Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uzunburun meymun, və ya Kахаu (lat. Nasalis larvatus) — Əntərmeymunlar fəsiləsinin yarımfəsiləsinə aid növ. Kalimantan adası ərazisindəki meşələrdə yaşayırlar.
| Uzunburun meymun | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Uzunburun meymun | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
Xariçi görünüşü
Uzunburun meymunları digər meymunlardan fərqləndirən əsas xüsusiyyət onların uzun burunlarıdır. Burunları xiyara bənzəyir, bu xüsusiyyət ancaq erkəklərə məxsusdur. Burnun yuxarı hissəsi sarı-qəhvəyi, aşağı hissəsi isə ağ xəzlə örtülü olur. Ayaqları, əlləri və quyruğu boz, tüksüz üzü isə qırmızı olur. Burnuları 66-75 sm olur. Quyruğu uzun olur. Erkəklər 16-22 kq arası çəkiyə malik olurlar.
Xüsusiyyətləri
Burunlu meymunlar meşələrdə yaşayır. Onlar günlük aktiv həyat sürürlər. Gecələr və səhərlər dinçəlirlər. Günün ikinci yarısından daha da aktivləşirlər.
Onlar əsasən Tropik və Manqrov meşələrində yaşasalarda çox nadir hallarda sudan uzaqda yaşayırlar. 20 metr bir ağacdan digər ağaca atlana bilirlər. Bütün meymunlar arasıında ən yaxşı üzməyi bacarırlar. Manqar meşələrin icərisi ilə ayaq üstündə hərəkət edirlər. Onlar digər meymunlar arasında ən çox ayaq üstə hərəkət etməyi bacarır. Burunlu meymunlar 10-30 baş olmaqla qrup halında yaşayırlar. Bəzən bir erkək hərəmxana yarada bilir. Bəzi hallarda erkəklər öz qrupunu tərk edir, bəzən isə dişilər eyni addım ataraq başqa qrupa yerləşir. Qida tapmaq məqsədi ilə bir necə qrup bir necə qrupda birləşirlər.
İri burunları nə əhəmiyyət daşıdığı dəqiq bilinməsədə. Böyük ehtimal ki, bu dişiləri cəlb etmək məqsədi güdür.
Qidalanması
Uzunburun meymunların əsas qidasını yarpaqlar və meyvələr təşkil edir. Bəzən isə onlar bitkilərin çiçəkləri ilə qidalanırlar.
Çoxalması
Dişilər erkəkləri cəlb etmək məqsədi ilə ilk jestləri edirlər. Onlar dodaqlarını qabağa çıxarır, başını gah sağa gah sola çevirir. Bu addımlarla dişilər erkəkləri cəlb edir. Çütləşmədən 170 gün sonra bala dünyaya gəlir. Balalar böyükklərdən fərqli olaraq mavi rəngdə olurlar. Dişilər bir bala doğur. Ana öz balasını, 7 ay südlə bəsləyir. Dişi meymunlar yetkinlik yaşına 7 ilində çatır. Erkəklərdə isə bu daha sonraya təsadüf edir.
Təhlükələr
Hal-hazırda Uzunburun meymunlar üçün əsas təhlükə meşələrin qırılmasıdır. Üstəlik bu növ qanunsuz ovlanmadan əziyyət çəkir. Onlar xüsusi qorunma altına alınmasına baxmayaraq, onların bir növ kimi tükənmə təhlükəsi vardır.
Ədəbiyyat
- Ronald M. Nowak: Walker’s Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, 1999
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Uzunburun meymun ve ya Kahau lat Nasalis larvatus Entermeymunlar fesilesinin yarimfesilesine aid nov Kalimantan adasi erazisindeki meselerde yasayirlar Uzunburun meymunElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Uzunburun meymunBeynelxalq elmi adiNasalis larvatus Wurmb 1787Sekil axtarisiITIS 573040NCBI 43780EOL 310436FW 231532Xarici gorunusuUzunburun meymunlari diger meymunlardan ferqlendiren esas xususiyyet onlarin uzun burunlaridir Burunlari xiyara benzeyir bu xususiyyet ancaq erkeklere mexsusdur Burnun yuxari hissesi sari qehveyi asagi hissesi ise ag xezle ortulu olur Ayaqlari elleri ve quyrugu boz tuksuz uzu ise qirmizi olur Burnulari 66 75 sm olur Quyrugu uzun olur Erkekler 16 22 kq arasi cekiye malik olurlar XususiyyetleriBurunlu meymunlar meselerde yasayir Onlar gunluk aktiv heyat sururler Geceler ve seherler dincelirler Gunun ikinci yarisindan daha da aktivlesirler Onlar esasen Tropik ve Manqrov meselerinde yasasalarda cox nadir hallarda sudan uzaqda yasayirlar 20 metr bir agacdan diger agaca atlana bilirler Butun meymunlar arasiinda en yaxsi uzmeyi bacarirlar Manqar meselerin icerisi ile ayaq ustunde hereket edirler Onlar diger meymunlar arasinda en cox ayaq uste hereket etmeyi bacarir Burunlu meymunlar 10 30 bas olmaqla qrup halinda yasayirlar Bezen bir erkek heremxana yarada bilir Bezi hallarda erkekler oz qrupunu terk edir bezen ise disiler eyni addim ataraq basqa qrupa yerlesir Qida tapmaq meqsedi ile bir nece qrup bir nece qrupda birlesirler Iri burunlari ne ehemiyyet dasidigi deqiq bilinmesede Boyuk ehtimal ki bu disileri celb etmek meqsedi gudur QidalanmasiUzunburun meymun Uzunburun meymunlarin esas qidasini yarpaqlar ve meyveler teskil edir Bezen ise onlar bitkilerin cicekleri ile qidalanirlar CoxalmasiDisiler erkekleri celb etmek meqsedi ile ilk jestleri edirler Onlar dodaqlarini qabaga cixarir basini gah saga gah sola cevirir Bu addimlarla disiler erkekleri celb edir Cutlesmeden 170 gun sonra bala dunyaya gelir Balalar boyukklerden ferqli olaraq mavi rengde olurlar Disiler bir bala dogur Ana oz balasini 7 ay sudle besleyir Disi meymunlar yetkinlik yasina 7 ilinde catir Erkeklerde ise bu daha sonraya tesaduf edir TehlukelerHal hazirda Uzunburun meymunlar ucun esas tehluke meselerin qirilmasidir Ustelik bu nov qanunsuz ovlanmadan eziyyet cekir Onlar xususi qorunma altina alinmasina baxmayaraq onlarin bir nov kimi tukenme tehlukesi vardir EdebiyyatRonald M Nowak Walker s Mammals of the World Johns Hopkins University Press 1999 ISBN 0 8018 5789 9IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2000 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0Xarici kecidler