Nəhəng marallar (lat. Megaloceros) — Marallar fəsiləsinə aid nəsli kəsilmiş heyvan cinsi. Onlar əsasən Avrasiya və Şimali Afrika boyunca yayılmışdır.
Nəhəng maral | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Nəhəng maral | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Yayılması və növləri
Bu cinsə daxil olan növlər arasında Megaloceros obscurus alt pleystosen dövründə yaşamışdır. Onlar Böyük buynuzlu marala yaxınlığı ilə seçilir. Böyük buynuz marallar isə 400 000 il önçə yaranmış və 7 500 il önçə isə nəsli kəsilmişdir. Onların qalıqlarına Qərbi Avropa, Şimali Afrika, Sibir və hətta Çinə qədər olan ərazilərdə rast gəlinir. Xüsusi ilə İrlandiya və Almaniyanın bataqlıqlarında çoxlu qalıqlar aşkarlanmışdır. Bu onu göstərir ki, bu marallar təkcə çöllüklərdə deyil, həmdə seyrək meşələr və onların yaxınlığında da yayılmışdılar. Buzlaşma dönəmində artıq Avropada nəhəng marallar tükənmişdi. Onlar bu ərazilərdən bütünlüklə 11,5 min il öncə yox olmuşdular. Bundan 3 000 il sonra isə onların artıq Sibirdə belə nəsilləri tükənir. Bu canlıları sonradan sığınlar və cervus canadensislər əvəz edir.
Müasir alimlərin araşdırmasına görə Lan və Nəcib maral nəhəng marallarla qohumluğu vardır. Bənzərlik baxımında nəhəng marallara bənzəyən sığınlarla onlar arasında yaxın qohumluq yoxdur.
Belə bir məlumat vardır ki, I Pyotr Saksoniya kralı Güçlü Avqusta bu maralların buynuzunu hədiyyə kimi bağışlamışdır. Hazırda isə bu hədiyyə ov qənimətləri mərkəzində Moritsburq qəsrində Drezden yaxınlığında saxlanılır.
Görünüşü
Böyük buynuzlu marallar böyük marraların ən irisidir. Onlar indiki sığınlardan iri olmuşlar. Bununla belə onların çəkisi elə də çox olmamışdır. Sadəcə ayaqları uzun olmuşdur. Bununla belə nəhəng buynuzlu marallar heç də ən iri maral olmamışlar. Elə sığın növləri vardır idi ki, onların çəkisi 1400 kq keçirdi. Bu isə adı çəkilən çinsə daxil marallardan çəki baxımından daha ağır idi (Cervalces latifrons).
Bütün nəhəng maralların hamısı iri olmamışlar, onlar arasında da cırtdanlaşmaya məruz qalan və Korsika və Sardiniya adalarında yayılmış Megaloceros cazioti növü olmuşdur. Onlar cəmi bir metr hündürlüyə malik olmuşlar.
Həyat tərzi
Sığından fərqli olaraq Nəhəng marallar yarpaqlarla deyil, otlarla qidalanırdılar. Bütün dırnaqlı heyvanlar kimi onların da sürü halında yaşaması ehtimal olunur.
Nəslinin kəsilməsi
Əvvələr bir çox alimlər nəhəng maralların nəslinin kəsilməsinə əsas səbəb kimi sonra meşəlik sahələrinin genişlənməsini göstərirdilər. Belə ki, onların iri buynuzları meşədə yerləşən ağaclara ilişərən onların düşmənləri üçün asan şikara çevrilməsinə səbəb olurdu. Bununla belə onlar 100 000 illərlə yaşayan calılar olması fikirin daha geniş kanteksdə işlədilməsinə imkan vermir. Belə qəbul edilir ki, butun nəhəng canlılar kimi onlar da eyni səbəbdən nəsilləri kəsilmişdir.
Ədəbiyyat
- P. S. Martin: Quaternary Extinctions. The University of Arizona Press, 1984.
