Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Güllü Əbil qızı Əbilova (16 sentyabr 1924, Bakı – 17 iyul 1994) — arxeoloq, tarix elmləri namizədi.
| Güllü Əbilova | |
|---|---|
 | |
Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin katibi  | |
| 2 iyul 1971 – 1980 | |
| Əvvəlki | Zərifə Şükürova |
| Sonrakı | Rəfiqə Qazıyeva |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 16 sentyabr 1924 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 17 iyul 1994 (69 yaşında) |
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | arxeoloq |
| | |
 | |
Həyatı
Güllü xanım 1924-cü il sentyabr ayının 16-da Bakının "Qara şəhər" adlandırılan bir guşəsində, adlı-sanlı neftçi ailəsində dünyaya göz açmışdır. Atası Əbil Abdulla Əli oğlu yarım əsrdən artıq bir müddətdə neft mədənlərində işləmiş, əməksevərliyinə, işinə olan ciddi məsuliyyətinə görə böyük şan-şöhrət qazanmışdır. Anası Kübra xanım İkinci dünya müharibəsinin ağır illərində əmək fəaliyyətinə başlamış, Bakı Şəhər Sovetinə deputat seçilmişdi.
Müharibənin ağır illərində orta təhsilini uğurla başa çatdıran Güllü xanım 1943-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsinə daxil olur, qədim və zəngin tariximizi öyrənməyi qarşısına məqsəd qoyur. Minillikləri əhatə edən təkrarolunmaz maddi mədəniyyət tariximiz, Azərbaycan arxeologiyası Güllü Əbilovanın əsas maraq dairəsini, elmi araşdırmalarının başlıca istiqamətini təşkil edir. Tələbə ikən çöl axtarışlarında fəal iştirak edir. Onun dövrümüzün ən genişmiqyaslı qazıntıları sayılan Mingəçevir tədqiqatlarında iştirakı daha səmərəli işlərindəndir. Mingəçevir qazıntıları Azərbaycan arxeoloqları, o cümlədən Güllü Əbilova üçün əsl təcrübə məktəbi olmuşdur. Mingəçevirdə — Kürün hər iki sahilində mədəni irsimizin bütün tarixi mərhələlərinə aid 20 mindən artıq nadir maddi mədəniyyət nümunələri üzə çıxarılmışdı. Onların sistemləşdirilməsi və qeydiyyata alınmasında Güllü xanımın əməyi böyükdür.
1948-ci ildə Güllü Əbilova ali təhsilini müvəffəqiyyətlə başa vurarkən ona universitetdə qalmaq, elmlə məşğul olmaq, arxeologiya ixtisası üzrə mühazirələr oxumaq təklif olunmuşdu. Gənc mütəxəssis bundan sonra universitetdə təzə yaradılan arxeologiya kafedrasında fəaliyyətə başlayır. Tezliklə Güllü xanım tərəfindən ilk dəfə olaraq Azərbaycan dilində arxeologiya fənninə aid dərs proqramı hazırlanır və çapa verilir. Eyni vaxtda, onun təşəbbüsü ilə universitetdə zəngin arxeoloji fond yaradılır. Beləliklə, müxtəlif illərdə Azərbaycanın ayrı-ayrı bölgələrindən, o cümlədən Mingəçevirdən tapılmış nadir maddi mədəniyyət nümunələri fondun əsasını təşkil edir. Arxeologiya ixtisası üzrə elmi araşdırmalarını genişləndirmək və dərinləşdirmək məqsədilə Güllü Əbilova 1950-ci ildə universitetin aspiranturasına daxil olur. Azərbaycan alimi Yevgeni Alekseyeviç Paxomov ona elmi rəhbər təyin edilmişdi. Güllü Əbilovaya "Cənubi Qafqazın meqalit abidələri" mövzusunu işləmək tapşırılmışdı. Mövzu uzaq tunc dövründə Azərbaycanın dağlıq bölgələrində — əlçatmaz yüksəkliklərdə ucaldılmış qalalar — meqalit tikililər mövcud qədim cəmiyyətlərin iqtisadi-ictimai və ideoloji sistemləri haqqında məlumatları ehtiva edirdi. Cənubi Qafqazın, o cümlədən Azərbaycanın meqalit abidələri hələ 30-cu illərdə rus sovet alimi İ.Meşşaninov və azərbaycanlı alim İ.Cəfərzadənin tədqiqatlarında mühüm yer tutmuşdu.
Güllü xanım 1953-cü ildə dissertasiya işini uğurla başa çatdıraraq müdafiəyə təqdim edir. Dissertasiya işində ilk dəfə olaraq meqalit abidələrin dəqiq təsnifatı verilir, Avrasiya məkanının oxşar abidələri ilə müqayisə aparılır.
1954-cü il yanvar ayının 14-də Azərbaycan Dövlət Universitetinin Elmi Şurasında dissertasiyanın rəsmi müdafiəsi keçirilir. Şura üzvləri və rəsmi opponentlər Saleh Qazıyev və İshaq Cəfərzadə dissertasiya işini yüksək qiymətləndirirlər. Maraqlıdır ki, iddiaçının dissertasiyasında tənqid olunan İshaq Cəfərzadənin özü belə işin Azərbaycan tarixşünaslığı üçün böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini öz rəyində təsdiqləyir. Alimlik dərəcəsi aldıqdan sonra Güllü xanım Azərbaycan Dövlət Universitetində arxeologiyanın əsasları və Azərbaycan arxeologiyası ixtisasları üzrə mühazirələrini davam etdirməklə yanaşı, çox sevdiyi Tarix Muzeyində də elmi və təşkilati fəaliyyətlə məşğul olur. Muzeydə arxeologiya şöbəsinə rəhbərlik Güllü xanıma tapşırılmışdı.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2019-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-18.
- . 2015-04-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-12-14.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gullu Ebil qizi Ebilova 16 sentyabr 1924 Baki 17 iyul 1994 arxeoloq tarix elmleri namizedi Gullu EbilovaAzerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin katibi2 iyul 1971 1980EvvelkiZerife SukurovaSonrakiRefiqe QaziyevaSexsi melumatlarDogum tarixi 16 sentyabr 1924 1924 09 16 Dogum yeri Baki Baki qezasi Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 17 iyul 1994 1994 07 17 69 yasinda Partiya Sovet Ittifaqi Kommunist PartiyasiFealiyyeti arxeoloqHeyatiGullu xanim 1924 cu il sentyabr ayinin 16 da Bakinin Qara seher adlandirilan bir gusesinde adli sanli neftci ailesinde dunyaya goz acmisdir Atasi Ebil Abdulla Eli oglu yarim esrden artiq bir muddetde neft medenlerinde islemis emekseverliyine isine olan ciddi mesuliyyetine gore boyuk san sohret qazanmisdir Anasi Kubra xanim Ikinci dunya muharibesinin agir illerinde emek fealiyyetine baslamis Baki Seher Sovetine deputat secilmisdi Muharibenin agir illerinde orta tehsilini ugurla basa catdiran Gullu xanim 1943 cu ilde Azerbaycan Dovlet Universitetinin tarix fakultesine daxil olur qedim ve zengin tariximizi oyrenmeyi qarsisina meqsed qoyur Minillikleri ehate eden tekrarolunmaz maddi medeniyyet tariximiz Azerbaycan arxeologiyasi Gullu Ebilovanin esas maraq dairesini elmi arasdirmalarinin baslica istiqametini teskil edir Telebe iken col axtarislarinda feal istirak edir Onun dovrumuzun en genismiqyasli qazintilari sayilan Mingecevir tedqiqatlarinda istiraki daha semereli islerindendir Mingecevir qazintilari Azerbaycan arxeoloqlari o cumleden Gullu Ebilova ucun esl tecrube mektebi olmusdur Mingecevirde Kurun her iki sahilinde medeni irsimizin butun tarixi merhelelerine aid 20 minden artiq nadir maddi medeniyyet numuneleri uze cixarilmisdi Onlarin sistemlesdirilmesi ve qeydiyyata alinmasinda Gullu xanimin emeyi boyukdur 1948 ci ilde Gullu Ebilova ali tehsilini muveffeqiyyetle basa vurarken ona universitetde qalmaq elmle mesgul olmaq arxeologiya ixtisasi uzre muhazireler oxumaq teklif olunmusdu Genc mutexessis bundan sonra universitetde teze yaradilan arxeologiya kafedrasinda fealiyyete baslayir Tezlikle Gullu xanim terefinden ilk defe olaraq Azerbaycan dilinde arxeologiya fennine aid ders proqrami hazirlanir ve capa verilir Eyni vaxtda onun tesebbusu ile universitetde zengin arxeoloji fond yaradilir Belelikle muxtelif illerde Azerbaycanin ayri ayri bolgelerinden o cumleden Mingecevirden tapilmis nadir maddi medeniyyet numuneleri fondun esasini teskil edir Arxeologiya ixtisasi uzre elmi arasdirmalarini genislendirmek ve derinlesdirmek meqsedile Gullu Ebilova 1950 ci ilde universitetin aspiranturasina daxil olur Azerbaycan alimi Yevgeni Alekseyevic Paxomov ona elmi rehber teyin edilmisdi Gullu Ebilovaya Cenubi Qafqazin meqalit abideleri movzusunu islemek tapsirilmisdi Movzu uzaq tunc dovrunde Azerbaycanin dagliq bolgelerinde elcatmaz yuksekliklerde ucaldilmis qalalar meqalit tikililer movcud qedim cemiyyetlerin iqtisadi ictimai ve ideoloji sistemleri haqqinda melumatlari ehtiva edirdi Cenubi Qafqazin o cumleden Azerbaycanin meqalit abideleri hele 30 cu illerde rus sovet alimi I Messaninov ve azerbaycanli alim I Ceferzadenin tedqiqatlarinda muhum yer tutmusdu Gullu xanim 1953 cu ilde dissertasiya isini ugurla basa catdiraraq mudafieye teqdim edir Dissertasiya isinde ilk defe olaraq meqalit abidelerin deqiq tesnifati verilir Avrasiya mekaninin oxsar abideleri ile muqayise aparilir 1954 cu il yanvar ayinin 14 de Azerbaycan Dovlet Universitetinin Elmi Surasinda dissertasiyanin resmi mudafiesi kecirilir Sura uzvleri ve resmi opponentler Saleh Qaziyev ve Ishaq Ceferzade dissertasiya isini yuksek qiymetlendirirler Maraqlidir ki iddiacinin dissertasiyasinda tenqid olunan Ishaq Ceferzadenin ozu bele isin Azerbaycan tarixsunasligi ucun boyuk ehemiyyet kesb etdiyini oz reyinde tesdiqleyir Alimlik derecesi aldiqdan sonra Gullu xanim Azerbaycan Dovlet Universitetinde arxeologiyanin esaslari ve Azerbaycan arxeologiyasi ixtisaslari uzre muhazirelerini davam etdirmekle yanasi cox sevdiyi Tarix Muzeyinde de elmi ve teskilati fealiyyetle mesgul olur Muzeyde arxeologiya sobesine rehberlik Gullu xanima tapsirilmisdi Istinadlar Arxivlenmis suret 2019 03 03 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 18 2015 04 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 12 14