Rudolf Ştammler (alm. Karl Eduard Julius Theodor Rudolf Stammler,19 fevral 1856[…], Alsfeld, Hessen – 25 aprel 1938[…], Verniqerode, Saksoniya-Anhalt) — Almaniya iqtisadçısı.
Rudolf Ştammler | |
---|---|
alm. Rudolf Stammler | |
Doğum tarixi | 19 fevral 1856[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 25 aprel 1938[…](82 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elm sahələri | hüquqşünaslıq, iqtisadiyyat |
Elmi adı | |
İş yerləri | |
Təhsili | |
Üzvlüyü | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Fəaliyyəti
R. Ştammlerin əsas əsəri "Təsərrüfat və hüquq"dur (1896-cı il), burada o sosial məktəbin fəlsəfi və metodoloji prinsiplərini dürüst ifadə etmişdir. Ştolsman "Sosial kateqoriyalar" (1896-cı il), "Xalq təsərrüfatında məqsəd" (1909-cu il), "Xalq təsərrüfatı fəlsəfəsinin əsasları" (1925-ci il) əsərlərində həm də bu təlimin nəzəri – metodoloji əsaslarını inkişaf etdirmişdir.
Sosial məktəbdə A. Ammonun "Siyasi iqtisadın predmeti və əsas anlayışları" (1911-ci il), "Xalqın rifahı haqqında təlimin əsasları" (1926-cı il), F. Oppengeymerin "Xalis və siyasi iqtisadın nəzəriyyəsi" (1902-ci il), "Sosial məsələ" (1912-ci il), "Kapital olan dəyər və mənfəət" (1922-ci il), F. Petrinin "Marksın dəyər nəzəriyyəsinin sosial məzmunu" (1916-cı il), K. Dilin "Nəzəri və siyasi iqtisad (1916-cı il), "Kapitalizmin hüquqi əsasları" (1929-cu il) əsərləri mühüm yer tutur.
Sosial məktəb yeni tarix məktəbinin varisi olub, onun nümayəndələrinin arxasınca iqtisadi həyatın müəyyənedici amilləri kimi hüquqi və etik normaları nəzərdən keçirirdi, lakin yeni tarix məktəbindən fərqli olaraq, sosial məktəbin tərəfdarları göstərirdilər ki, iqtisadi münasibətlər müəyyən sosial məzmuna malikdir ki, bu münasibətlərin arxasında insanlar arasında ictimai münasibətlər durur və əsasını iqtisadi hadisələrin təhlilinə sosial yanaşma təşkil edən iqtisadi nəzəriyyə yaratmağa cəhd edirdilər. Bu məktəbin metodologiyası formanın məzmun üzərində üstünlüyünün qəbul edilməsinə əsaslanırdı.
Ştammler göstərirdi ki, insanlar üzərində əlaqələri məhz hüquq müəyyən edir, Dil isə qeyd edirdi ki, elmi tədqiqatın predmeti yalnız hüquqi iqtisadiyyatdır və sosial həyatda səbəb-nəticə yox, hüquqi qanun hökmranlıq edir. Ştammler hesab edirdi ki, iqtisadi hadisələrdə formanı və məzmunu fərqləndirmək lazımdır: məzmun insanların ictimai əmək bölgüsünə əsaslanan birgə fəaliyyətin, forma isə hüququn, dövlətin, qanunların köməyi ilə həyata keçirilən xarici tənzimlənmədir və sosial təsərrüfat yalnız forma ilə ölçülür. Sosial məktəb iqtisadi qanunun mümkünlüyünü inkar etməklə çıxış etdi. Bu məktəbin tərəfdarları hesab edirdilər ki, iqtisadi həyatda həlledici və vahid motivi ayırmaq olmaz və sosial inkişafda qanunlar mövcud deyil. Dil sübut edirdi ki, siyasi iqtisadçı öz nəticələrinin subyektivizmi barədə xəbərdar etməlidir, belə ki, "digər bərabər şərtlər"ə olan isnadlar bir qayda olaraq bərabər olmayıb, qeyri-qanunidir. O yazırdı ki, insan təbiət elmlərilə məşğul olarkən tədqiq edir, sosial elmlərdə isə insan bu və ya digər təsəvvürlərə, məqsədlərə malik olmaqla, öz arzusu ilə yaradır. Sosial məktəbin nümayəndələri hesab edirdilər ki, sosial qanunlar insani motiv qanunlarıdır.
İstinadlar
- Штамлер (rus.). // Малый энциклопедический словарь 2 СПб: 1909. Т. 2.
- Штамлер, Рудольф (rus.). // Энциклопедический словарь Гранат 7 Александр Наумович Гранат, 1910.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Rudolf Stammler // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Rudolf Stammler // Marburger Professorenkatalog. 2016.