- W. v. Koenigswald: Lebendige Eiszeit. Theiss-Verlag, 2002.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Neheng marallar lat Megaloceros Marallar fesilesine aid nesli kesilmis heyvan cinsi Onlar esasen Avrasiya ve Simali Afrika boyunca yayilmisdir Neheng maralElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Neheng maralBeynelxalq elmi adiMegaloceros Joshua Brookes 1828Sekil axtarisiNCBI 227165EOL 4446578FW 42678Yayilmasi ve novleriNeheng maralin skleti Bu cinse daxil olan novler arasinda Megaloceros obscurus alt pleystosen dovrunde yasamisdir Onlar Boyuk buynuzlu marala yaxinligi ile secilir Boyuk buynuz marallar ise 400 000 il once yaranmis ve 7 500 il once ise nesli kesilmisdir Onlarin qaliqlarina Qerbi Avropa Simali Afrika Sibir ve hetta Cine qeder olan erazilerde rast gelinir Xususi ile Irlandiya ve Almaniyanin bataqliqlarinda coxlu qaliqlar askarlanmisdir Bu onu gosterir ki bu marallar tekce colluklerde deyil hemde seyrek meseler ve onlarin yaxinliginda da yayilmisdilar Buzlasma doneminde artiq Avropada neheng marallar tukenmisdi Onlar bu erazilerden butunlukle 11 5 min il once yox olmusdular Bundan 3 000 il sonra ise onlarin artiq Sibirde bele nesilleri tukenir Bu canlilari sonradan siginlar ve cervus canadensisler evez edir Muasir alimlerin arasdirmasina gore Lan ve Necib maral neheng marallarla qohumlugu vardir Benzerlik baximinda neheng marallara benzeyen siginlarla onlar arasinda yaxin qohumluq yoxdur Bele bir melumat vardir ki I Pyotr Saksoniya krali Guclu Avqusta bu marallarin buynuzunu hediyye kimi bagislamisdir Hazirda ise bu hediyye ov qenimetleri merkezinde Moritsburq qesrinde Drezden yaxinliginda saxlanilir GorunusuBoyuk buynuzlu marallar boyuk marralarin en irisidir Onlar indiki siginlardan iri olmuslar Bununla bele onlarin cekisi ele de cox olmamisdir Sadece ayaqlari uzun olmusdur Bununla bele neheng buynuzlu marallar hec de en iri maral olmamislar Ele sigin novleri vardir idi ki onlarin cekisi 1400 kq kecirdi Bu ise adi cekilen cinse daxil marallardan ceki baximindan daha agir idi Cervalces latifrons Megaloceros giganteus sklet Butun neheng marallarin hamisi iri olmamislar onlar arasinda da cirtdanlasmaya meruz qalan ve Korsika ve Sardiniya adalarinda yayilmis Megaloceros cazioti novu olmusdur Onlar cemi bir metr hundurluye malik olmuslar Heyat terziSigindan ferqli olaraq Neheng marallar yarpaqlarla deyil otlarla qidalanirdilar Butun dirnaqli heyvanlar kimi onlarin da suru halinda yasamasi ehtimal olunur Neslinin kesilmesiEvveler bir cox alimler neheng marallarin neslinin kesilmesine esas sebeb kimi sonra meselik sahelerinin genislenmesini gosterirdiler Bele ki onlarin iri buynuzlari mesede yerlesen agaclara iliseren onlarin dusmenleri ucun asan sikara cevrilmesine sebeb olurdu Bununla bele onlar 100 000 illerle yasayan calilar olmasi fikirin daha genis kanteksde isledilmesine imkan vermir Bele qebul edilir ki butun neheng canlilar kimi onlar da eyni sebebden nesilleri kesilmisdir EdebiyyatP S Martin Quaternary Extinctions The University of Arizona Press 1984 ISBN 0 8165 1100 4 W v Koenigswald Lebendige Eiszeit Theiss Verlag 2002 ISBN 3 8062 1734 3