Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Barmaqvari finik və ya xurma
| Barmaqvari finik | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: ???: Barmaqvari finik | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması:
Şimali Afrika, Ərəbistan yarımadası, Cənubi İran, Əfqanıstan və Pakistanın quraqlıq, subtropik vilayətlərində təbii halda yayılmışdır.
Botaniki təsviri:
Hündürlüyü 20-30 metrə çatır. Gövdəsi hamar, düz olmaqla 30 sm diametirindədir. Üzəri yarpaq saplaqlarının qflıqlarıilə örtülmüşdür. Torpağın səthində güvdədən çoxlu pöhrələr verir. Yarpaqları lələkvari olub, gövdənin yuxarı hissəsində toplanır.Finik gövdəsinin ən açağı yarpaqlarının kənarlarında iynələr vardır; lələkvari yarpaqlarının uzunluğu 6 m-ə qədər olub, təxminən 5 ildən sonra formalaşır. Yarpaqcıqlar möhkəm, xətvari, neştərvari, 20- 30 sm uzunluğundadır. Yarpaq saplağı uzun, nazik boz- yaşıl rəngdədir.Çiçəyi qoltuq çiçək qrupunda toplanmışdır. Çiçək saplağının uzunluğu 1-1,2 m-dir.Meyvəsi 2.5-dən 5-6 sm uzunluğunda, ətli, uzunsov yumurtavari formadadır.Toxumu tünd qəhvəyi rəngdə, 1,5-2 sm uzunluğundadır.Toxumla asanlıqla çoxalır.
Ekologiyası:
Finik çox işıq tələb edir. Cod sudan istifadə etdikdə finikdə xloroz xəstəliyi, boy artımının zəifləməsi və yarpaqda qonur xalların əmələ gəlməsi müşahidə olunur.
Azərbaycanda yayılması:
Bakı, Gəncə, Sumqayıt, Şəmkir, Qəbələ şəhərlərində park və bağlarda mədəni şəraitdə becərilir.
İstifadəsi:
Park və bağlarda tək əkinlərdə, canlı çəpərlərin salınmasında istifadə edilir.Enli çətirləri gülləri qurumaqdan qoruyur, insanlara, heyvanlara və quşlara qida və yuva verir.
İstinadlar
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1188.
Mənbə
- Флора Азербайджана. т.5. 1954; Флора Kaвkaзa. т.5. 1954;
- Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
- Azərbaycan flora-sının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008;
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh
Ədəbiyyat
- Tofiq Məmmədov, "Azərbaycan dendroflorası II cild", Bakı:-"Səda"-2015. 2019-11-17 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Barmaqvari finik ve ya xurmaBarmaqvari finikElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerKlad Deste PalmaciceklilerFesile PalmakimilerYarimfesile Triba Cins Xurma palmasi Barmaqvari finikBeynelxalq elmi adiPhoenix dactylifera L 1753Sekil axtarisiITIS 42458NCBI 42345EOL 1135088Tebii yayilmasi Simali Afrika Erebistan yarimadasi Cenubi Iran Efqanistan ve Pakistanin quraqliq subtropik vilayetlerinde tebii halda yayilmisdir Botaniki tesviri Hundurluyu 20 30 metre catir Govdesi hamar duz olmaqla 30 sm diametirindedir Uzeri yarpaq saplaqlarinin qfliqlariile ortulmusdur Torpagin sethinde guvdeden coxlu pohreler verir Yarpaqlari lelekvari olub govdenin yuxari hissesinde toplanir Finik govdesinin en acagi yarpaqlarinin kenarlarinda iyneler vardir lelekvari yarpaqlarinin uzunlugu 6 m e qeder olub texminen 5 ilden sonra formalasir Yarpaqciqlar mohkem xetvari nestervari 20 30 sm uzunlugundadir Yarpaq saplagi uzun nazik boz yasil rengdedir Ciceyi qoltuq cicek qrupunda toplanmisdir Cicek saplaginin uzunlugu 1 1 2 m dir Meyvesi 2 5 den 5 6 sm uzunlugunda etli uzunsov yumurtavari formadadir Toxumu tund qehveyi rengde 1 5 2 sm uzunlugundadir Toxumla asanliqla coxalir Ekologiyasi Finik cox isiq teleb edir Cod sudan istifade etdikde finikde xloroz xesteliyi boy artiminin zeiflemesi ve yarpaqda qonur xallarin emele gelmesi musahide olunur Azerbaycanda yayilmasi Baki Gence Sumqayit Semkir Qebele seherlerinde park ve baglarda medeni seraitde becerilir Istifadesi Park ve baglarda tek ekinlerde canli ceperlerin salinmasinda istifade edilir Enli cetirleri gulleri qurumaqdan qoruyur insanlara heyvanlara ve quslara qida ve yuva verir IstinadlarLinnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 1188 MenbeFlora Azerbajdzhana t 5 1954 Flora Kavkaza t 5 1954 Azerbaycanin agac ve kollari I cild 1961 Azerbaycan flora sinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Tofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 sehEdebiyyatTofiq Memmedov Azerbaycan dendroflorasi II cild Baki Seda 2015 2019 11 17 at the Wayback Machine