulale yaradicisi Yat Balam 2 avqust 320 ci ilde taxta oturduqda Yascilan hele kicik bir qesebe idi Seher dovlet Yascilan yavas yavas boyuyub regionda bir merkeze cevrilmisdi Yaquarin Qalxaninin idaresi zamani Yascilan bolgede ozunun maksimal tesir guvvesine catdi Yascilan Mayya sivilizasiyasini cox muhum seherlerinden biridir ve klassik dovrde seher Usumasinta bolgesinde dominantliq edirdi O hemcinin diger Mayya seheri olan Bonampaki da Sukalnax carligi ozune tabe etmisdi Uzun muddet ve Tikal ile muttefiq idi Muasir YascilanYascilanin xarabaliqlari haqqda ilk melumatlar 1833 cu ilde Xuan Qalindo terefinden qeyd edilir Seherin tedqiqati XIX esrin sonunda baslamisdi onun ilk resmleri ve fotolari kitablarda cap edilmisdi Yascilana yol cox cetindir hele bu yaxin vaxta qeder ondan 150 km radiusda hec bir sose yolu yox idi Yascilana catmaq ucun yalniz lodka ve ya kicik teyyarenin komeyi ile mumkun idi Meksika hokumeti 1990 ci illerden Qvatemalanin serheddine sose cekenden beri Yascilani turistler ziyaret etmeye basladi Hemcinin Yascilana catmaq ucun iki marsrut movcuddur birincisi Palenkeden cenub serhedyani sose ile Cankalaya sonra oradan Fronteru Korossalyaya cevirmekle Usumasinta cayina qeder ikincisi ise ve ya Komitandan teyyare reysi ile 21 ci binanin divar stelasi Bas meydanda yerlesen stelaEdebiyyatYaxchilan The Design of a Maya Ceremonial City de Carolyn E Tate University of Texas Press Austin 1992 ISBN 0 292 77041 3 M Styuflyaev Istoriya carstv majya 2010 2011 el izdanie http mesoamerica narod ru Carstvo Pa chan Jashchilan Web linksVikianbarda Yaxchilan ile elaqeli mediafayllar var Karte und Rundgang durch die Ruinen engl Yaxchilan bei Mayakultur de 2013 10 26 at the Wayback Machine