- Нечаев В. М. Штаммлер, Рудольф (rus.). // Энциклопедический словарь СПб: Брокгауз — Ефрон, 1903. Т. XXXIXа. С. 868–870.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118616692 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rudolf Stammler alm Karl Eduard Julius Theodor Rudolf Stammler 19 fevral 1856 Alsfeld Hessen 25 aprel 1938 Verniqerode Saksoniya Anhalt Almaniya iqtisadcisi Rudolf Stammleralm Rudolf Stammler Dogum tarixi 19 fevral 1856 1856 02 19 Dogum yeri Alsfeld Gissen inzibati rayonu d Hessen Almaniya Federativ RespublikasiVefat tarixi 25 aprel 1938 1938 04 25 82 yasinda Vefat yeri Verniqerode Harts d Saksoniya Anhalt Almaniya Federativ RespublikasiElm saheleri huquqsunasliq iqtisadiyyatElmi adi professorIs yerleri Marburq Universiteti Gissen Universiteti Humboldt adina Berlin Universiteti Leypsiq UniversitetiTehsili Leypsiq Universiteti Gissen UniversitetiUzvluyu Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Macaristan Elmler Akademiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiFealiyyeti R Stammlerin esas eseri Teserrufat ve huquq dur 1896 ci il burada o sosial mektebin felsefi ve metodoloji prinsiplerini durust ifade etmisdir Stolsman Sosial kateqoriyalar 1896 ci il Xalq teserrufatinda meqsed 1909 cu il Xalq teserrufati felsefesinin esaslari 1925 ci il eserlerinde hem de bu telimin nezeri metodoloji esaslarini inkisaf etdirmisdir Sosial mektebde A Ammonun Siyasi iqtisadin predmeti ve esas anlayislari 1911 ci il Xalqin rifahi haqqinda telimin esaslari 1926 ci il F Oppengeymerin Xalis ve siyasi iqtisadin nezeriyyesi 1902 ci il Sosial mesele 1912 ci il Kapital olan deyer ve menfeet 1922 ci il F Petrinin Marksin deyer nezeriyyesinin sosial mezmunu 1916 ci il K Dilin Nezeri ve siyasi iqtisad 1916 ci il Kapitalizmin huquqi esaslari 1929 cu il eserleri muhum yer tutur Sosial mekteb yeni tarix mektebinin varisi olub onun numayendelerinin arxasinca iqtisadi heyatin mueyyenedici amilleri kimi huquqi ve etik normalari nezerden kecirirdi lakin yeni tarix mektebinden ferqli olaraq sosial mektebin terefdarlari gosterirdiler ki iqtisadi munasibetler mueyyen sosial mezmuna malikdir ki bu munasibetlerin arxasinda insanlar arasinda ictimai munasibetler durur ve esasini iqtisadi hadiselerin tehliline sosial yanasma teskil eden iqtisadi nezeriyye yaratmaga cehd edirdiler Bu mektebin metodologiyasi formanin mezmun uzerinde ustunluyunun qebul edilmesine esaslanirdi Stammler gosterirdi ki insanlar uzerinde elaqeleri mehz huquq mueyyen edir Dil ise qeyd edirdi ki elmi tedqiqatin predmeti yalniz huquqi iqtisadiyyatdir ve sosial heyatda sebeb netice yox huquqi qanun hokmranliq edir Stammler hesab edirdi ki iqtisadi hadiselerde formani ve mezmunu ferqlendirmek lazimdir mezmun insanlarin ictimai emek bolgusune esaslanan birge fealiyyetin forma ise huququn dovletin qanunlarin komeyi ile heyata kecirilen xarici tenzimlenmedir ve sosial teserrufat yalniz forma ile olculur Sosial mekteb iqtisadi qanunun mumkunluyunu inkar etmekle cixis etdi Bu mektebin terefdarlari hesab edirdiler ki iqtisadi heyatda helledici ve vahid motivi ayirmaq olmaz ve sosial inkisafda qanunlar movcud deyil Dil subut edirdi ki siyasi iqtisadci oz neticelerinin subyektivizmi barede xeberdar etmelidir bele ki diger beraber sertler e olan isnadlar bir qayda olaraq beraber olmayib qeyri qanunidir O yazirdi ki insan tebiet elmlerile mesgul olarken tedqiq edir sosial elmlerde ise insan bu ve ya diger tesevvurlere meqsedlere malik olmaqla oz arzusu ile yaradir Sosial mektebin numayendeleri hesab edirdiler ki sosial qanunlar insani motiv qanunlaridir IstinadlarShtamler rus Malyj enciklopedicheskij slovar2 SPb 1909 T 2 Shtamler Rudolf rus Enciklopedicheskij slovar Granat7 Aleksandr Naumovich Granat 1910 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Rudolf Stammler Encyclopaedia Britannica ing Rudolf Stammler Marburger Professorenkatalog 2016 Nechaev V M Shtammler Rudolf rus Enciklopedicheskij slovarSPb Brokgauz Efron 1903 T XXXIXa S 868 870 Deutsche Nationalbibliothek Record 118616692 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Xarici kecidlerhttp www goethe de ins cs prj uak phi stm deindex htm http catalogus professorum halensis de stammlerrudolf html 2007 10 18 at the Wayback Machine Elm xadimi ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin